Đổi thay Lương Mông

Lương Mông là khu căn cứ cách mạng trong kháng chiến chống Pháp của huyện Ba Chẽ và tỉnh Hải Ninh; hiện là xã điểm về phát triển kinh tế và xoá nghèo của huyện Ba Chẽ. Nay, Lương Mông đang trên hành trình phấn đấu là xã đầu tiên của huyện về đích nông thôn mới vào cuối năm nay.

Tuy là xã vùng cao, nằm cách trung tâm huyện hơn 45km, 10 năm trước còn trong diện 135, nhưng nay Lương Mông đã thay đổi rất nhiều. Chuyến đến Lương Mông lần này của tôi được các cán bộ xã đưa đến thăm con đường mới mở ở thôn Xóm Mới, hoàn thành cuối năm 2015. Đường dài khoảng 1km, lòng đường rộng 6,5m, đầu tư hơn 3 tỷ đồng từ ngân sách xã và vận động người dân đóng góp. Ông Vi An, 80 tuổi, nguyên lãnh đạo xã Lương Mông, bảo: “Đời sống người dân ngày nay so với trước đây sung sướng gấp trăm lần. Trước đây, bà con luôn ước ao có con đường nối với trung tâm huyện để giao lưu buôn bán hàng hoá. Khi chưa có tỉnh lộ 330 nối Lương Mông với thị trấn Ba Chẽ, người buôn bán qua lại thị trấn trên những chiếc mảng bằng tre trên sông, rất nguy hiểm. Cũng quãng đường đó, ngày xưa phải đi mất mấy ngày, nay chỉ mất vài giờ. Khi ấy, đa phần bà con ở xã còn nghèo đói, nhà cửa ọp ẹp, còn bây giờ đã khác xa xưa...”.

Các gian hàng ở chợ phiên Lương Mông (huyện Ba Chẽ) khá phong phú về hàng hóa.

Anh Khúc Thanh Nghị, nguyên Chủ tịch UBND xã Lương Mông, nay làm Bí thư Đảng uỷ xã Thanh Sơn cũng là xã vùng cao của huyện Ba Chẽ, kể: Năm 2008, tỉnh lộ 330 nối Lương Mông với thị trấn Ba Chẽ được bê tông hoá, thay thế con đường đất. Trước đó, chúng tôi mỗi lần đi họp huyện, thường phải đi từ hôm trước. Gặp hôm trời mưa, xe máy cứ chạy được một đoạn là phải dừng lại để chọc bùn đất quấn đầy ở bánh xe ra, có khi đi hơn nửa ngày mới về đến huyện... Cũng từ khi có đường bê tông đến nay, Lương Mông còn thêm nhiều đổi thay rõ nét nữa, đó là điện lưới quốc gia đến từng nhà, internet về xã, điện thoại di động trở thành thông dụng với người dân. Nhà cửa đã đa phần kiên cố hoá, nhiều ngôi nhà đẹp không thua kém gì nhà ở ngoài phố...

Mọi sự đổi thay đó đều từ ý thức người dân biết nỗ lực vươn lên. Cuối năm 2015, theo tiêu chí cũ Lương Mông còn duy nhất 1 hộ nghèo; năm nay xét hộ nghèo theo tiêu chí đa chiều thì tỷ lệ này là 21,4%. 98% dân số xã là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là Tày, Dao. Bà con ở đây rất có ý thức phát triển kinh tế, không thích lối sống dựa dẫm, ỷ lại. Nhiều người tự làm đơn xin ra khỏi hộ nghèo khi thấy mình đã đủ khả năng thoát nghèo, chứ không chờ đến khi bình xét lại. Bí thư Đảng uỷ xã Hà Ngọc Tùng nói: “Bà con biết tìm tòi các mô hình làm ăn mới, không trông chờ Nhà nước hỗ trợ mới làm. Người dân biết xấu hổ với cái nghèo để từ đó hình thành ý thức thoát nghèo”.

Cuộc sống người dân trong xã mang tính cộng đồng cao, ở một số thôn, các hộ gần nhà nhau, hợp tính nhau, sau khi bán gỗ rừng cùng mua ô tô, máy xúc lập thành tổ hợp liên kết cùng làm ăn. Họ xúc, đổ đất thuê làm đường giao thông liên thôn, liên xã, nội thôn; đào mương, đào móng nhà, chở gỗ keo thuê cho xã, sang cả tỉnh bạn kế bên. Lương Mông cũng rất thành công với mô hình Tổ hợp tác sản xuất măng - tre mai và các tổ chăn nuôi trâu thịt tập trung tại Khe Nà, Đồng Chức...

Những “con đường đau khổ” một thời nay đã dần đi vào dĩ vãng. Đã có gần 90% số đường liên thôn, liên xã ở Lương Mông được trải nhựa hoặc bê tông hoá. Xã vận động nhân dân cùng các nguồn khác, hoàn thành công trình điện thắp sáng nhiều tuyến đường. Tiêu biểu như thôn Đồng Giảng A, đã vận động nhân dân đóng góp 14,7/tổng chi phí hơn 30 triệu đồng để thắp sáng 1,2km đường. Tại các khu đông dân cư, người dân tự thành lập các tổ thu gom rác. Hiện xã có 5 tổ thu gom rác/8 thôn.

Chợ phiên Lương Mông họp vào các ngày 4, 14, 24 hàng tháng. Chợ rất đông đúc, có nhiều người đến từ các xã lân cận trong, ngoài huyện và tỉnh bạn. Lương Mông chỉ cách trung tâm huyện Sơn Động (tỉnh Bắc Giang) khoảng 32km và giáp với xã Lâm Ca của huyện Đình Lập (tỉnh Lạng Sơn). Do việc phát triển kinh tế giữa Lương Mông và các xã tỉnh bạn có nhiều nét khác nhau, tạo sự thông thương trao đổi hàng hoá phong phú. Người dân các xã này đến Lương Mông bán các hàng may mặc, cuốc, xẻng, dao, rựa,... mua về các đặc sản của Lương Mông như quế, keo, thanh long ruột đỏ, cam Canh, cam V2.

Tại phiên chợ ngày gần đây, tôi trò chuyện với đôi vợ chồng trẻ đến từ thôn Khe Giấy. Anh chồng tên là Bàn Văn Sinh bảo: “Trước kia, mỗi lần đón năm học mới, mình phải gửi người quen trên thị trấn mua hàng cho đẹp. Nay thì không cần nữa vì ở chợ Lương Mông cũng thoải mái chọn mẫu mã rồi. Còn nhiều thứ hàng khác nữa cũng rất dễ mua, không kém gì chợ phố”.

Đời sống nâng lên, người dân phấn đấu xây dựng đời sống no ấm trên chính quê hương mình. Lương Mông luôn duy trì 8/8 thôn đạt thôn văn hoá, 90% số hộ đạt gia đình văn hoá; thu nhập bình quân 18,2 triệu đồng/người/năm.

Công Thành[links()]