Đi cùng những người “cõng điện” lên non

Sau nhiều lần ngỏ ý, thuyết phục, tôi đã được các anh ở Phòng Quản lý xây dựng của Công ty Điện lực Quảng Ninh cho tham gia chuyến công tác kiểm tra tiến độ thi công lưới điện tại huyện Bình Liêu. Dưới cái nắng gay gắt của những ngày đầu tháng 7 và cát bụi mù mịt trên cung đường 18C, tôi đã có một ngày đáng nhớ cùng những “người lính đường dây”, để từ đó giúp tôi hiểu hơn nỗi vất vả của việc “cõng điện lên non” và hiểu thêm về con người, mảnh đất - nơi cuộc sống còn nhiều gian nan và thiếu thốn vô cùng.

Gian nan “cõng điện” lên non

Lo sợ nhỡ việc và tắc đường, tôi có mặt ở Bình Liêu từ chiều hôm trước để chuẩn bị sẵn sàng cho một chuyến đi. 6h30 sáng ngày hôm sau, ngồi trên chiếc xe wave mượn được của một người bạn, tôi cùng anh Hoàng Văn Bằng, cán bộ Phòng Quản lý xây dựng Công ty Điện lực Quảng Ninh lên đường kiểm tra tuyến Kéo Trản (xã Đồng Tâm).

Chiếc xe máy ì ạch bò lên những đỉnh dốc cao, trời nắng, chỉ toàn gió và bụi. Trên đường đi, nhận được cuộc điện thoại của đơn vị thi công, báo cột điện số 5 trên thôn Ngàn Vàng Giữa, không được người dân đồng ý cho kéo dây, khiến cho lịch trình của chúng tôi thay đổi đột ngột. Vừa đi anh Bằng vừa giải thích, có mặt bằng “sạch” là ao ước của tất cả các đơn vị thi công. Nhưng điều đó dường như là không thể. Đường dây trung áp, hạ áp dài, nhà dân thì ở cách xa nhau hàng trăm mét, có khi gần cả một cây số, có nhà bị chia cắt nằm núp sau một quả đồi, đường đồi dốc... nên kiểu gì cũng phải chặt cây mới kéo được dây. Ở những thôn bản vùng biên này gần như 100% bà con là người dân tộc nên nhận thức thấp. Nhiều khi chỉ vì một vài cây keo, cây hồi mà chủ đầu tư, trung tâm quỹ đất của huyện, cán bộ địa chính xã cứ phải đi đi lại lại làm biên bản. Trong khi đó chỉ cần chậm một ngày ảnh hưởng đến tiến độ của dự án và thiệt hại cho đơn vị thi công lại rất lớn. Những phát sinh trong công tác GPMB hay gặp trời mưa to đường trơn, vật tư tắc đường không lên kịp... đều khiến cho dự án chậm tiến độ. Anh Bằng cho biết thêm: “Có những lúc công trình chậm lại hàng tuần trời như ở Loòng Vài (xã Hoành Mô), Ngàn Vàng Trên (xã Đồng Tâm)... đúng thời điểm đơn vị thi công chuẩn bị đào móng thì người dân không cho vì lúa chưa chín. Thương bà con vất vả cả một vụ. Vậy là đơn vị thi công đành phải để những vị trí cột đó lại, tập trung hoàn thiện những vị trí cột không bị vướng công tác GPMB. Vì thế có được mặt bằng “sạch” là bảo đảm tiến độ dự án thành công lên đến 60%.

Lắp đặt TBA 160KVA, thôn Ngàn Vàng Giữa, xã Đồng Tâm (Bình Liêu).

Mất 30 phút leo đồi và cả một buổi sáng thuyết phục, gia đình ông La Kiến Hoa (thôn Ngàn Vàng Giữa) đồng ý lập biên bản kiểm đếm mới, để buổi chiều đơn vị thi công tiếp tục triển khai công việc còn dang dở. Bữa cơm trưa được cả đơn vị ăn vội vàng, vì 1h chiều nay máy biến áp sẽ chuyển lên đến nơi. Đồng nghĩa với khối lượng công việc chờ đợi trong buổi chiều là rất lớn. Vị trí được chọn đặt trạm nằm ở thôn Ngàn Vàng Giữa, sẽ thắp sáng cho 201 hộ dân. Đây cũng được coi là vị trí trung tâm, chia đều khoảng cách cho 4 thôn của xã Đồng Tâm. Con đường đất đá, nhỏ hẹp khiến cho việc vận chuyển máy biến áp trở nên vô cùng khó khăn. Đơn vị thi công phải huy động các loại phương tiện từ xe 2 cầu đến tó và cả sức người. Vận chuyển đến chân cột đã khó, đưa chiếc máy biến áp với khối lượng 700kg lên mặt sàn trạm với chiều cao 3m càng khó khăn gấp bội. Xe cẩu không thể vào đến sát vị trí dựng trạm, vậy là sức người và các dụng cụ thủ công được phát huy triệt để. 2 tiếng đồng hồ trôi qua, 12 người thay phiên nhau dùng tó, đưa máy lên bằng ba lăng xích. Giữa cái nắng chói chang, các  trụ điện cũng trở nên nóng rẫy. Các anh vẫn đu mình trên cột nắn từng con ốc, lắp từng quả sứ cách điện, dây tiếp địa.... Kéo được dây cáp điện, đưa được máy lên mặt sàn trạm có nghĩa khối lượng công việc đã vượt 90% và ngày đóng điện sẽ không còn xa nữa.

Nỗ lực “cán đích”

Cả 3 khu vực được đầu tư lưới điện nông thôn - giai đoạn I gồm Bình Liêu, Hải Hà, Móng Cái, đều là những địa bàn vùng biên, địa hình đồi núi dốc nên việc đưa điện về các thôn, bản của huyện trở nên vô cùng gian nan.

Dự án được triển khai từ tháng 9-2011 và dự kiến sẽ hoàn thành trong quý I-2012, nhưng do mùa mưa kéo dài, địa hình chia cắt, hiểm trở, suối sâu, vực cao nên việc triển khai thi công đang gặp rất nhiều trở ngại. Anh Nguyễn Tiến Chiển, Công ty Phú Minh, phụ trách gói thầu số 9 khu vực huyện Bình Liêu tâm sự với chúng tôi: “Nơi ở của bà con phân bố rải rác, nằm sát các đỉnh núi hay ẩn sâu dưới thung lũng khiến cho việc thi công rất vất vả. Anh em vẫn phải bám đường dây, gò lưng kéo cột điện băng qua ruộng bậc thang, qua cánh rừng, hay ngược đồi lên đỉnh núi. Tất cả chỉ với mong muốn đưa điện về sáng thôn, bản trong thời gian ngắn nhất”.

Với những nỗ lực trên của ngành Điện để mang ánh sáng về cho vùng cao đã có ý nghĩa hết sức to lớn, giúp người dân có thêm động lực để phát huy những tiềm năng thế mạnh, từ đó góp phần xoá đói giảm nghèo. Tính đến thời điểm này, dự án đưa điện lưới quốc gia về nông thôn trên địa bàn tỉnh đã hoàn thành 9/17 công trình. Tại huyện Bình Liêu, Công ty Điện lực Quảng Ninh đã lắp đặt 846 công tơ 1 pha tại các thôn, khe, bản như: Nà Sa, Nậm Đảng, Ngàn Kheo, Loòng Vài, Cao Sơn, Co Sen, Ngàn Cậm (xã Hoành Mô); Ngàn Vàng (xã Đồng Tâm); Khe Làu, Pặc Chỉ, Khe Tiền (xã Đồng Văn); Khe Và, Khe Lạc, Khe Bốc (xã Tình Húc). Cũng trong giai đoạn này, Điện lực Quảng Ninh đã tổ chức lắp đặt 407 công tơ 1 pha tại các thôn, khe, bản: Cấu Phùng, Tài Chi, Lý Văn, Máy Nháu (xã Quảng Sơn, huyện Hải Hà) và lắp đặt 283 công tơ 1 pha tại thôn Lục Phủ, xã Bắc Sơn và đảo Tổ Chim, phường Hải Hoà, TP Móng Cái. Như vậy nếu không có gì thay đổi, chỉ một thời gian ngắn nữa thôi, những ngôi nhà nằm trên sườn đồi, sườn dốc, nằm cạnh những dòng sông con suối sẽ sáng bừng ánh điện. Và khoảng cách miền ngược - miền xuôi rồi sẽ ngày một được rút ngắn.

Một ngày ngắn ngủi trôi qua thật nhanh, nhưng cũng giúp tôi phần nào hiểu thêm nỗi vất vả của việc “băng rừng, vượt đồi” đưa điện lên cao của người thợ điện. 6h tối, chào tạm biệt đơn vị thi công, chúng tôi quay trở về trung tâm huyện. Thấp thoáng trong chiều tà là ánh của những chiếc đèn compac, tiếng loa đài, tiếng máy xay, máy bơm nước xen lẫn tiếng trẻ con đọc bài. Những âm thanh rất đỗi bình dị ấy khiến cho chúng tôi cảm thấy cung đường đầy gió và bụi bỗng dưng không còn xa nữa.

Hoàng Nga