Từ cậu bé đoạt HCB quốc tế đến thầy giáo trẻ hôm nay

Tiến sĩ Vi Anh Tuấn, sinh năm 1980, hiện giảng dạy tại Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội). Thầy giáo trẻ này từng là niềm tự hào của giáo dục Vùng mỏ khi anh đoạt huy chương bạc, olympic hoá học quốc tế.

Ông Vi Văn Tiến từng là công nhân lái máy xúc ở Công ty Than Cọc 6, bố của Tiến sĩ Vi Anh Tuấn kể: Thực ra chúng tôi là chỉ là những công nhân mỏ, học vấn không cao nên chẳng thể có đủ kiến thức để dạy cháu. Chúng tôi chỉ biết mua cho cháu mấy cuốn sách tham khảo và động viên cháu cố gắng học tập. Bà Triệu Thị Bích, từng là công nhân Công ty Xây dựng mỏ cũng xác nhận: Đúng là không có kiến thức để dạy cháu. Chúng tôi chỉ biết chăm chỉ làm ăn động viên con cái và quan trọng nhất là nêu gương rằng gia đình khó khăn bố mẹ vẫn biết vươn lên hết mình để con cái phấn đấu. Còn nếu ai hỏi có bí quyết gì thì chúng tôi chịu, chẳng có đâu.

TS.Vi Anh Tuấn (thứ hai, trái sang) và các học sinh chuyên hoá thi Olympic quốc tế năm 2013. Ảnh tư liệu của gia đình Tiến sĩ Tuấn

Như để minh chứng cho điều đó, bà Triệu Thị Bích kể cho tôi nghe quá trình học của con mình. Cả thời gian học cấp I, Tuấn học bình thường như các bạn khác, sang cấp II, Tuấn học khá hơn. Suốt cả 9 năm học cấp I và cấp II, Tuấn đều học ở trường của phường Cẩm Phú. Đến năm lớp 9, cậu bé Tuấn được giải nhì thi học sinh giỏi vật lý tỉnh Quảng Ninh. Bà Bích cho biết, Vi Anh Tuấn chủ yếu là tự học, lặng lẽ học. Do chịu khó ghi chép, đọc nhiều tài liệu nên từ năm lớp 11, Vi Anh Tuấn đã giải được nhiều bài toán và hoá học của lớp 12. Theo lời bà Bích, Vi Anh Tuấn tập trung học đến nỗi đã ngồi vào bàn học là quên hết mọi việc và thường học rất khuya, xong bài mới đi ngủ, có khi thức đến 2-3 giờ sáng. “Hồi đó, thị xã không có học thêm, làm gì có các gia sư đến tận nhà kèm cặp, mà nếu có thì chúng tôi cũng chẳng đủ tiền để thuê. Tuấn về nhà tự học để nhận thức bài học là chủ yếu” - Bà Bích nói.

Cũng theo lời kể của bà Bích, quá trình thành công của Tuấn không phải lúc nào cũng xuôi chèo mát mái: Cháu học lớp 8, lớp 9, mặc dù được giải của tỉnh đấy, nhưng cháu ham chơi điện tử quá, có hôm chơi đến 2-3 giờ sáng mới về. Cấm cản mãi không được, chỉ đến khi ông ngoại phân tích cho cháu biết là gia đình nghèo, bố mẹ chưa có điều kiện mua máy vi tính cho con học và chơi, thì con cứ học giỏi vào cấp 3 là được học chương trình vi tính, nhất là vào đại học thì tha hồ mà khám phá, mà tìm hiểu. Cứ thế càng ngày cháu càng chuyên tâm vào học tập hơn và được tuyển vào lớp chọn Trường THPT chuyên ban Cẩm Phả. Đang học lớp 10, cậu học sinh này suýt bị cô giáo chuyển từ lớp chọn xuống lớp thường vì tội hay nói chuyện. May sao, Tuấn lập công chuộc lỗi, đạt thành tích cao nên được “xóa án”.

Nhiều người biết câu chuyện ông Tiến bà Bích tuy chỉ là công nhân, thu nhập thấp nhưng đã hết lòng chăm lo cho con cái. Năm Tuấn lên học cấp III, ông Tiến bán căn nhà cấp 4 ở phường Cẩm Phú, đi vay mượn khắp nơi để chuyển nhà về Cẩm Trung, giúp cho con học ở trường gần hơn, đỡ phải đi lại vất vả, còn bố Tuấn phải đi làm xa hơn. Vào cấp III, Tuấn vốn có năng khiếu học vật lý nhưng lại được chuyển vào đội tuyển hoá của thầy Đặng Lộc Thọ, lúc đó đang là hiệu phó của nhà trường. Phát hiện khả năng của Tuấn, thầy Thọ đã gửi cho thầy giáo cũ ở trường đại học cho học dự thính đội tuyển hoá học quốc gia năm 1997. Nhờ đó, bước đầu Tuấn được tiếp thu kiến thức mới và làm quen với không khí thi cử quốc gia và quốc tế. Không phụ lòng mong mỏi của bố mẹ, năm lớp 11, Tuấn được giải nhì hoá học tỉnh Quảng Ninh và giải nhì toàn quốc cũng môn hoá học. Năm lớp 12, anh đoạt giải nhất hoá học của tỉnh Quảng Ninh, nhất Quốc gia và huy chương bạc Olympic hoá học quốc tế 1998 tại Melbourne, Australia.

Sau khi đoạt giải quốc tế, Vi Anh Tuấn vào thẳng đại học lớp cử nhân khoa học tài năng của Đại học Khoa học tự nhiên và là lớp trưởng. “Cháu đỗ xuất sắc, được giữ lại trường giảng dạy. Làm nghiên cứu sinh xong, cháu về giảng dạy tại Khoa Hoá Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội)” - Bà Bích kể tiếp. Năm 2011, anh được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm bộ môn Hoá của Trường THPT Chuyên KHTN - cái nôi phát hiện và ươm mầm những tài năng trẻ yêu thích hoá học. Dù làm quản lý bận rộn nhưng Tiến sĩ Vi Anh Tuấn luôn cùng học sinh chinh phục những bài hoá hóc búa nhất. Anh còn cố gắng học ngoại ngữ để có điều kiện tiếp cận khoa học tiên tiến của thế giới.

Trao đổi với PV qua điện thoại, Tiến sĩ Vi Anh Tuấn khiêm tốn bảo: Mình đã có thành tích gì đâu, nhỏ bé thôi, viết lên báo ngại lắm. Trước đây đi học, cũng nhờ có thầy giỏi và tâm huyết kèm cặp. Còn bây giờ về dạy đội tuyển thực ra cũng chỉ là góp chút ít vào thành tích của đội tuyển. Theo quan niệm của anh Tuấn, cái quan trọng nhất là người thầy cần khơi gợi từ phía các em niềm đam mê học hỏi, khám phá những điều kỳ diệu.

Huỳnh Đăng