Thứ Sáu, 19/04/2024 18:20 (GMT +7)

Cô Tô - Nơi đầu tiên được dựng tượng Bác Hồ

Thứ 7, 19/05/2007 | 07:24:40 [GMT +7] A A

Ngày 9-5-1961 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm Cô Tô. ở đây, khi nói chuyện với cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên đảo, Người nhấn mạnh: “Thủ đô Hà Nội tuy cách xa các đảo, nhưng Đảng và Chính phủ luôn quan tâm đến đồng bào các đảo và mong đồng bào đoàn kết, tiến bộ...”.

Khu lưu niệm Bác Hồ trên đảo Cô Tô

Cô Tô có tên cổ là Chàng Sơn ( Núi Chàng), từ lâu đời đã là nơi cư trú ngụ của thuyền bè ngư dân vùng đông bắc. Năm 1832, Nguyễn Công Trứ với cương vị Tổng ốc Hải An (Hải Dương- An Quảng) đã xin triều đình cho thành lập làng xã, cắt cử người cai quản. Làng đầu tiên ở đây được Nguyễn Công Trứ đặt là làng Hướng Hoá. ít lâu sau, nhà Nguyễn cho thu thuế và lập đồn Hướng Hoá canh phòng giặc biển. Thời Pháp thuộc, Cô Tô là một tổng có năm xã ( ông giáp, Nam giáp, Tây giáp, Bắc giáp, Trung giáp) thuộc châu Hà Cối phủ Hải ông, tỉnh Hải Ninh. Năm 1945, ta chưa kịp thành lập chính quyền cách mạng thì quân Pháp (lánh sang Phòng thành, huyện cực nam của tỉnh Quảng ông, Trung Quốc, sau ngày Nhật đảo chính 9-3-1940) đã quay lại chiếm đóng Cô Tô. Từ Cô Tô và cảng Vạn Hoa trên đảo Cái Bầu, tàu chiến Pháp vào quấy rối vùng biển Hòn Gai và cảng Hải phòng. Tháng 11-1946, Đại đội Ký Con đã từ Hòn Gai dùng tàu chiến Le Créyac mới chiếm được của hải quân Pháp tiến ra giải phóng Cô Tô nhưng không thành công. Cho đến cuối năm 1955, thực hiện hiệp định Giơ-ne-vơ, Cô Tô được giải phóng. Đầu năm 1954 ta thành lập chính quyền hai xã Thanh Lân, Cô Tô, thuộc huyện Móng Cái; sau đó là hai xã đặc biệt trực thuộc tỉnh. Sau hơn nửa năm, tỉnh Hải Ninh và khu Hồng Quảng hợp nhất thành tỉnh Quảng Ninh, từ 16-7-1964, hai xã đã được sát nhập vào huyện Cẩm Phả.

Ngày 23-3-1994, Chính phủ ra Nghị định 28/CP đổi tên huyện Cẩm Phả thành huyện Vân Đồn; đồng thời tách quần đảo Cô Tô (gồm hai xã Thanh Lân, Cô Tô) thành lập huyện Cô Tô và ngày 28-3-1996, Chính phủ ra Nghị định 66/CP giao đảo Trần (thuộc huyện Hải Ninh cũ) về huyện Cô Tô.

Cô Tô có diện tích tự nhiên là 3850km2, có địa hình đồi núi. Đỉnh Cáp Cháu trên đảo Thanh Lân cao 210m, đỉnh đài khí tượng trên đảo Cô Tô lớn cao 160m . Phần giữa các đảo đều cao, vây quanh là những đồi núi thấp và những cánh đồng hẹp, ven đảo là những bãi cát nhỏ và vịnh nhỏ. Đất đai chủ yếu là đất pheralit trên sa thạch. Đất rừng rộng 2.200ha, đất có khả năng nông nghiệp (771ha) chiếm 20% diện tích đất tự nhiên, trong đó một nửa số có khả năng cấy lúa, trồng màu, gần nửa có khả năng chăn thả gia súc và trồng cây ăn quả.

Nguồn hải sản ở Cô Tô rất phong phú, dồi dào. Nằm trong hệ các vịnh Bắc Bộ, ngư trường Cô Tô có non 1000 loài cá, trong đó khoảng 60 loài có giá trị kinh tế cao là đối tượng đánh bắt như: cá hồng, song, mú, thu, chim... Các loài nhuyễn thể cũng có trữ lượng lớn như mực, trai, bào ngư v.v. Cạnh đảo Cô Tô còn có hai bãi trai ngọc ở Cẩu Thầu Mỷ, có bãi bào ngư cũng từng được khai thác tốt.

Với phong cảnh đặc sắc, khí hậu tốt, bãi tắm đẹp, nhiều sản vật quý, bên cạnh nghề biển là thế mạnh, Cô Tô còn có nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp và trong tương lai, sẽ là vùng đất với nhiều tiềm năng phát triển du lịch. Sự quan tâm đó còn thể hiện ở chỗ, sau này, Cô Tô đã được vinh dự là nơi đầu tiên (và duy nhất) được Bác cho phép dựng tượng Người khi Người còn sống. Từ đó đến nay, bức tượng Bác, cùng với khu di tích lịch sử văn hoá về Bác ở Cô Tô luôn được mọi người dân trên đảo gìn giữ với lòng yêu kính vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc và còn vì niềm tự hào sâu sắc về vị trí, tầm quan trọng đặc biệt của mảnh đất “phên dậu” Tổ quốc nơi mình đang sống...