TP Uông Bí: Tôn tạo, phục dựng các di sản

Trên địa bàn TP Uông Bí hiện có những di tích mang giá trị văn hóa, lịch sử, kiến trúc, trải qua thời gian đã bị mai một, xuống cấp. Nhằm gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, thời gian qua thành phố đã tiến hành trùng tu, tôn tạo các đình, đền, chùa, nghè, miếu, phục dựng các lễ hội gắn với di tích…

Đền Mắt Rồng (phường Phương Đông) sẽ được hoàn thiện trong tháng 2/2020.

Đền Mắt Rồng (khu Tân Lập 2, phường Phương Đông) tuy chưa được xếp hạng, hiện mới nằm trong danh mục di tích đã được phân loại, kiểm kê của tỉnh; tuy nhiên, lâu nay đã là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người dân trong vùng; người dân duy trì đều đặn các hoạt động lễ và hội. Trải qua thời gian, đền xuống cấp với những hư hỏng nặng như mái võng, dột; tường nứt ngang dọc; dầm, hậu cung nứt vỡ…

Để đáp ứng nhu cầu của người dân, từ cuối năm 2019 đến nay, sau khi được Sở VH&TT đồng ý, Sở Xây dựng thẩm định bản vẽ thi công, công trình trùng tu, tôn tạo đền Mắt Rồng đã được TP Uông Bí triển khai, nguồn vốn từ xã hội hóa. Công trình đang đi vào giai đoạn hoàn thiện, chuẩn bị khánh thành, mang lại niềm an vui cho người dân, góp phần gìn giữ di sản.

Cùng với Mắt Rồng, tháng 12/2019, lần đầu sau nhiều năm mai một, lễ hội đình nghè Bí Giàng (phường Yên Thanh), di tích được xếp hạng cấp tỉnh, được tổ chức trở lại. Trong đó, chính hội từ ngày 13-15 tháng 11 âm lịch, diễn ra nghi lễ Tam sinh trang trọng, bao gồm hệ thống các nghi lễ: Cáo yết, rước sắc, rước thần, an vị, nhập tích, lễ tế ...

Theo lý lịch di tích, đình nghè Bí Giàng xưa kia là công trình tín ngưỡng văn hóa lớn của tổng Bí Giàng, được xây dựng từ thế kỷ XVII, thờ 10 vị thành hoàng. Trong đó đình Bí Giàng là trung tâm, vệ tinh là các nghè Bản Thổ An (cách đình 300m), nghè Vua Bí (cách 1.500m) và nghè Vua Linh (cách 10.000m). Đình Bí Giàng trước năm 2016 là phế tích, TP Uông Bí đã huy động nhiều nguồn vốn để trùng tu, trị giá trên 6 tỷ đồng, quy mô 1.000m² (khuôn viên 850m², đình 150m²) theo kiến trúc hình chữ Đinh, 5 gian, sau có hậu cung. TP Uông Bí đang có kế hoạch tiếp tục phục dựng kiến trúc các nghè vệ tinh của cụm di tích đình nghè Bí Giàng, trước mắt là nghè Bản Thổ An. Hiện công trình đã được đơn vị chức năng chấp thuận về chủ trương, thiết kế bản vẽ thi công, đang chờ thống nhất về địa điểm để xây dựng.

Sau thành công ban đầu trong việc sưu tầm hiện vật và thông tin về doanh nhân Bạch Thái Bưởi, từ đầu năm tới nay, TP Uông Bí đang khẩn trương thực hiện các thủ tục, đề xuất ý tưởng xây dựng nhà lưu niệm doanh nhân Bạch Thái Bưởi tại khu vực Hồ Yên Trung. Công trình dự kiến có quy mô 60.000m², bao gồm: Nhà lưu niệm 100m², công trình đón tiếp 100m², công trình phụ trợ 100m², khuôn viên, sân bãi 4.700m², cây xanh và vùng bảo vệ cảnh quan 55.000m². 

Từ những thông tin do bà Bạch Quế Hương, chắt nội của doanh nhân Bạch Thái Bưởi, và một số hậu duệ của những người đã từng sống và làm việc với doanh nhân Bạch Thái Bưởi cung cấp, cho thấy doanh nhân Bạch Thái Bưởi và con trai có thời gian dài sinh sống và điều hành sản xuất tại khu vực Hồ Yên Trung. Hiện TP Uông Bí cũng đã tìm được vị trí được cho là nếp nhà cũ của cụ Bạch Thái Bưởi (nằm trong cánh rừng thông tại tiểu khu 41A, khoảnh 4, lô C, khu Cửa Ngăn, phường Phương Đông) với nhiều hiện vật là móng nhà, giếng nước và mảnh vỡ vật liệu xây dựng nhà.

Giếng nước ngọt được cho là xây dựng tại vị trí nhà của doanh nhân Bạch Thái Bưởi.

Bà Bạch Quế Hương thị sát vị trí được cho là nhà ở của cụ Bạch Thái Bưởi.

Theo các nhà chuyên môn, đây là những thông tin rất quý giá về cụ Bạch Thái Bưởi và nếu TP Uông Bí hoàn thành nhà lưu niệm cụ Bạch Thái Bưởi sẽ là công trình điểm nhấn, niềm tự hào không chỉ của người dân Uông Bí mà toàn tỉnh và cả nước. Cụ Bạch Thái Bưởi là doanh nhân nổi tiếng và đặc biệt của Việt Nam, người cả đời cổ súy phong trào thực nghiệp, người đầu tiên phát huy tinh thần “Người Việt dùng hàng Việt” đưa hàng hóa Việt cạnh tranh với nước ngoài.

Việt Hoa

[links()]