TP Hạ Long: Những thành quả đáng tự hào

Trên chặng đường xây dựng và phát triển, đặc biệt là từ sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, từ một thị xã có quy mô nhỏ, dân số ít, kinh tế lạc hậu, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề, Hòn Gai xưa - Hạ Long nay đã vươn lên mạnh mẽ, trở thành đô thị hiện đại với hạ tầng đồng bộ, xứng đáng là trung tâm kinh tế - văn hoá - xã hội của tỉnh; là điểm đến du lịch hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế.

Mùa thu lịch sử trên khu mỏ Hòn Gai

Theo Lịch sử Đảng bộ TP Hạ Long giai đoạn 1930-2010, sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, công nhân mỏ Hòn Gai đã đi đầu trong cuộc đấu tranh chống lại bọn tư bản thực dân Pháp và tay sai. Nhiều Chi hội Cộng sản và tổ chức Công hội Đỏ được thành lập ở các mỏ Hà Lầm, Hà Tu… Đặc biệt, thực hiện lệnh Tổng khởi nghĩa và hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ở khu mỏ Hòn Gai, anh chị em công nhân, nhất là thanh niên, nông dân, học sinh, thanh niên lao động... sôi sục khí thế cách mạng, nhiều người đã tự may cờ đỏ sao vàng, tự sắm vũ khí thô sơ, sẵn sàng vùng lên giành chính quyền. Ngày 16-8-1945, các lực lượng vũ trang từ Đệ tứ Chiến khu Đông Triều tiến về giải phóng huyện Thuỷ Nguyên và từ đây toả đi các vùng: Hải Phòng, Quảng Yên, Cẩm Phả, Hòn Gai... Khi nghe tin ngày 19-8-1945, nhân dân Hà Nội đã giành được chính quyền trọn vẹn, nhân dân và thanh niên Quảng Ninh hết sức phấn khởi. Ngày 24-8-1945, tại thị xã Quảng Yên, Uỷ ban Nhân dân Cách mạng lâm thời của tỉnh đã ra mắt nhân dân. Lực lượng vũ trang cách mạng của tỉnh được tăng cường và được bổ sung thêm nhiều đoàn viên, thanh niên hăng hái, nhiệt tình cách mạng, sẵn sàng làm nhiệm vụ bảo vệ chính quyền non trẻ.

Một góc TP Hạ Long hôm nay. Ảnh: Đỗ Giang

Đêm 25-8-1945, nhận được lệnh, một đơn vị vũ trang chiến khu Trần Hưng Đạo đã cấp tốc hành quân về Hòn Gai. Chiều 26-8-1945, ta tổ chức cuộc biểu dương lực lượng quần chúng có lực lượng vũ trang bảo vệ để giành chính quyền. Đông đảo công nhân mỏ và nhân dân lao động Hòn Gai đã tham gia. Bọn Việt Cách ỷ vào lực lượng quân sự đông hơn ta, lăm le nổ súng phá cuộc mít tinh, tạo cơ hội cướp chính quyền. Song, công nhân mỏ và nhân dân lao động Hòn Gai với đội ngũ chỉnh tề, tay giương cao cờ đỏ sao vàng, miệng hô to: “Ủng hộ Việt Minh”, “ủng hộ cách mạng giải phóng dân tộc”... Trước khí thế của quần chúng, lại được sự hỗ trợ của lực lượng thanh niên vũ trang, nên bọn chúng đã phải chùn tay. Cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Hòn Gai đã giành được thắng lợi. Qua đó đã cổ vũ mạnh mẽ nhân dân các địa phương toàn khu mỏ vùng lên lật đổ chính quyền địch, thành lập chính quyền cách mạng, mở ra một thời kỳ phát triển mới cho thị xã Hòn Gai…

7 thập kỷ “thay da, đổi thịt”

70 năm trôi qua, từ một thị xã nhỏ bé, Hòn Gai xưa, TP Hạ Long nay đã có sự phát triển vượt bậc với diện mạo đổi thay từng ngày, đạt được nhiều thành tựu quan trọng, toàn diện trên các lĩnh vực, thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của thành phố thủ phủ của tỉnh. Năm 2013 Hạ Long đã hội đủ các điều kiện để trở thành đô thị loại 1 hiện đại, khang trang với nhiều công trình bề thế có giá trị thẩm mỹ và văn hoá, cơ bản đáp ứng được đòi hỏi phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó nổi bật là thành phố đã hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều công trình giao thông quan trọng trên địa bàn như cầu Bãi Cháy; tuyến phà Tuần Châu - Cát Hải (Hải Phòng); hai lần nâng cấp, cải tạo Quốc lộ 18A; bê tông hoá toàn bộ hệ thống đường các khu dân cư; ngầm hoá nhiều hệ thống điện, cáp quang; hoàn thành hệ thống cấp điện và nước; mở rộng, nâng cấp các cảng biển quan trọng (cảng Cái Lân, cảng Xăng dầu B12, cảng than Nam Cầu Trắng, bến tàu khách du lịch…); hoàn thành nhiều dự án phát triển hạ tầng, khu đô thị lớn như khu dân cư Hùng Thắng, Cao Xanh - Hà Khánh, Vựng Đâng, Cột 3 - Cột 8... hoàn thành và đưa vào sử dụng nhiều công trình văn hoá lớn, có giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ như quần thể Bảo tàng - Thư viện - Khu triển lãm - Quảng trường 30-10; khu Trung tâm thể thao vùng Đông Bắc, công viên Hạ Long…

Đặc biệt, để hiện thực hoá mục tiêu phát triển thành thành phố du lịch, vấn đề đảm bảo môi trường cũng được TP Hạ Long đặc biệt quan tâm. Đến nay, toàn bộ hoạt động vận chuyển, bốc rót than đã được di chuyển ra khỏi khu vực trung tâm thành phố; hoạt động chuyển tải, bốc rót than trên Vịnh Hạ Long không còn. Thành phố cũng dành những nguồn lực to lớn từ nguồn vốn hỗ trợ của tỉnh, từ ngân sách và vốn huy động của các doanh nghiệp để thực hiện các dự án bảo vệ môi trường; thực hiện các dự án hoàn nguyên môi trường do hoạt động khai thác than gây ra; xử lý ô nhiễm môi trường của các cơ sở sản xuất trên địa bàn, di dời các nhà bè, làng chài, các công trình che chắn tầm nhìn làm mất mỹ quan và vệ sinh môi trường trên Vịnh Hạ Long… Nhờ vậy, môi trường thành phố được cải thiện rất cơ bản, xoá đi hình ảnh bụi bặm, lam lũ của thị xã vùng than xưa kia. Không chỉ thực hiện các chủ trương lớn như quy hoạch, phát triển các khu đô thị mới, thời gian qua thành phố còn tăng cường quản lý chặt chẽ độ thông thoáng của lòng đường, vỉa hè, tạo cảnh quan thông thoáng, giúp cho giao thông thuận tiện và nâng cao ý thức văn hoá cho người dân. Để việc chỉnh trang đô thị có hiệu quả, thành phố còn triển khai mạnh mẽ xã hội hoá xây dựng hạ tầng như: Đầu tư xây dựng đường giao thông trong các khu dân cư, xây dựng nhà văn hoá khu phố, công viên, sân vui chơi cho thiếu niên… Tất cả những việc làm này đã hình thành một Hạ Long với không gian đô thị mới, khoáng đạt, thoáng đãng hơn, với những khu vực quy hoạch rõ ràng, có những điểm nhấn cho du lịch, văn hoá.

Ghi dấu ấn với những thành tựu lớn về phát triển kinh tế, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thời gian qua Hạ Long cũng khẳng định là đơn vị dẫn đầu tỉnh về chất lượng công tác giáo dục - đào tạo, khám chữa bệnh cho nhân dân và các thiết chế, hoạt động văn hoá. Công tác xây dựng Đảng trên tất cả các mặt không ngừng được đổi mới về nội dung, phương thức lãnh đạo; hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở được kiện toàn; đội ngũ cán bộ, công chức không ngừng rèn luyện, học tập, nâng cao trình độ chuyên môn và trình độ lý luận chính trị, đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, quản lý - điều hành thành phố trong giai đoạn phát triển mới, xây dựng Đảng bộ không chỉ trong sạch, vững mạnh, mà còn thực sự tiêu biểu và hội tụ đầy đủ các phẩm chất về năng lực, trí tuệ, bảo đảm ngang tầm với quy mô, tốc độ và chiều sâu trong sự đổi mới và phát triển của thành phố. Chỉ tính riêng 5 năm gần đây, trong điều kiện tình hình kinh tế thế giới và cả nước gặp nhiều khó khăn thì thành phố vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ở mức cao (bình quân 17,5%/năm); tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân ước đạt 19,4%/năm (kế hoạch 15%). Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, tỷ trọng dịch vụ tăng, tỷ trọng công nghiệp, xây dựng giảm, nông, lâm, thuỷ sản ổn định. Tổng vốn đầu tư phát triển xã hội trên địa bàn 5 năm ước đạt 50.000 tỷ đồng, tăng bình quân 9,7% năm. GRDP bình quân đầu người năm 2015 ước đạt 149 triệu đồng, tương đương 7.100 USD (kế hoạch 4.888 USD), tăng 2,65 lần năm 2010, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn khoảng 0,23%...

Những nét phác hoạ trên đây về sự phát triển của thành phố trong thời gian qua minh chứng Hạ Long đã thực sự lột xác. Đó chính là kết tinh của biết bao mồ hôi và công sức của lãnh đạo Đảng, chính quyền và nhân dân thành phố trong suốt thời gian dài xây dựng và phát triển. Trong chặng đường mới, thành phố xác định sẽ tiếp tục đổi mới toàn diện, mạnh mẽ và đồng bộ, huy động mọi nguồn lực xây dựng và phát triển Hạ Long từng bước trở thành thành phố xanh, hiện đại, văn minh, thân thiện; trung tâm du lịch quốc tế và là động lực của vùng duyên hải Bắc Bộ. Để thực hiện mục tiêu này, Hạ Long dự định sẽ tập trung nâng cao chất lượng tăng trưởng và phát triển bền vững. Trong đó, tiếp tục phát triển các ngành dịch vụ, du lịch theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, bền vững và trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Đây cũng là một định hướng quan trọng mà thành phố đã xác định trong Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội TP Hạ Long đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 (được UBND tỉnh phê duyệt tháng 5-2015).

Hoài Anh