Chương trình bố trí dân cư: Cần nêu cao vai trò của các địa phương

Thực hiện Quyết  định số 1776/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2016, các địa phương sẽ thực hiện di dân ra khỏi vùng thiên tai nguy hiểm. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện chỉ tiêu di dân năm 2016 theo kế hoạch tỉnh đặt ra đang rất chậm do chưa có sự vào cuộc một cách tích cực của các địa phương.

Tháng 4-2016, UBND tỉnh ra Quyết định số 1198 về việc phân khai chi tiết vốn chương trình bố trí, sắp xếp dân cư. Theo đó, năm 2016, UBND tỉnh sẽ phân khai chi tiết trên 12 tỷ đồng để hỗ trợ di dân các vùng. Để công tác di dân đạt mục tiêu đặt ra, ngay sau khi có Quyết định 1198, Sở NN&PTNT đã liên tục gửi văn bản, đề nghị các địa phương hoàn thiện hồ sơ di dân theo quy định và xác định chỉ tiêu số hộ di dân thực hiện được so với kế hoạch tỉnh giao; đồng thời có cam kết cụ thể, đảm bảo từng hộ dân xây dựng nhà và chuyển đến nơi ở mới trước ngày 15-12-2016. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 8-2016, các địa phương mới gửi Sở NN&PTNT báo cáo điều chỉnh, bổ sung và cam kết thực hiện. Điều này cho thấy, quá trình thực hiện chưa được các địa phương thật sự quan tâm, chỉ đạo thường xuyên, dẫn đến việc bố trí tái định cư cho các hộ dân không có nhiều chuyển biến.

Sau gần 3 năm sinh sống, đến tháng 10 này, các hộ dân ở khu tái định cư phục vụ di dân xã Quảng An, huyện Đầm Hà mới có nước sinh hoạt để sử dụng.

Điển hình như huyện Vân Đồn, năm 2016, huyện được giao chỉ tiêu, bố trí, sắp xếp dân cư là 27 hộ dân với kinh phí 945 triệu đồng. Trong đó, xã Bản Sen là 25 hộ, xã Đài Xuyên 2 hộ. Đây cũng là những hộ nằm trong số 291 hộ thuộc Đề án di dân tổng thể ra khỏi vùng sạt lở, ngập lụt, nguy hiểm giai đoạn cấp bách, bắt buộc phải thực hiện trong năm 2016. Thế nhưng, đến cuối tháng 8-2016, địa phương này vẫn chưa gửi cam kết thực hiện kế hoạch tỉnh giao năm 2016. Theo phản ánh của Chi cục Phát triển Nông thôn (Sở NN&PTNT), chỉ tính riêng trong tháng 8-2016, Chi cục đã 3 lần cử cán bộ trực tiếp xuống huyện Vân Đồn, làm việc với xã Bản Sen và Đài Xuyên. Cả 3 lần, Phòng NN&PTNT của huyện đều không cử cán bộ phối hợp với Chi cục và UBND các xã để trực tiếp đi kiểm tra địa bàn và triển khai hoàn thiện các hồ sơ liên quan. Do đó, tính đến hết tháng 9, huyện Vân Đồn mới đôn đốc được 2 hộ xây nhà, 25 hộ xã Bản Sen mới triển khai tập kết vật liệu. Trong khi đó, chỉ còn chưa đầy 3 tháng nữa là kết thúc năm 2016, nhưng 25 hộ dân xã Bản Sen, những người đã gánh chịu thiệt hại lớn của thiên tai trong trận mưa lụt lịch sử năm 2015 thì giờ vẫn phấp phỏng chờ đợi ngày di dời đến nơi ở mới. Tiến độ đề ra chắc chắc sẽ khó thực hiện và rơi vào tình trạng khất lần năm này sang năm khác, nếu huyện Vân Đồn vẫn cứ ì ạch trong công tác triển khai kế hoạch di dân theo đề án của tỉnh. Không chỉ chậm trễ trong công tác tổ chức đối với những hộ dân nằm trong diện di dân của năm 2016, việc thiếu cơ sở hạ tầng cho những khu tái định cư trong giai đoạn 2013-2015 cũng xuất phát từ sự thiếu quan tâm của một số địa phương. Đơn cử như Dự án khu tái định cư phục vụ di dân xã Quảng An, huyện Đầm Hà được UBND tỉnh phê duyệt cuối năm 2010, khởi công năm 2011. Công trình nhằm giúp 90 hộ dân ở các thôn, bản Làng Ngang, Nà Thủng, Tầm Làng, Sán Cáu, Trúc Tùng, Nà Pá nằm trong khu vực có nguy cơ bị sạt lở ra nơi ở mới. Khu tái định cư này có diện tích 50.000m2 với tổng đầu tư hơn 19 tỷ đồng, bao gồm đầy đủ các hạng mục để đảm bảo các điều kiện sống cho các hộ dân như: Hệ thống đường giao thông, tiêu thoát nước, cấp nước, trường học, nhà văn hoá thôn, điện...  Năm 2013, khu tái định cư đã đón 21 hộ dân đến ở và đến nay là 48 hộ dân. Tuy nhiên, đến tận tháng 10-2016, huyện Đầm Hà mới xây dựng xong công trình cấp nước sinh hoạt cho người dân khu tái định cư. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến cho 10/48 hộ dân mặc dù đã xây xong nhà, nhưng vẫn chưa chuyển ra nơi ở mới.

Được biết, giai đoạn 2016-2020, toàn tỉnh sẽ bố trí, sắp xếp lại dân cư khoảng 1.400 hộ thuộc các vùng thiên tai, vùng đặc biệt khó khăn về đời sống, vùng biên giới, hải đảo, vùng xung yếu và rất xung yếu của rừng phòng hộ. Việc triển khai các dự án sẽ điều chỉnh, sắp xếp lại dân cư các vùng trong tỉnh một cách hợp lý, giúp giảm áp lực về dân số ở một số địa phương, di dời bộ phận dân cư sống trong vùng thiên tai đến những địa điểm an toàn, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của nhân dân. Thiết nghĩ, để hoàn thành mục tiêu và mang lại những hiệu quả trên, các địa phương cần thực hiện nghiêm túc kế hoạch tỉnh giao.

Hoàng Nga