Dạy bơi trong trường học - Một kỹ năng sống cần được phổ cập

Không chỉ là một môn thể thao rất tốt cho sự phát triển cơ thể một cách toàn diện, bơi lội còn là một trong những kỹ năng sống quan trọng nhất phải trang bị cho trẻ nhỏ. Nhưng một số báo cáo lại cho thấy rằng, trong các tai nạn thương tích ở trẻ em thì đuối nước đang chiếm tỷ lệ gần như cao nhất. Thực tế này đặt ra một vấn đề đáng quan tâm đó là việc đưa môn bơi lội trở thành một trong những bộ môn giáo dục trong nhà trường. Trang bị kỹ năng sống, kỹ năng tự giảm thiểu rủi ro cho bản thân là việc nên làm song song với việc trang bị kiến thức văn hóa cho tương lai của đất nước...

Được biết hầu hết các địa phương khi quy hoạch đều dành đất để xây dựng các cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động thể thao, trong đó có bể bơi; thế nhưng hiện tại những “bể bơi” này vẫn chỉ nằm trên giấy. Bởi một điều rất đơn giản, để xây dựng được một bể bơi đủ tiêu chuẩn thi đấu đòi hỏi phải có quỹ đất lớn và hệ thống cung cấp nước thuận tiện. Trong điều kiện “tấc đất, tấc vàng” hiện nay, dường như ít có địa phương nào mặn mà với việc… xây bể bơi! Và bởi vậy, số bể bơi trên địa bàn tỉnh ta cũng chỉ đếm được trên đầu ngón tay…

Quảng Ninh có hơn 250km bờ biển chạy kéo dài, khoảng 30 hồ đập và hơn 30 sông, suối lớn nhỏ. Là một tỉnh lấy du lịch biển làm thế mạnh, Quảng Ninh lẽ ra phải có nhiều điều kiện để phát triển hoạt động thể thao dưới nước và đặc biệt là hoạt động bơi lội cho trẻ em. Nhưng hàng năm, tỷ lệ học sinh biết bơi vẫn giảm và đó cũng chính là nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ học sinh gặp rủi ro khi tiếp xúc với nước tăng cao. Theo số liệu của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, năm 2010 toàn tỉnh có 55 trẻ bị tử vong do tai nạn thương tích, trong đó 40 trẻ em bị tử vong do đuối nước. Trước ngày khai giảng năm học 2010-2011 tại phường Hà Trung, TP Hạ Long có 3 học sinh rủ nhau đi tắm không biết bơi dẫn đến tử vong do đuối nước... Qua đó cho thấy vấn đề tử vong do đuối nước là vấn đề rất nghiêm trọng và cấp bách mà toàn xã hội đang hết sức quan tâm.

Mới đây, Bộ GD-ĐT đã có công văn gửi các Sở GD-ĐT về việc triển khai công tác phòng chống đuối nước và thí điểm dạy bơi trong trường tiểu học giai đoạn 2010-2015. Điều đó cho thấy các cấp lãnh đạo đã bắt đầu có hướng nhìn kịp thời và đúng đắn. Theo đó, Sở GD-ĐT Quảng Ninh đã xây dựng "Đề án thí điểm dạy bơi cho học sinh tiểu học giai đoạn 2011-2015" trình UBND tỉnh. Đây sẽ là cơ sở để đưa môn bơi thành một môn học được đầu tư quan tâm đúng mức trong giáo dục. Theo Đề án, việc triển khai công tác thí điểm dạy bơi tại các trường tiểu học trên địa bàn tỉnh sẽ trải qua 2 giai đoạn, tiến tới thực hiện "phổ cập bơi" cho học sinh, phấn đấu đạt tỉ lệ 100% học sinh biết bơi khi kết thúc bậc tiểu học.

Nhìn ra các tỉnh, thành bạn, như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh v.v... việc thí điểm dạy bơi trong các trường tiểu học đã được thực hiện và cho thấy những hiệu quả tích cực. Nhưng hiện nay, việc đưa bơi lội vào dạy thí điểm trong trường tiểu học ở Quảng Ninh là một việc làm hết sức khó khăn: Hệ thống cơ sở vật chất cho dạy bơi trong các trường tiểu học không có; đội ngũ giáo viên thể dục chuyên trách còn thiếu và yếu về chuyên môn thể dục thể thao, đặc biệt là phương pháp dạy bơi cho học sinh... Những năm gần đây, tại các bể bơi ở Hạ Long, Đông Triều v.v... ngành thể thao và Cung Văn hóa thiếu nhi Quảng Ninh cũng đã quan tâm tổ chức được một số lớp dạy bơi cho các em nhỏ, một số gia đình cũng đã quan tâm dạy bơi cho con em, nhưng số lượng trẻ em biết bơi hàng năm còn rất ít. Số còn lại các em nhỏ tự tập bơi ở các ao, hồ, sông suối gần nhà, điều này luôn tiềm ẩn nhiều hiểm nguy…

Trả lời phóng viên Báo Quảng Ninh, ông Nguyễn Hoàng Quân, chuyên viên phụ trách Thể dục - Thể thao của Sở GD-ĐT Quảng Ninh, cho hay: Muốn xây dựng thí điểm mô hình dạy bơi trong các trường tiểu học, trang bị kỹ năng phòng chống đuối nước cho trẻ em thì trước hết các trường phải được đầu tư trang thiết bị, cơ sở hạ tầng. Không thể tận dụng bể bơi công cộng như ở Hạ Long, Đông Triều để dạy bơi cho học sinh. Ban đầu sẽ cố gắng xây dựng ở mỗi huyện (thị xã, thành phố) một bể bơi thí điểm. Tiếp đó phải tiến tới nhân rộng mô hình bể bơi cho học sinh theo quy mô cụm trường. Sau cơ sở vật chất, vấn đề nhân lực, cán bộ giảng dạy cần phải được chú trọng. Để có đội ngũ giáo viên đáp ứng công tác dạy bơi cho học sinh ở các địa phương, Sở GD-ĐT phải phối hợp với Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức tập huấn cho giáo viên để đạt chuẩn chuyên môn. Bên cạnh đó là các vấn đề như: Xây dựng chương trình, giáo trình, tài liệu dạy bơi; các quy định về quản lý dạy bơi; quy định về kinh phí đóng góp của học sinh, chế độ tài chính cho cán bộ, giáo viên, nhân viên phục vụ… Đó đều là những vấn đề cần lên kế hoạch cụ thể thực hiện trong thời gian sớm nhất.

Việc đưa bơi lội vào giảng dạy trong trường học sẽ tạo sân chơi bổ ích, hấp dẫn, giúp học sinh rèn luyện sức khỏe và tăng cường kỹ năng sống; giúp các em tích cực, chủ động thích nghi với đặc điểm tự nhiên của địa phương; vừa góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện vừa góp phần tạo nền tảng vững chắc để phát triển phong trào thể dục thể thao dưới nước nói riêng, thể dục thể thao tỉnh nhà nói chung. Lộ trình từ Đề án tới thực tiễn còn cả một quá trình dài. Nhưng tin rằng với ý nghĩa thiết thực, cùng với sự quan tâm đúng mức từ nhiều phía, việc đưa bơi lội vào giảng dạy trong trường học sẽ sớm được thực hiện và thu được kết quả khả quan.