Tất cả chuyên mục
Thứ Năm, 25/04/2024 17:15 (GMT +7)
Những phát hiện quan trọng về nền Văn hoá Hạ Long
Thứ 7, 23/08/2008 | 03:40:28 [GMT +7] A A
Trên bản đồ khảo cổ học ở Quảng Ninh, huyện đảo Vân Đồn từng được biết tới là một trong những nơi phát hiện khá nhiều các di tích thời tiền sử. Tiêu biểu trong số đó là hai di chỉ khảo cổ Bí Lấp và hang Đông Trong II mới được Viện Khảo cổ học phát hiện và khai quật trong năm vừa qua.
Quang cảnh khảo sát hang Đông Trong II, tháng 11-2007 |
Di chỉ Bí Lấp thuộc thôn Đài Mỏ, xã Vạn Yên, cách trung tâm huyện Vân Đồn khoảng 15 km. Bí Lấp là tên gọi của một đượng cát diện tích khoảng 20 ha, cao hơn mặt biển lúc triều cường khoảng 2 m. Hiện tại, khu vực này do một số hộ dân thôn Đài Mỏ đang khai phá trồng trọt và khai thác cát biển để bán nên nó rất dễ có nguy cơ bị xâm hại nặng nề.
Di chỉ Bí Lấp được phát hiện trong đợt điều tra khảo cổ học của cán bộ Viện Khảo cổ học Việt Nam vào tháng 12-2006. Qua khảo sát, các nhà khảo cổ xác định đây là địa điểm thuộc Văn hoá Hạ Long, nền văn hoá đặc trưng của giai đoạn hậu kỳ đá mới ở ven biển và hải đảo Quảng Ninh (cách ngày nay khoảng 5000-4.500 năm) có trữ lượng di tích, di vật phong phú. Ngoài những di vật bằng đá thuộc thời đại đá mới như chày nghiền, hòn ghè, các nhà khảo cổ còn phát hiện một số mảnh gốm có độ nung khá cứng, có trang trí hoa văn in hình xương cá. Ngoài ra còn có nhiều mảnh sành vỡ. Đây có thể là những di vật được chôn trong những ngôi mộ đất thời Bắc thuộc, nhưng lâu ngày đã bị xói mòn và dịch chuyển khỏi vị trí ban đầu. Do tình hình phát triển kinh tế xã hội, nhất là trong việc phát triển các khu đô thị và khu kinh tế thì các di chỉ như Bí Lấp ở Quảng Ninh đang ngày càng có nguy cơ mất đi.
Khác với Bí Lấp, di chỉ hang Đông Trong II là một vòm hang của núi đá vôi cùng tên, cách cầu cảng Cái Rồng khoảng 500m về phía đông bắc. Sở dĩ các nhà khảo cổ gọi là hang Đông Trong II là để phân biệt với hang Đông Trong I, cùng trong lòng núi Đông Trong là nơi đã phát hiện nhiều công cụ đá, đồ gốm và xương động vật hoá thạch. Tuy nhiên, các phát hiện ở hang Đông Trong II, xét về mặt giá trị lịch sử thì có ý nghĩa hơn nhiều.
Di chỉ hang Đông Trong II được các nhà khảo cổ phát hiện và khảo sát cuối năm 2007. Hang Đông Trong II có cửa hang cao cách mặt nước biển 5m- 6m. Do vậy, đường lên hang là một vách đá dựng đứng, để lên được hang chỉ có cách phải sử dụng thang hay dây để leo lên. Hang có cấu trúc của 1 hố sụt Caxtơ. Nền hang thấp hơn cửa hang khoảng 1m. Giữa hang có một số cột nhũ đá nhô cao và đá tảng kích thước lớn tạo thành vách ngăn chia hang này thành hai khoang. Phần phía bắc cửa hang có dạng gần tròn, đường kính lớn nhất là 6 m. Tổng diện tích hang ước khoảng 50m2. Trong quá trình khảo sát, các nhà khảo cổ đã tiến hành đào 1 hố thám sát rộng 3 m2 và đã phát hiện được hàng ngàn di vật đá, gốm, xương có giá trị khoa học cao. Trong đó, chiếm số lượng nhiều nhất là hạt chuỗi nhỏ, mỏng bằng đá ngọc màu trắng, xám giống như chiếc cúc áo. Đặc biệt đã tìm thấy tại đây di tích hài cốt người tiền sử thuộc Văn hoá Hạ Long. Trong số các di vật tìm thấy ở đây có các mảnh gốm, đồ đá có rìu có vai, rìu tứ giác... cùng rất nhiều vỏ sò, ốc, xương động vật là những tàn tích thức ăn mà người xưa để lại. Theo kết luận bước đầu của các nhà khảo cổ, hang Đông Trong II là một di tích tiền sử hàm chứa nhiều giá trị khoa học. Căn cứ vào đặc điểm địa hình, các di vật phát hiện được thì có thể đây đã từng là nơi ở và sau đó được dùng làm mộ táng của người cổ Hạ Long. Trong quá trình lao động sản xuất mà chủ yếu là khai thác hải sản, họ đã rất quan tâm đến thẩm mỹ làm đẹp. Với những giá trị lịch sử đã được chứng minh, ngày 28-11-2007, UBND tỉnh đã ra quyết định số 4426/QĐ-UBND về việc xếp hạng di tích lịch sử văn hoá và danh thắng đối với toàn bộ di tích núi Đông Trong và đền thờ vua Lý Anh Tông, thị trấn Cái Rồng.
Theo kế hoạch, cuối năm 2008, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch sẽ phối hợp với các nhà khảo cổ tiếp tục khảo sát di chỉ Bí Lấp và khai quật khảo cổ hang Đông Trong II, nhằm làm sáng tỏ thêm những giá trị của nền Văn hoá Hạ Long, những dấu tích của người Việt cổ trên vùng đất Vân Đồn nói riêng, Quảng Ninh nói chung. Kết quả thám sát và khai quật khảo cổ học sẽ là cơ sở cho bảo tồn và phát huy giá trị di chỉ Bí Lấp và động Đông Trong II, tô điểm thêm cho vùng di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long, bổ sung vào bản đồ các di chỉ khảo cổ trên vùng đất Quảng Ninh.
Liên kết website
Ý kiến ()