Nỗi buồn ở thôn nghèo

Nằm cách trung tâm xã khoảng 20km, thôn Đài Van là thôn đặc biệt khó khăn của xã Đài Xuyên, huyện Vân Đồn. Với 58/62 hộ nghèo, giao thông đi lại khó khăn, ít có tiềm năng phát triển kinh tế thì không biết đến bao giờ cái nghèo mới hết đeo đẳng Đài Van. Ấy vậy mà người dân nơi đây vẫn cứ sinh nhiều con.

31 tuổi, chị Triệu Thị Xuân đã có 6 đứa con và vì không nuôi nổi nên phải cho 2 đứa đi làm con nuôi người khác.

Những năm vừa qua, tỷ lệ hộ sinh con thứ ba trở lên tại Đài Van đang ở mức báo động (45/62 hộ) chiếm 72,6%, trong đó có đến 6 hộ sinh 6 con. Bên cạnh đó, tình trạng mất cân bằng giới tính cũng khá cao (nam chiếm 55,6%, nữ chỉ 44,4%). Trong khi đó, theo thống kê của cán bộ dân số thôn hiện mới chỉ có 9 phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ đặt vòng tránh thai. Thời gian qua, cán bộ dân số thôn đã thường xuyên vận động, tuyên truyền cho người dân hiểu về chính sách Dân số - Kế hoạch hoá gia đình (DS-KHHGĐ). Bên cạnh các buổi sinh hoạt, họp thôn có lồng ghép vấn đề tuyên truyền DS-KHHGĐ thì cán bộ dân số cũng đến từng hộ gia đình để vận động, tuyên truyền người dân không sinh con thứ ba. Thế nhưng những tư tưởng lạc hậu như “Trọng nam khinh nữ”, “Sinh đẻ tự nhiên” vẫn thấm sâu trong suy nghĩ của người dân nên việc vận động người dân không sinh con thứ 3 ở Đài Van không hiệu quả.

Gặp chị Triệu Thị Xuân, 31 tuổi, đang địu con trên lưng, tôi cứ ngỡ ở tuổi chị chỉ có từ 1-2 con, nhưng hỏi ra mới biết, chị đã đẻ đến 6 người con. Do khó khăn, nhà lại đông con nên chị Xuân đã phải cho đi 2 đứa con. Chị nói cả 5 đứa đầu đều là con trai nên chị cố đẻ thêm một đứa con gái. Đứa út giờ mới một tuổi. Cuộc sống của cả gia đình trông cậy thu nhập từ việc bóc vỏ cây keo của người chồng. Nếu làm chăm chỉ thì mỗi ngày anh cũng kiếm được 100.000 đồng. Số tiền này phải chắt chiu lắm mới đủ nuôi sống cả gia đình 6 người. Biết là sinh nhiều con sẽ càng khó khăn, nhưng người dân nơi đây vẫn cứ đẻ nhiều với suy nghĩ “sinh nhiều con cho chúng có bạn”. Điển hình như chị Chìu Tài Múi, thuộc hộ nghèo của bản, nay mới 25 tuổi, đã có hai con một trai, một gái nhưng khi được hỏi về vấn đề này, chị thản nhiên nói: “Sắp tới tôi sẽ đẻ thêm hai đứa nữa cho chị em nó có bạn, nhà đông con mới vui”.

Một điều dễ nhận thấy ở bản Đài Van đó là tình trạng trẻ em bỏ học khá nhiều. Do đông con nên người dân nơi đây không có thời gian để chăm sóc, dạy dỗ con cái, có khi đứa lớn phải bỏ học để ở nhà trông đứa bé. Cô giáo Trần Thị Huệ, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Đài Xuyên cho biết: “Học sinh Đài Van có rất nhiều cặp anh - em, chị - em học cùng một lớp. Bởi lẽ, khi mẹ sinh em bé, các em phải bỏ học ở nhà trông em. Đến khi nhà trường vận động đi học lại thì phải học lớp bé hơn nên học cùng em là bình thường”. Ông Tằng Quay Dếnh, Trưởng thôn, cũng cho biết: “Vận động người dân không sinh con thứ ba là vô cùng khó khăn. Mặc dù có sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương cùng đội ngũ cán bộ dân số trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách nhưng công tác dân số, việc chấp hành chính sách dân số của người dân vẫn chưa cao. Gia tăng dân số dẫn đến chất lượng cuộc sống thấp. Hiện tại, thôn mới chỉ có 2/62 hộ thoát nghèo. Nhiều gia đình vốn đã khó khăn càng thêm khổ cực vì quá nhiều con”.

Làm sao để người dân tự giác thực hiện kế hoạch hoá gia đình, giảm tình trạng sinh con thứ 3, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống và chất lượng dân số đang là câu hỏi đặt ra cho chính quyền địa phương cũng như cán bộ dân số của Đài Van. Điều này rất cần sự tiếp tục chung sức, chung lòng của các ban, ngành, đoàn thể trong việc triển khai các hoạt động truyền thông về dân số để người dân nơi đây từng bước thực hiện nghiêm chỉnh chính sách dân số.

Lan Anh