Từ tôn vinh hoa đến các lễ hội hoa

Chỉ trong tháng 12 năm nay, ở các huyện miền Đông có 2 ngày hội hoa, đó là Hội hoa Sở ở Bình Liêu và Hội Trà hoa vàng ở Ba Chẽ. Ngày hội mang tên các loài hoa không chỉ mang vẻ đẹp mà còn đem lại cuộc sống kinh tế  đầy đủ cho người dân vùng cao một thời khó khăn.

Ngày 12/12 năm nay, tại thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm diễn ra Hội hoa Sở Bình Liêu 2020. Hội hoa Sở Bình Liêu còn có các hoạt động hấp dẫn như: Trưng bày ảnh về ruộng bậc thang và ảnh đẹp về thiên nhiên văn hóa, con người Bình Liêu, liên hoan các tiết mục dân ca tiêu biểu trong cộng đồng dân tộc thiểu số trong huyện, thi cụm dong riềng các xã thị trấn, thi mâm cơm mới tại các thôn, bản xã Đồng Tâm, hoạt động bay dù lượn “Bay giữa rừng sở”, giải đua xe đạp phong trào Hội hoa Sở Bình Liêu 2020 mở rộng. Như vậy Hội hoa sở, không chỉ gói gọn ở cây sở mà kéo theo nhiều hoạt động khác và hoa sở đã thực sự được tôn vinh.

Du khách đến ngắm hoa sở tại thôn Đồng Long, xã Đồng Tâm, huyện Bình Liêu

Thế nhưng đã có một thời sở là loài cây trước đây mọc hoang trong các khu rừng ở Bình Liêu. Người dân thường tận dụng cây khô để làm củi, lác đác cũng có hộ ép hạt sở lấy dầu ăn nhưng không nhiều. Từ khi có thương lái từ bên kia biên giới sang thu mua hạt sở, người ta bắt đầu tính đến chuyện trồng cây sở.

Từ Hội hoa Sở đầu tiên ở huyện Bình Liêu năm 2015, hoa sở đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, một thương hiệu văn hóa của huyện vùng cao, điểm hẹn hàng năm của du khách thập phương không chỉ của Bình Liêu mà của nhiều huyện thị khác trong tỉnh và tỉnh bạn.

Từ năm 2014, huyện Bình Liêu đã triển khai Dự án khôi phục và phát triển cây sở tập trung ở các xã Đồng Tâm, Lục Hồn, Vô Ngại, Hoành Mô. Đến nay, diện tích trồng sở của huyện Bình Liêu đã có trên 500ha, trong đó có 130ha đang cho thu hoạch. Sản phẩm sở có đầu ra ổn định, sau khi trừ chi phí sẽ thu lãi khoảng 20 – 30 triệu đồng/ha.

Quả sở để ép dầu, hoa sở lại là sản phẩm du lịch thu hút hàng nghìn du khách/năm đến Bình Liêu để thưởng thức. Chị Chìu Thị San, du khách đến từ huyện Đình Lập, tỉnh Lạng Sơn cho biết: Ở quê tôi cũng có hoa sở nhưng không có lễ hội hoa sở. Bởi vậy năm nào tôi cũng cùng gia đình đến đây, vì chúng tôi được gặp gỡ nhiều bạn bè để cùng trò chuyện. Đây cũng là dịp để chúng tôi đến thăm những điểm hấp dẫn khác của Bình Liêu như thác Khe Vằn, núi Cao Ba Lanh, đỉnh Cao Xiêm hùng vĩ... Đó là trải nghiệm mà chúng tôi không có được ở các vùng đất khác.

Cũng trong tháng 12 vào ngày 26 và 27 tại huyện Ba Chẽ diễn ra Hội Trà hoa vàng Lần thứ III với chủ đề “Danh trà đất Việt” với nhiều hoạt động hấp dẫn gắn với lễ đón nhận Di tích lịch sử cấp quốc gia Miếu Ông – Miếu Bà và Lễ hội Bàn Vương huyện Ba Chẽ.

Trong ngày khai hội, địa phương sẽ trưng bày 185 cây trà đẹp nhất được lựa chọn từ các trang trại trồng trà hoa vàng trên địa bàn huyện. Điểm nhấn của Hội Trà hoa vàng Ba Chẽ lần thứ III năm nay là việc công bố công dụng của các hoạt chất có trong trà hoa vàng do các chuyên gia Hà Lan cùng Viện Công nghệ sinh học, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam nghiên cứu. Hiện nay huyện Ba Chẽ có 146ha trồng trà hoa vàng, trong đó có khoảng 50% đã được thu hoạch. Huyện đã xây dựng trà hoa vàng thành sản phẩm OCOP có chỗ đứng trên thị trường và tạo dấu ấn với người tiêu dùng.

Trà hoa vàng Ba Chẽ được bày bán tại Hội chợ OCOP Quảng Ninh - Xuân 2020.

Thế nhưng có một thời, cây trà hoa vàng là cây mọc hoang trong rừng, người dân các xã vùng cao ở Ba Chẽ vào rừng để tìm cây trà hoa vàng, họ đào rễ bán cả cây cho thương lái thu gom mang sang Trung Quốc. Để tránh người dân khai thác cây trà mang tính hủy diệt, ở xã Đạp Thanh có anh Nịnh Văn Trắng (hiện là Giám đốc Công ty CP Lâm sản Đạp Thanh) là người đầu tiên trên địa bàn huyện đã đứng ra bao tiêu, thu mua cây trà cho người dân để tránh thất thoát ra nước ngoài, mất giống trà quý. Anh Trắng cũng là người trồng trà hoa vàng theo hướng bảo tồn đầu tiên ở huyện Ba Chẽ. Nhận thấy cây trà hoa vàng là cây dược liệu quý, rất tốt cho phát triển kinh tế, huyện Ba Chẽ đã hỗ trợ 50% tiền cây giống cho bà con và phát triển rộng hơn ra các xã trên địa bàn.

Vậy là đã từ nhiều năm nay, cây hoa sở, cây trà hoa vàng đã sát cánh với người dân Bình Liêu, Ba Chẽ cùng xóa đói giảm nghèo, góp phần xây dựng cuộc sống ấm no. Như thế, nhiều loài hoa không chỉ mang vẻ đẹp cho đời mà khi ta biết tôn vinh nó, sẽ mang lại cho ta nhiều giá trị của cuộc sống.

 Anh Vũ