Bài 1: Phía sau cánh cửa trường học

Thói thường cái gì càng giấu giếm thì càng hay gây tò mò, càng cấm kỵ càng khiến người ta... muốn thử! Nhất là các bạn trẻ, tình yêu, tình dục luôn là một trong những mối bận tâm đối với họ. Chính vì vậy, hơn bao giờ hết, vấn đề giáo dục giới tính trong học đường cần được gia đình, nhà trường và xã hội quan tâm để giới trẻ hiểu đúng, hành động đúng...

“Hoa hồng giấu trong cặp sách”

Theo các chuyên gia y tế, nếu như trước đây, độ tuổi dậy thì ở nữ thường là 13, nam là 16 tuổi (Nữ thập tam, nam thập lục) thì nay độ tuổi này đang có xu hướng sớm hơn. Trong đó, nữ thường dậy thì từ độ tuổi 10-12 còn nam là từ 13-14 tuổi. Sự thay đổi này cũng dễ hiểu bởi chế độ dinh dưỡng nay tốt hơn trước rất nhiều, trẻ lại sớm có điều kiện được tiếp xúc với những hình ảnh, câu chuyện tình cảm trên phim, sách báo, internet. Ở “tuổi ẩm ương” này nếu không được chia sẻ và định hướng đúng, các em sẽ dễ có những suy nghĩ, hành động lệch lạc về tình bạn, tình yêu và tình dục. Cô giáo Vũ Thị Mến,  Trường THCS Trần Quốc Toản, cho biết: “Qua “Góc thân thiện” của trường, nhiều em học sinh đã bộc bạch tâm sự buồn chán, cô đơn do cha mẹ ly hôn, ly thân hoặc những bất mãn do bố mẹ “không hiểu mình...”(!). Đa phần các học sinh này thường cố gắng khoả lấp sự thiếu vắng tình cảm qua những người bạn khác giới. Nhiều em bước vào tình yêu rất sớm. Mà việc yêu sớm ở độ tuổi trung học sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập”. Cô Mến cho biết thêm: “Có lần tôi bắt gặp một nữ học sinh lớp 6 khi em này đang cắm cúi nhắn tin trong giờ học. Kiểm tra mới ngỡ ngàng bởi nội dung tin nhắn là: “Nhanh lên, xuống đây anh hôn một cái để về nào!”. Không ít các giáo viên các trường THCS, THPT đã gặp những trường hợp tương tự, thậm chí còn sốc hơn. Tiêu biểu như trường hợp mà cô giáo Nguyễn Thị Thuý, một giáo viên THPT ở thị xã Quảng Yên, kể: “Cách đây mấy năm, tôi cũng buộc phải tịch thu điện thoại của một nam học sinh vì em này chỉ cắm cúi vào chiếc di động chứ không hề nghe giảng. Kiểm tra thì mới biết thẻ nhớ điện thoại của em học sinh này chứa đầy phim sex được tải về từ mạng internet…”.

Các nữ sinh Trường THPT Chuyên Hạ Long đang tiếp thu kiến thức CSSKSS qua tờ rơi của Hội KHHGĐ tỉnh.

Có thể khi đối mặt với những tình huống đó, một số người sẽ chê trách và “hạ hạnh kiểm” các em nhưng thiết nghĩ ở tuổi dậy thì, việc tìm hiểu về giới tính để giải đáp những thắc mắc của bản thân cũng là điều dễ hiểu. Bác sĩ Nguyễn Thị Tỏ, Phó Giám đốc Trung tâm CSSKSS tỉnh, cho biết: “Qua số điện thoại tư vấn của Trung tâm, có khá nhiều bạn trẻ gọi điện đến hỏi về các vấn đề liên quan đến sự thay đổi của cơ thể ở tuổi dậy thì, về tình yêu, tình dục thậm chí là cách phá thai an toàn”. Là người trực tiếp phụ trách công tác truyền thông của Hội KHHGĐ tỉnh, bà Phạm Thị Thu vẫn còn nhớ buổi nói chuyện về sức khoẻ sinh sản tại Trường THPT Dân tộc Nội trú: “Hôm đó có 1 nam học sinh lớp 11 đã viết vào giấy cho biết “Em yêu lần này là lần thứ 4...”. Động viên mãi, bạn ấy đã mạnh dạn đứng lên phát biểu: Em cứ nghĩ đó là yêu nhưng sau khi nghe các cô truyền thông thì em biết đó không phải là tình yêu đích thực mà chỉ là cảm tính thôi. Còn qua các buổi tư vấn nhóm, các em học sinh cũng đã rất mạnh dạn, họ hỏi trực tiếp về tình trạng cơ thể, sự thay đổi của tuổi dậy thì như: Tại sao lại mọc lông, sao “cái ấy” của cháu bên to bên nhỏ v.v..”. Như vậy, ở độ tuổi vị thành niên, nhiều em học sinh THPT, thậm chí cả ở THCS, đã bước vào tình yêu nhưng cũng không ít trường hợp là do ngộ nhận. Tuy nhiên, so với trước đây chục năm thì sự hiểu biết và độ bạo dạn của giới trẻ ngày nay đã có một khoảng cách khá xa. Họ dám nói ra những vấn đề mà trước đây ở tuổi các em hầu hết mọi người đều rất e ngại, xấu hổ không bao giờ dám thổ lộ. Chính vì vậy, truyền thông giáo dục về sức khoẻ sinh sản, tình bạn, tình yêu, tình dục an toàn sẽ giúp các bạn trẻ hiểu đúng để có hành động đúng, tránh tình trạng tự tìm hiểu qua các kênh thông tin không chính thống để rồi có ngày “lao vào bụi rậm” gây ra hậu quả đáng tiếc…

Những “kí ức đen” thời áo trắng

Cách đây chưa lâu, câu chuyện về hài nhi 2 ngày tuổi bị vứt xuống Vịnh Hạ Long (Báo Quảng Ninh điện tử đưa tin ngày 15-9-2012) đã khiến dư luận không khỏi xôn xao. Hành động độc ác và vô trách nhiệm đó đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự suy đồi đạo đức, sự buông thả trong lối sống của một số người, trong đó có một bộ phận giới trẻ. Chị V.T.T, chủ một nhà nghỉ ở Cột 3 (phường Hồng Hải, TP Hạ Long), cho biết: “Bây giờ bọn trẻ dạn lắm, yêu nhau rồi dắt nhau vào nhà nghỉ, khách sạn là chuyện bình thường. Sinh viên thì không nói làm gì chứ học sinh cũng đã có một số đôi vào đây. Đối tượng này thường nghỉ theo giờ, có khi chúng còn mặc nguyên cả đồng phục học sinh, đeo cặp sách, chắc là trốn tiết học vào tranh thủ... Thậm chí có đứa còn vứt giấy khám thai, phá thai lại phòng nghỉ”.

Cán bộ TT Tư vấn - Dịch vụ SKSS tỉnh đang tư vấn cách phòng tránh thai bằng thuốc cho một nữ sinh Trường THCS Văn Lang (TP Hạ Long).

Do chưa nhận thức đúng đắn về tình yêu, tình dục, chưa gắn hai vấn đề đó với trách nhiệm bản thân và cũng chưa có gì để đảm bảo cho cuộc sống trong tương lai nên nhiều người trẻ một khi đã “lỡ” thường tìm cách tước luôn quyền làm người của đứa con mình. Tại các bệnh viện, Trung tâm Tư vấn Dịch vụ SKSS, Trung tâm CSSKSS và các phòng khám sản khoa tư nhân, không khó để có thể bắt gặp những khuôn mặt còn rất… trẻ con ngồi chờ tới lượt mình. Bà Nguyễn Thị Hậu, Chủ tịch Hội KHHGĐ tỉnh - Giám đốc Trung tâm Tư vấn Dịch vụ SKSS, cho biết: “Thậm chí có những đôi vẫn chở nhau đi bằng xe đạp, trên người vẫn còn bộ đồng phục học sinh. Sau khi được tư vấn, giải quyết xong xuôi, 7 ngày sau vẫn nghiêm chỉnh đến khám lại. Cũng có trường hợp không đủ tiền để làm thủ thuật, chúng tôi phải hỗ trợ để giải quyết cho các em, sau đó động viên và tư vấn cho các em về tình dục an toàn, tác hại của việc nạo phá thai, vệ sinh phòng tránh viêm nhiễm…”.

Còn ở Trung tâm CSSKSS, bác sĩ Nguyễn Thị Tỏ kể về một trường hợp phá thai ở tuổi vị thành niên khá đặc biệt: “Giữa năm ngoái, chúng tôi tiếp nhận 3 ca thai to, trong đó có một sản phụ sinh năm 1994, (thời điểm đó vẫn chưa đủ 18 tuổi), do thai đã lớn nên vẫn quyết định giữ. Bạn gái này hồn nhiên đến mức lạ, không hề suy nghĩ, dằn vặt về chuyện mang thai khiến việc học hành dở dang mà bảo luôn: Còn 1 tháng nữa là con thi tốt nghiệp, rồi chúng con cưới, bố mẹ hai bên biết hết mà…”. Sự hồn nhiên đó khiến những người lớn xung quanh không khỏi ái ngại thay. Đáng lẽ đang ở tuổi ăn tuổi chơi, phải lo học hành để có sự nghiệp thì những bạn trẻ này lại phải sớm đảm nhận thiên chức làm mẹ. Lấy gì để đảm bảo cho tương lai cho đứa con, cho chính họ?   

Mặt khác, việc nạo phá thai, đặc biệt là nạo phá thai ở tuổi vị thành niên rất dễ dẫn đến các tai biến như chảy máu, viêm nhiễm mạn tính ở tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng. Có trường hợp hậu quả còn nặng nề hơn, là tắc ống dẫn trứng, dính tử cung khiến nhiều bạn gái vĩnh viễn mất đi thiên chức làm mẹ sau này. Chính vì vậy, trong ngành Y tế không khuyến khích việc phá thai vì tác hại của việc nạo phá thai thường không an toàn. Đáng ngại hơn là các bạn trẻ này do tâm lý sợ bị người quen bắt gặp nên có nhiều trường hợp đã tự ý mua thuốc phá thai hoặc đến các phòng khám tư nhân không đảm bảo kỹ thuật y tế. Điều đó dễ dẫn đến tai biến như băng huyết, thủng tử cung, sót nhau, sót thai, nhiễm khuẩn, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Bên cạnh những tổn hại về mặt thể xác thì việc người chưa thành niên mang thai ngoài ý muốn dẫn đến phá thai cũng làm tổn thương sâu sắc lâu dài về tinh thần. Đó là một “vết đen” làm hoen ố sự trong sáng, hồn nhiên của lứa tuổi học trò…

Hiện nay trên địa bàn Quảng Ninh, số lượng các ca nạo phá thai ở tuổi vị thành niên khá nhiều. Đơn cử, theo thống kê của Trung tâm CSSKSS, trong tổng số khoảng 2.000 ca nạo phá thai mỗi năm có xấp xỉ gần 400 ca ở độ tuổi vị thành niên (chiếm từ 15-18%). Chỉ cần những con số đó thôi cũng đủ để người lớn chúng ta phải bận tâm suy nghĩ…

Phương Thuý (Còn nữa)
Số sau: Giáo dục giới tính:  Liệu có “Vẽ đường cho hươu chạy”?