Công tác DS-KHHGĐ ở Đồng Tâm: Thiếu sự bền vững

Năm 2012, xã Đồng Tâm (Bình Liêu) có sự tăng đột biến về dân số, trong đó, số trẻ mới sinh là con thứ ba tăng 8,3% so với cùng thời điểm năm 2011. Ðiều này cho thấy công tác DS-KHHGÐ ở đây chưa thật sự ổn định và bền vững. Đây cũng là nguy cơ tiềm ẩn gây ảnh hưởng trực tiếp đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của xã nói riêng và của huyện nói chung.

Nhiều năm qua, Đồng Tâm luôn là đơn vị thực hiện tốt công tác dân số của huyện. Thế nhưng, hiện nay tỷ lệ sinh con thứ 3 tại xã Đồng Tâm lại gia tăng đột biến. Năm 2012, số trẻ sinh ra là con thứ 3 có 24 trẻ, chiếm 26,3%. Năm 2012, xã có hơn 24 trường hợp vi phạm chính sách DS-KHHGĐ. Các đối tượng vi phạm chính sách chủ yếu tập trung ở những thôn, bản đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp.

CTV dân số xã Đồng Tâm đến từng nhà để tuyên truyền, vận động người dân trong xã nên dừng lại ở 2 con để nuôi dạy con tốt.

Có thể thấy, thực trạng sinh con thứ 3 gia tăng đến mức báo động xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Trò chuyện với anh Nông Thanh Hồng, cán bộ chuyên trách dân số xã Đồng Tâm, anh cho biết: “Đồng Tâm là một xã biên giới miền núi, đời sống kinh tế chậm phát triển, kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp. Các tuyến đường giao thông đi lại khó khăn, trình độ dân trí thấp và chưa có sự đồng đều giữa các thôn, khe bản. Hộ nghèo và cận nghèo trong xã vẫn còn chiếm tỷ lệ rất cao khiến cho công tác tuyên truyền, vận động DS-KHHGĐ cũng trở nên hạn chế”. Hơn nữa, một số gia đình trong xã còn nặng tư tưởng “trọng nam khinh nữ”, mong muốn có con trai để nối dõi tông đường. Nhiều người dân còn muốn sinh thêm con để được là hộ nghèo, sẽ được Nhà nước hỗ trợ về các khoản như nhà ở, quần, áo, sách vở khi con đi học. Chính vì vậy, người dân tuỳ tiện sinh con theo ý muốn, đặc biệt là ở các bản vùng cao và các cặp vợ chồng sinh con một bề là gái.

“Thêm nữa, do chế độ, chính sách thù lao còn thấp khiến không ít cán bộ, CTV dân số cơ sở không tâm huyết với công việc, ảnh hưởng không nhỏ đến thực hiện chính sách DS-KHHGĐ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm gia tăng đột biến tỷ lệ sinh con thứ 3 trên địa bàn xã” - chị Hà Hải Thuỳ, cán bộ truyền thông Trung tâm dân số huyện Bình Liêu bộc bạch. Trong khi đó, hình thức xử phạt đối với các trường hợp vi phạm chính sách dân số chưa thực sự đủ mạnh, chủ yếu là cảnh cáo, nhắc nhở nhẹ nhàng. Vì vậy, để kiểm soát được tình trạng sinh con thứ 3 vẫn đang là một bài toán khó.

Nhưng nếu không tích cực vận động, tuyên truyền thì nguy cơ tăng đột biến dân số ngày càng cao. Thực tế này đang là một thách thức lớn đối với những người làm công tác dân số của xã nói riêng và của huyện Bình Liêu nói chung. Trước thực trạng này, xã Đồng Tâm đang tích cực đề ra nhiều biện pháp, kế hoạch để giảm tỷ lệ sinh và cải thiện dịch vụ chăm sóc trẻ em. Nỗ lực đẩy mạnh công tác tuyên truyền dân số cả về bề rộng lẫn chiều sâu, thu hút đông đảo người dân tham gia. Cộng tác viên ở các thôn, xóm thường xuyên “đi từng ngõ, gõ từng nhà” để giải thích cho người dân hiểu rõ về ý nghĩa của việc thực hiện KHHGĐ và chăm sóc sức khoẻ sinh sản. Việc cấp phát tờ rơi, treo băng zôn, khẩu hiệu cũng được địa phương thực hiện một cách nghiêm túc, tạo hiệu ứng tuyên truyền, nhất là ở những thôn, bản còn có tỷ lệ sinh cao. Tăng cường việc quản lý hành chính đối với các trường hợp sinh con thứ 3, thứ 4, giúp người dân thông suốt về tư tưởng, giải toả về tâm lý, thực hiện tốt khẩu hiệu dừng lại ở 2 con để nuôi dạy cho tốt.  

Lưu Linh