Phát triển đội ngũ sáng tác âm nhạc Quảng Ninh

Năm 2021, được Hội VHNT tỉnh chọn là năm sân khấu và âm nhạc Quảng Ninh. Để có mùa âm nhạc bội thu, bên cạnh đẩy mạnh phong trào sáng tác thì cần phát triển lực lượng sáng tác đang còn khá mỏng hiện nay.

Chi hội Âm nhạc (thuộc Hội VHNT tỉnh) hiện có gần 100 hội viên là các nhạc sĩ, ca sĩ, nghệ sĩ đang sinh hoạt tại các hội VHNT cấp huyện đã đóng góp không nhỏ vào phong trào sáng tác, dàn dựng và biểu diễn nghệ thuật các cấp. Nhiều nhạc sĩ đã có đóng góp tích cực làm nên thành công của các chương trình như: Đỗ Hòa An, Lê Đăng Vệ, Nguyễn Xuân Nhật, Lê Nguyên Thêm, Nguyễn Thành Long, Trần Quang Hiệp, Phan Thế Phùng, Lê Huy Hòa, Nguyễn Quang Vinh, Văn Chanh, Ngọc Khanh, Đoàn Ngọc Lý, Tuấn Đạt, v.v.

Tính riêng trong năm 2020 vừa qua, đã có 20 nhạc sĩ tham gia các trại sáng tác trong tỉnh, 8 nhạc sĩ được tổ chức công bố tác phẩm mới, 13 nhạc sĩ được nhận kinh phí hỗ trợ sáng tác từ nguồn kinh phí của Chính phủ. Cũng trong năm 2020, các nhạc sĩ Quảng Ninh đã có nhiều sáng tác có chất lượng nghệ thuật cao, phản ánh được những nội dung ca ngợi Đảng, Bác Hồ, các đề tài là thế mạnh của Quảng Ninh, ca ngợi thiên nhiên, bản sắc văn hóa các dân tộc Quảng Ninh.

Âm nhạc Quảng Ninh còn thiếu những ca khúc tầm cỡ như các ca khúc của nhạc sĩ Hoàng Vân viết về Vùng mỏ. Trong ảnh: Nghệ sĩ Nhân dân Quang Thọ và các ca sĩ Quảng Ninh thể hiện ca khúc "Tôi là người thợ lò" trong Gala "Sao Mai trở về Đất mỏ".

Quảng Ninh cũng đã có 35 tác phẩm âm nhạc được sáng tác mới ra mắt khán giả trong năm 2020. Trong đó, nhạc sĩ Lê Đăng Vệ có 5 tác phẩm, nhạc sĩ Thế Phùng 4 tác phẩm, nhạc sĩ Đỗ Hòa An 3 tác phẩm, nhạc sĩ Lê Huy Hòa 4 tác phẩm, nhạc sĩ Bùi Vân Anh 4 tác phẩm, nhạc sĩ Xuân Nhật 3 tác phẩm; các nhạc sĩ Xuân Quang, Ngọc Lý, Ngọc Minh, Quảng Hiệp mỗi người 1 tác phẩm. Đặc biệt, nhạc sĩ gạo cội Đỗ Hòa An đã có đêm nhạc đặc sắc với chủ đề "Hạ Long biển nhớ".

Đấy là chưa kể hàng trăm ca khúc của các nhạc sĩ nghiệp dư khác. Họ đang sinh hoạt và sáng tác tại các câu lạc bộ, các trung tâm thu âm, biểu diễn, khoa nghệ thuật của trường đại học, giáo viên thanh nhạc phổ thông và nhiều ngành nghề tự do khác. Thông thường đội ngũ này có tuổi đời rất trẻ là lực lượng kế cận tốt nếu biết phát huy, bồi dưỡng và khai thác. Tính riêng trong năm 2020, Quảng Ninh có hàng chục ca khúc của các nhạc sĩ nghiệp dư sáng tác về chủ đề phòng chống dịch Covid-19.

Sang đầu năm 2021, một tin vui đến với làng âm nhạc Quảng Ninh khi mà trong tổng số 27 nhạc sĩ sáng tác của cả nước  được kết nạp vào Hội Nhạc sĩ Việt Nam thì có đến 4 nhạc sĩ Vùng mỏ. Đó là nhạc sĩ Phạm Quang Khải (văn phòng Hội VHNT Quảng Ninh); nhạc sĩ Phạm Thế Anh (Phòng Văn nghệ - Thể thao - Giải trí, Trung tâm Truyền thông tỉnh Quảng Ninh); nhạc sĩ Trần Toàn và nhạc sĩ Hoàng Thành (cả hai đều là giảng viên của Trường Đại học Hạ Long). Như vậy, tính đến thời điểm này, Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tại Quảng Ninh có đến 22 người. So với một số địa phương lân cận thì đây là con số khá hùng hậu. 

Tuy nhiên, lực lượng sáng tác âm nhạc Quảng Ninh hiện nay vẫn chưa thực sự đáp ứng được kỳ vọng. Nghệ sĩ Ưu tú Hoàng Tùng nhận định: Thời gian gần đây, tôi cảm giác âm nhạc Quảng Ninh đang chững lại. Điều này người trong nghề phải suy nghĩ. Nếu có cơ hội, tôi sẽ mở một trung tâm đào tạo trẻ tại quê hương Quảng Ninh. 

Tác phẩm của các nhạc sĩ sáng tác ra cũng chưa đáp ứng được đòi hỏi của công chúng, chưa tương xứng với thế mạnh của nguồn đề tài Quảng Ninh. Nghệ sĩ Ưu tú Phạm Hữu Lượng, Chi hội trưởng Chi hội Âm nhạc Quảng Ninh, đánh giá: Về sáng tác, các nhạc sĩ Quảng Ninh vẫn chưa có những tác phẩm đạt đến đỉnh cao về chất lượng nghệ thuật còn hạn chế, nghèo nàn, chưa phong phú về thể loại loại hình, chỉ mới dừng lại ở việc sáng tác ca khúc ngắn.

Các ca khúc chưa theo kịp với  sự phát triển cũng như vị thế tầm vóc của tỉnh Quảng Ninh trong giai đoạn hiện nay. Nguồn kinh phí hỗ trợ cho các tác giả còn hạn hẹp nên việc hoàn chỉnh các tác phẩm của một số nhạc sĩ còn ít, điều kiện được phổ biến công bố tạo nên sự lan tỏa đến công chúng còn chưa được rộng rãi, chưa phát hiện đào tạo và xây dựng được nhiều lực lượng tác giả nhạc sĩ nghệ sĩ, biểu diễn trẻ.

Để từng bước giải quyết tình trạng này, Hội VHNT Quảng Ninh cần quan tâm nâng cao chất lượng nghệ thuật các sáng tác, tổ chức nhiều hơn nữa các cuộc giao lưu âm nhạc với các địa phương và các tỉnh hội, thành hội lân cận, tăng cường kết nạp hội viên mới, nghiên cứu đề xuất Ngày Âm nhạc Quảng Ninh, rà soát kiểm đếm các tác phẩm âm nhạc viết về Quảng Ninh do các nhạc sĩ trong tỉnh sáng tác, tổ chức các lớp tập huấn, các trại sáng tác. Âm nhạc Quảng Ninh được kì vọng sẽ có nhiều khởi sắc hơn trong tương lai, với các tác phẩm không chỉ đi vào trái tim và đời sống người dân Quảng Ninh mà còn tới những người yêu nghệ thuật cả nước.

Phạm Học