Một đời gắn bó với vùng than

25 năm qua, trên quê hương mới, ông đã sáng tác hàng trăm ca khúc về than, về biển, về rừng... Mỗi nốt nhạc, mỗi ca từ đều là nỗi nhớ, là tình yêu, là niềm vui, hạnh phúc và cả sự trăn trở... về những vùng đất nơi bàn chân ông đi qua...

Rời quê hương, chàng trai Đỗ Văn Đồng (tên thật của nhạc sĩ Đỗ Hòa An) về thủ đô học đàn Ắc-coóc-đê-ông tại Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Nhạc viện Hà Nội). Ra trường, tròn 20 tuổi, ông về vùng đất đầy nắng, gió và than Quảng Ninh, với trái tim giàu mơ ước, ưa tìm tòi khám phá những vùng đất mới. Đầu quân cho Đoàn Ca Múa Nhạc Quảng Ninh, ông đã thỏa chí đi nhiều nơi, vì cây đàn dã chiến của ông không thể thiếu trong dàn nhạc. Các chuyến đi biểu diễn, dù xa hay gần, ông đều có mặt. Nhờ đó mà Đỗ Hòa An đã tích lũy được một vốn sống rất phong phú. Chẳng vậy mà đề tài trong ca khúc của ông rất đa dạng và giành được nhiều thành công. Hạ Long biển nhớ nồng nàn, sâu lắng, rất lãng mạn là ca khúc gắn liền với tên tuổi của ông. Viết về địa đầu Móng Cái, ông có ca khúc Hoa xương rồng đằm thắm, mộc mạc. Trên đỉnh Yên Tử, ông viết Cõi thiêng nhiều màu sắc tâm linh. Hai ca khúc này từng đoạt 2 giải B (không có giải A) của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam. Sống với công nhân, ông viết Thơ thợ lò trầm hùng, khỏe mạnh, năm 2005 đã đoạt giải nhì thể loại thanh nhạc (không có giải nhất) trong cuộc thi Sáng tác âm nhạc về mảnh đất và con người Quảng Ninh. Và ca khúc này cũng đã mang về cho ông giải ba giải thưởng hàng năm của Hội Nhạc sĩ Việt Nam thể loại ca khúc năm 2005. Ngoài ra, ông còn 3 lần đoạt giải Văn nghệ Hạ Long...

Vốn là con trưởng trong một gia đình nghèo có 7 anh em, mẹ phải đi làm thuê vất vả từ nhỏ, cuộc sống nhiều lam lũ ấy khiến ông đặc biệt gần gũi với tâm hồn người thợ, mộc mạc, chân chất. Các ca khúc viết về than của ông được thợ mỏ rất thích; dẫu viết theo đặt hàng nhưng đều trở thành phổ biến trong phong trào ca hát của người công nhân. Sự thành công ấy có lẽ xuất phát từ cách làm việc tận tâm của ông. ông đến với họ, sống cùng họ, cảm nhận được tâm hồn họ... để tiếng hát tự phát ra từ thẳm sâu trong ông... Có khi viết nhạc trước, lời sau, có khi viết từ giữa bài đến cuối bài, tất cả những điều tưởng như lộn xộn ấy lại theo một trình tự rất riêng của ông, đó là sự rung động chân thực, là cảm xúc được đẩy lên cao trào...

Với sức viết dồi dào, mỗi năm Đỗ Hòa An đều cho ra đời trên dưới 20 tác phẩm thuộc nhiều thể loại như hợp xướng, ca khúc, nhạc múa... Đặc biệt, ông dành khá nhiều thời gian viết cho thiếu nhi. Các ca khúc này chiếm số lượng đáng kể trong sáng tác của ông. Những ca khúc như Thuyền giấy, Khúc hát chim sơn ca, Đèn kéo quân, Chùm quả điện, Sao bố, sao con... được các em yêu thích vì những điều giản dị và gần gũi, thân thiết với thế giới trẻ thơ. Nhiều ca khúc đi cùng bao lớp học trò Vùng Mỏ gắn liền với tên tuổi các Họa mi vàng ngày ấy, hôm nay. Sáng tác cho thiếu nhi bền bỉ suốt nhiều năm mà dòng cảm hứng này dường như không bị mòn đi. Hỏi về điều đó, ông cười bảo, viết cho trẻ em cũng là tự giúp mình, để tự làm mới mình. Có phải vậy chăng mà âm nhạc của Đỗ Hòa An dường như lúc nào cũng trong trẻo, trẻ trung...