Khắc phục tình trạng ngập úng tại cánh đồng Ba Sào: Cần có phương án hợp lý nhất

Nhiều năm nay, hơn 53,1ha đất canh tác sản xuất trồng cây hàng năm tại cánh đồng Ba Sào, thôn Đá Trắng, xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ thường xuyên bị ngập úng. Theo quan sát của chúng tôi, phần lớn cánh đồng Ba Sào hiện đang bỏ hoang, để mặc cho cỏ mọc, phía Tây cánh đồng giáp với đường vào chùa Quýt (đường đê) luôn trong tình trạng úng lụt. Chị Nguyễn Thị Hằng, xóm Ba Sào, thôn Đá Trắng chia sẻ: “Sau mỗi trận mưa lũ, cả cánh đồng lại mênh mông nước. Phải đến hàng tuần nước mới rút. Khi nước rút thì hoa màu cũng chết hết, công sức bỏ ra đều mất trắng, bà con nản quá nên bỏ hoang từ đó đến giờ.

Trong điều kiện bình thường, hơn 21,7ha đất nông nghiệp tại cánh đồng Ba Sào, thôn Đá Trắng, xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ luôn trong tình trạng ngập úng nên bà con đã bỏ hoang nhiều năm nay.

Lý giải về nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập úng trên, bà Phạm Thị Vân (cùng xóm với chị Hằng), cho biết: “Trước năm 2003, chúng tôi canh tác trồng lúa bình thường.Tuy nhiên, khi đập Đá Trắng đi vào hoạt động thì hơn 30ha đất nông nghiệp của chúng tôi thường xuyên mất mùa vì ngập úng. Mặc dù có trạm bơm tiêu thoát nước nhưng mỗi khi trời mưa, trạm lại không hoạt động được vì mất điện. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Qua tìm hiểu được biết, đập dâng Đá Trắng là một trong những hạng mục thuộc Dự án quai đê lấn biển Bắc Cửa Lục, được Quân khu 3 thi công xây dựng từ năm 1999, với mục tiêu cấp nước ngọt thau chua rửa mặn, mở rộng diện tích đất nông nghiệp cho 1.640ha và cấp nước nuôi trồng thuỷ sản khu vực Bắc Cửa Lục, xã Lê Lợi. Tuy nhiên, từ năm 2003, khi đập dâng Đá Trắng đi vào hoạt động thì cứ mùa mưa lại gây ngập úng cho cánh đồng khu Ba Sào ở thượng lưu đập, bởi khi có mưa lũ lớn, nước tràn từ suối Đá Trắng qua đường đê vào cánh đồng Ba Sào. Khi có mưa lũ xảy ra thì khu vực này bị mất điện, trạm bơm không thể hoạt động được nên luôn trong tình trạng ngập úng nhiều ngày dù mưa đã dứt, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống của các hộ dân.

UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo huyện Hoành Bồ và các sở, ngành chức năng vào cuộc giải quyết vấn đề ngập úng của bà con. Theo rà soát của UBND huyện Hoành Bồ, tổng diện tích đất nông nghiệp nơi đây bị ảnh hưởng do ngập úng là 53,1ha. Trong đó, diện tích không thể khắc phục là 21,7ha, diện tích có thể khắc phục được là 31,4ha. Huyện cũng đã đề xuất UBND tỉnh thu hồi vĩnh viễn đối với 21,7ha đất không thể khắc phục được và hỗ trợ 9 năm (đã hỗ trợ 3 năm từ 2004-2006) không canh tác được của các hộ dân. Với nội dung này, ngày 31-3 vừa qua, UBND tỉnh cũng đã có ý kiến chỉ đạo, yêu cầu Sở NN&PTNT, UBND huyện Hoành Bồ khẩn trương xác định mức độ thiệt hại thật sự để hoàn thành các phương án bồi thường, hỗ trợ cho người dân, báo cáo Sở Tài chính để cân đối nguồn vốn chi trả ngay cho các hộ dân có diện tích đất canh tác bị thiệt hại do ngập úng.

Ngoài ra, tỉnh đã phân bổ 10 tỷ đồng cho huyện Hoành Bồ để gia cố, khắc phục các hạng mục liên quan đến đập dâng Đá Trắng. UBND huyện Hoành Bồ cũng đã lập dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường từ tỉnh lộ 326 đi vào chùa Quýt để ngăn không cho nước từ suối Đá Trắng tràn qua đường vào cánh đồng Ba Sào khi có mưa lũ và đầu tư nâng cấp trạm điện. Tuy nhiên, quá trình triển khai thi công dự án vẫn chưa thực hiện được do vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng và do một số hộ dân ngăn cản không cho thi công.

Trò chuyện với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Hằng bày tỏ: “Không phải chúng tôi không cho thi công dự án. Nhiều năm nay, người dân trong thôn phải bỏ ruộng, không công ăn việc làm, thất nghiệp, đi làm thuê, làm mướn, cuộc sống rất khó khăn. Bởi vậy, mong muốn của bà con trước hết là phải thực hiện việc bồi thường đất canh tác không thể sản xuất được cho bà con. Bên cạnh đó việc triển khai thi công, nâng cấp tuyến đường cũng cần được tính toán cẩn thận. Tôi nghĩ các sở, ngành cùng địa phương cần có buổi làm việc với những người sống lâu năm trong thôn, có kinh nghiệm nắm rõ được mức nước lên xuống mỗi khi mưa lũ. Bởi, nếu cứ thi công đẩy cao nền đường lên, nhưng không tính toán hợp lý thì xóm chúng tôi còn bị ngập hơn nữa vì nước ở phía trong sẽ không thoát ra được”. Nguyện vọng của người dân nơi đây nên được các cấp, các ngành quan tâm, bởi hơn ai hết, họ chính là những người chịu ảnh hưởng trực tiếp khi những trận lụt xảy ra.

Thanh Hoa