Đền bù, giải phóng mặt bằng dự án ở TP Uông Bí: Kinh nghiệm về xử lý “điểm nóng”

Dự án đầu tư xây dựng cầu cảng và nhà máy sản xuất các loại cẩu của Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung tại phường Phương Nam (TP Uông Bí) được triển khai từ năm 2005. Đến nay, các hạng mục của Dự án này đã hoàn thiện, doanh nghiệp đã đi vào hoạt động ổn định. Nhưng từ năm 2005 đến nay, một số hộ dân vẫn tiếp tục gửi đơn thư, kiến nghị tới các cấp chính quyền về đơn giá đền bù chưa thoả đáng, thậm chí có lúc trở thành “điểm nóng” trên địa bàn. Bằng các biện pháp giải quyết thấu tình, đạt lý, các cơ quan chức của thành phố, của phường Phương Nam đã xử lý rất tốt các tình huống có thể xảy ra.

Dự án đầu tư xây dựng cầu cảng và nhà máy sản xuất các loại cẩu của Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung tại phường Phương Nam (TP Uông Bí) hiện đi vào hoạt động ổn định. Ảnh: Trung tâm điều hành sản xuất XN Cơ khí Quang Trung.

Chúng tôi về phường Phương Nam đúng dịp các cơ quan chức năng ở địa phương vừa giải quyết xong vụ việc một số hộ dân làm đơn xin tập trung đông người để kiến nghị về đơn giá đền bù GPMB thực hiện Dự án đầu tư xây dựng cầu cảng và nhà máy sản xuất các loại cẩu của Xí nghiệp Cơ khí Quang Trung. Một đồng chí cán bộ UBND phường khẳng định: “Do không hiểu hoặc cố tình không hiểu chính sách pháp luật hiện hành, một số hộ dân đã có những hành động không mang tính xây dựng, gây ảnh hưởng đến ANTT ở địa phương. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đến nay các hộ dân đã xin rút đơn và cam kết không tái phạm”.

Từ cuối tháng 12-2004, UBND tỉnh có quyết định (số 4859) v/v thu hồi và tạm giao trên 468.000m2 đất cho UBND TX Uông Bí để giải phóng mặt bằng thực hiện dự án trên. Ngay sau khi có quyết định này, một số hộ dân bị chiếm dụng đất đã làm đơn kiến nghị gửi đến các cơ quan chức năng. Trong số ấy, có hộ ông Vũ Văn Lộc, trú tại thôn Đá Bạc, xã Phương Nam (nay là khu Đá Bạc, phường Phương Nam) từ tháng 6 đến tháng 8-2005 đã gửi 3 đơn kiến nghị. Theo nội dung các đơn này, thì ông Lộc và các hộ dân thôn Đá Bạc không chấp nhận giá đất trồng cây hàng năm hạng 3 là 18.300đ/m2 và yêu cầu được đền bù mức 53.000đ/m2. Chính sách hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề quy định tại bản quy định kèm theo Quyết định số 1122/2005 của UBND tỉnh là không đúng và không công bằng, vì theo Thông tư hướng dẫn của Ban Vật giá Chính phủ, mức hỗ trợ là 3,5 triệu đồng/lao động; đề nghị hỗ trợ theo mức cao hơn mức tỉnh đã quy định...

Ngay sau khi nhận được kiến nghị này, ngày 28-10-2005, UBND tỉnh đã có Quyết định số 4082 “V/v giải quyết đơn khiếu nại do ông Vũ Văn Lộc, thôn Đá Bạc, xã Phương Nam, TX Uông Bí đứng tên”. Quyết định đã chỉ rõ việc kiến nghị của ông Lộc và một số hộ dân về chính sách và hỗ trợ ổn định đời sống, ổn định sản xuất, chuyển đổi ngành nghề là sai. Vì giá đất quy định tại Quyết định số 399/2005 của UBND tỉnh được xây dựng và công bố theo đúng quy định tại Điều 56 Luật Đất đai năm 2003 và tuân thủ nguyên tắc, phương pháp định giá đất, khung giá đất, loại đất quy định tại Nghị định 188/2004 của Chính phủ, Thông tư hướng dẫn số 114 của Bộ Tài chính. Ông Lộc và một số hộ dân thôn Đá Bạc hiểu sai nội dung văn bản của Bộ Tài chính, viện dẫn “Thông tư hướng dẫn của Ban Vật giá Chính phủ là thu hồi đất từ 30% trở lên thì được hỗ trợ từ 3,5 triệu đồng/lao động và từ 2 đến 2,5 triệu đồng/lao động” là không có thực...

Tuy nhiên, một số hộ dân ở phường Phương Nam vẫn làm đơn kiến nghị gửi các cơ quan chức năng của tỉnh và TP Uông Bí với các nội dung không có gì mới so với các đơn trước đó. Với tinh thần, trách nhiệm cao trước nhân dân, UBND TP Uông Bí đã có văn bản số 982 (ngày 13-9-2011) trả lời kiến nghị một cách thấu tình, đạt lý. Đến giữa năm 2012, bà Ngô Thị Mận cùng với một số hộ dân ở các khu Đá Bạc, Hồng Hà và Hồng Hải vẫn tiếp tục làm đơn kiến nghị về việc: Giá đất đền bù chưa được điều chỉnh theo Luật Đất đai; đơn giá bồi thường thấp; chưa được hỗ trợ đất liền kề đường 10; bồi thường đất nuôi trồng thuỷ sản; đền bù 100% giá đất nông nghiệp cho diện tích vượt so với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trả lời các đơn kiến nghị này, thành phố tiếp tục có công văn số 1176 (ngày 11-7-2012), phân tích, giải thích cụ thể về các đơn giá đền bù mà trước đó UBND tỉnh đã trả lời các hộ dân là đúng quy định của pháp luật tại thời điểm đền bù GPMB. Thực tế thì các hộ dân đã đồng ý phương án và nhận tiền đền bù, bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư thực hiện dự án từ lâu, nên không còn cơ sở để xem xét, giải quyết...

Mặc dù các cơ quan chức năng từ tỉnh đến TP Uông Bí đã rất tích cực vào cuộc để phân tích, giải thích cho các hộ có đơn kiến nghị, vậy mà một số hộ dân vẫn cố tình không hiểu lại có những việc làm quá khích. Điển hình là ngày 7-9 vừa qua, chẳng biết do ai xúi bẩy, bà Đoàn Thị Thanh trú tại khu Hồng Hà đã làm bản đăng ký hoạt động tập trung đông người nơi công cộng, gửi UBND TP Uông Bí. Chỉ 2 ngày sau, Chủ tịch UBND thành phố đã có văn bản thông báo “Về việc không cho phép tiến hành hoạt động tập trung đông người ở nơi công cộng”. Cùng với đó, thành phố đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để phân tích, giải thích cho người dân. Căn cứ chỉ đạo của cấp trên, Đảng uỷ, UBND phường Phương Nam đã cử đoàn công tác do Phó Chủ tịch UBND phường phụ trách kinh tế làm trưởng đoàn cùng các đoàn thể đến từng hộ dân phân tích, giải thích cho bà con hiểu rõ các chính sách của pháp luật liên quan. Nhận thấy việc làm của mình là sai, các hộ dân đã không tổ chức tụ tập đông người theo dự định và hứa sẽ không có hành động tương tự.

Lãnh đạo UBND phường Phương Nam khẳng định: Việc đền bù GPMB dự án trên là hoàn toàn tuân thủ đúng pháp luật; nhưng do một số hộ dân không hiểu, nên đã làm đơn khiếu nại. Qua vụ việc lần này, chúng tôi thấy rằng, các cơ quan chức năng cần bám sát cơ sở hơn nữa để vận động, tuyên truyền cho các hộ dân nắm được các quy định của pháp luật liên quan; đồng thời cần kiên quyết xử lý những đối tượng cố tình gây rối...

Minh - Hoạch