Xây dựng Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh

Việc xây dựng Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh không chỉ đáp ứng nhu cầu của bạn đọc mà là hoạt động thiết thực nhằm thực hiện Chương trình hành động số 105/Ctr-UBND ngày 2/8/2018 của UBND tỉnh về triển khai Nghị quyết số 11-NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Quảng Ninh đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.

Trong quá khứ, Thư viện Quảng Ninh đã từng có “Tủ sách di sản”, "Tủ sách Quảng Ninh". Tủ sách di sản tập hợp những ấn phẩm về Hạ Long như: Hạ Long tiền sử, Hạ Long lịch sử, Đa dạng sinh học Vịnh Hạ Long, Địa chất Vịnh Hạ Long, Thực vật Vịnh Hạ Long, những cuốn sách viết về Vịnh Hạ Long, những cuốn cẩm nang du lịch.

Bạn đọc tìm sách tại phòng mượn của Thư viện tỉnh Quảng Ninh.

"Tủ sách Quảng Ninh" sau khi rà soát, tập hợp, thống kê, phân loại, tiến hành bảo quản, làm mới và trưng bày 1.512 đầu sách với 2.232 bản sách các loại liên quan đến Quảng Ninh; số hóa các tài liệu địa chí với 359 file, 100.000 trang tài liệu kho địa chí Quảng Ninh. Đây là những tác phẩm sách, tư liệu từng được lưu trữ tại các kho tư liệu của Quảng Ninh, sách do các nhà văn, nhà nghiên cứu viết về Quảng Ninh của các tác giả trong và ngoài nước.

Thư viện tỉnh cũng xây dựng 4 tủ sách chuyên đề về Quảng Ninh, bao gồm: Chính trị, kinh tế - xã hội, văn học - nghệ thuật, lịch sử - địa lý và 3 tủ sách của các tác giả văn học quen thuộc với Quảng Ninh là Dương Hướng, Trần Nhuận Minh, Nguyễn Quang Vinh và Lê Toán.

Tuy nhiên, hiện nay, tỉnh nhà chưa có nhiều tác phẩm quy mô, đồ sộ, bao quát nội dung, làm nổi bật tổng thể văn hóa, lịch sử, thành tựu mọi mặt của Quảng Ninh; nhiều tác phẩm xuất bản cách đây hàng chục năm nên thông tin khá cũ chưa được cập nhật. Quảng Ninh cũng chưa có hoạt động đánh giá số lượng sách này để lựa chọn những tác phẩm tiêu biểu, có giá trị kiến thức, nhân văn lớn, qua đó bổ sung, nhân bản và triển khai kế hoạch khai thác, sử dụng.

Trước thực trạng nêu trên, Sở Văn hóa - Thể thao đã trình UBND tỉnh về việc nghiên cứu, sưu tầm, biên soạn và xuất bản Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh. UBND  tỉnh đã có văn bản yêu cầu Sở Văn hóa - Thể thao chỉ đạo biên tập hệ thống thư mục các tập sách về Quảng Ninh hiện có tại Thư viện tỉnh và sưu tầm bổ sung các tập sách tiêu biểu đã xuất bản viết về vùng đất, con người Quảng Ninh; tổ chức phòng đọc, thực hiện luân chuyển sách đến các cơ quan, đơn vị, thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin thư mục sách văn hiến Quảng Ninh để nhân dân, du khách biết, tra cứu, đọc; nghiên cứu từng bước thực hiện số hóa “Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh”.

UBND tỉnh cũng yêu cầu Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh phải đảm bảo yêu cầu về chất lượng, là công trình khoa học hoàn toàn mới, khách quan trung thực, có tính kế thừa các bộ sách trước đây, tiếp thu có chọn lọc thành tựu của các nhà nghiên cứu từ trước tới nay, đảm bảo không sao chép, trùng lắp với các tác phẩm đã xuất bản, kể cả của chính tác giả.

Học sinh đọc sách địa chí tại Thư viện tỉnh Quảng Ninh.

Ông Phạm Văn Triển, Phó Giám đốc Phụ trách Thư viện tỉnh, cho biết: Thực hiện việc xây dựng Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh, Thư viện tỉnh đã thống kê, lập danh mục các tập sách về Quảng Ninh hiện có tại Thư viện tỉnh. Qua thống kê, Thư viện tỉnh hiện có 2.511 bản sách viết về Quảng Ninh, trong đó có 600 bản đã được số hoá với trên 200.000 trang tài liệu, thuộc các lĩnh vực. Cụ thể, lĩnh vực Chính trị, xã hội có 793 bản, Lịch sử, địa lý có 294 bản, Văn học nghệ thuật có 1.332 bản, Khoa học kỹ thuật có 92 bản.

Các tập sách trên đều được xuất bản từ năm 1956 đến nay, số lượng ít, ít tập sách có nội dung chuyên sâu và có hệ thống, chưa phản ánh được đầy đủ, sâu sắc quá trình hình thành và phát triển của tỉnh Quảng Ninh. Các tập sách trên hiện đã được Thư viện tỉnh xây dựng thành các Thư mục dạng giấy và file mềm phục vụ bạn đọc tại Thư viện tỉnh; luân chuyển, chia sẻ dữ liệu đến các thư viện cơ sở trong tỉnh và thông tin trên Website, Fanpage của Thư viện tỉnh và các cơ quan báo chí để nhân dân, du khách tiếp cận, tra cứu và sử dụng.

Thư viện tỉnh cũng đang tìm nguồn, thu thập thông tin về các tập sách tiêu biểu viết về vùng đất, con người Quảng Ninh bằng các hình thức liên hệ qua điện thoại, gửi văn bản và cử trực tiếp cán bộ đến thư viện các địa phương trong tỉnh, một số tỉnh ngoài và các cơ quan lưu trữ quốc gia. Thư viện tỉnh đã thu thập được danh mục một số tập sách viết về Quảng Ninh rất có giá trị, hiện đang được lưu giữ tại Viện Thông tin Khoa học xã hội, Viện Nghiên cứu Hán Nôm.

Cụ thể đã tìm được 115 bản hương ước, 129 thần tích, thần sắc, 9 bản sắc phong, hơn 10.000 trang tài liệu và 775 ảnh tư liệu. Các tài liệu trên có từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, có giá trị lớn về mặt nội dung, ghi lại nhiều thông tin xác thực trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng về vùng đất và con người Quảng Ninh.

Không gian đọc sách cho thiếu nhi tại Thư viện tỉnh.

Việc bổ sung, lập thư mục và số hoá các tài liệu tiêu biểu viết về Quảng Ninh là rất cần thiết, nhằm cung cấp cho bạn đọc các tài liệu quý, có tính hệ thống, chuyên sâu, góp phần xây dựng tủ sách Văn hiến Quảng Ninh, xây dựng Thư viện tỉnh trở thành trung tâm thông tin nghiên cứu toàn diện về Quảng Ninh.

Trong thời gian tới, Thư viện tỉnh sẽ mua bản photo các tập sách về Quảng Ninh. Các tài liệu trên sau khi mua, thực hiện việc số hoá để phục vụ bạn đọc truy cập, khai thác, sử dụng. Sau khi được bổ sung và số hoá, các tài liệu trên sẽ được Thư viện tỉnh thông tin rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội, tổ chức phục vụ bạn đọc và luân chuyển, chia sẻ dữ liệu số hoá đến các thư viện cơ sở, thư viện trường học trên địa bàn tỉnh.

Cũng theo ông Phạm Văn Triển, việc Thư viện tỉnh đề xuất xây dựng Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh, đã được UBND tỉnh và Sở Văn hóa - Thể thao đồng thuận, ủng hộ. Quá trình thực hiện Tủ sách Văn hiến Quảng Ninh sẽ diễn ra trong 10 năm, với dự kiến tổng kinh phí đầu tư trên 47 tỷ đồng.

Phạm Học