Chùa Đống Phúc

Nằm bên tả ngạn ngã ba sông Bạch Đằng lịch sử, chùa Đống Phúc không chỉ có kiến trúc đẹp mà còn được tô điểm bởi thâm trầm lịch sử, thời gian.

Khuôn viên đẹp, hài hòa của chùa Đống Phúc.

Chùa Đống Phúc tọa lạc tại phường Yên Giang, TX Quảng Yên. Theo những tư liệu trên bức bia đá còn lưu giữ tại chùa thì chùa Đống Phúc được xây dựng từ thời nhà Lý vào khoảng cuối thế kỷ thứ XI. Dưới thời nhà Trần, chùa trở thành nơi truyền bá Phật pháp của phái thiền phái Trúc Lâm Yên Tử do Phật Hoàng Trần Nhân Tông sáng lập.

Tương truyền vào năm 1288, Hưng Đạo Đại Vương cùng các tướng lĩnh đã đến chùa cầu an trước trận Bạch Đằng lịch sử và sau chiến thắng, chùa cũng là nơi lập đàn cầu siêu cho các tướng lĩnh tử trận. Còn theo các cụ truyền lại, chùa Đống Phúc cũng gắn với thủa thiếu thời của vua Lê Thánh Tông, khi cuối thời Hậu Lê rối ren, Hoàng phi Ngô Thị Ngọc Giao đã đưa Hoàng tử Lê Tư Thành (sau lên ngôi là vua Lê Thánh Tông) rời kinh thành về chùa lánh nạn.

Ngoài ra, Đống Phúc đã từng trở thành nơi truyền bá Phật giáo của trấn An Bang các thời Trần, Lê, Quảng Yên thời Nguyễn. Đến thời kháng chiến chống Pháp, chùa đã thành căn cứ tập kết bí mật của các chiến sỹ cách mạng.

Chùa Đống Phúc ngày nay được xây dựng theo kiến trúc thời Lý với tổng diện tích (xây dựng) là 368m2. Chùa có 7 gian tiền đường và 3 gian hậu cung. Đặc biệt, kết cấu của chùa rất vững chắc khi được xây dựng bằng 500 khối gỗ lim với 76 trụ gỗ lim đỡ vòm chùa. Bậc thềm và dãy hành lang bát vần được làm bằng đá xanh, điêu khắc tinh xảo. Ngoài ra, chùa còn có 20 trụ đá chạm khắc được đặt trước mặt chính vòm, làm ngôi chùa càng thêm uy nghi, trang trọng. Đây được coi là một trong những ngôi chùa bằng gỗ lớn trên địa bàn tỉnh.

Cây thị gần 900 năm tuổi vẫn xanh tốt, tỏa bóng mát, ra trái thơm hàng năm.

Chứng tích ngôi chùa xưa để lại tới nay chỉ còn những bức tượng, lư hương cổ và cây gạo, cây thị hàng trăm năm tuổi sừng sững nơi góc chùa. Đại đức Thích Thanh Lịch, trụ trì chùa Đống Phúc cho biết: Với những ngôi chùa cổ từ xưa các nhà sư trụ trì luôn trồng thị. Bên cạnh cây thị được ước tính gần 900 trăm năm thì còn có cây gạo trên 400 năm tuổi sau chùa. Hai cổ thụ này vừa qua đã được vinh dự đón bằng công nhận Cây di sản Việt Nam.

Hiện 2 cây di sản trên đang phát triển tốt. Cây gạo có chiều cao 18m, chu vi gốc 5,9m. Cây thị cao 19m, chu vi gốc 5,17m. Hai cổ thụ này vẫn ngày ngày tỏa bóng mát, cho ra những trái chín ngát hương.

Bên cạnh giá trị lịch sử thì chùa Đống Phúc còn có cảnh quan và lối kiến trúc hài hòa, không gian xanh mát. Bước chân đến chùa, khách thập phương có thể lắng lại, cùng chiêm bái và thưởng thức vẻ đẹp, hiểu thêm giá trị của ngôi chùa đã đi cùng năm tháng.

Hà Phong