Một chương mới mở ra cho di sản - kỳ quan thiên nhiên thế giới

Liên hoan Xiếc Thế giới – Hạ Long 2019 vừa khép lại với những đánh giá khá tích cực về chất lượng nghệ thuật cũng như hiệu ứng lan tỏa. Đúng như chủ đề “Chương mới cho một kỳ quan”, Liên hoan đã làm mới hình ảnh, tạo đột phá và mở ra những cơ hội mới cho du lịch Quảng Ninh. Đồng thời, Liên hoan đã tạo ra điểm nhấn văn hóa, góp phần vào thành công của chiến lược đưa du lịch trở thành ngành kinh tế không khói mang lại lợi nhuận cao.

Tiết mục xiếc mang đậm âm hưởng truyền thuyết hình thành Vịnh Hạ Long.

Theo Nghệ sĩ Nhân dân Vũ Ngoạn Hợp, nguyên Giám đốc Liên Đoàn Xiếc Việt Nam, Tổng đạo diễn Liên hoan, nhiều nước phát triển trên thế giới đã tổ chức liên hoan xiếc và đã tạo thành thương hiệu hàng năm cứ đến dịp là các khách du lịch yêu thích bộ môn xiếc nói riêng và văn hóa nghệ thuật nói chung kéo về để thưởng thức xiếc kết hợp tham quan, du lịch. Liên đoàn Xiếc Việt Nam mong muốn tổ chức Liên hoan xiếc Thế giới tại Hạ Long để mang đến cho Quảng Ninh một sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn tương tự như Festival Huế hay Lễ hội pháo hoa tại Đà Nẵng.

Nhóm nghệ sĩ Việt Nam đưa sắc màu dân tộc vùng cao Tây Bắc vào tiết mục thăng bằng trên dây.

Thực tế cho thấy, việc tổ chức một Liên hoan xiếc trong nước cũng đã là điều khó, chứ chưa nói tới tầm  quốc tế, quy tụ cả trăm diễn viên trong và ngoài nước, để biến thành một lễ hội hiện đại. Và cũng đây là lần đầu tiên, tỉnh Quảng Ninh đăng cai một liên hoan quốc tế cho loại hình nghệ thuật này. Mặc dù chưa có kinh nghiệm tổ chức liên hoan xiếc tầm quốc tế nhưng Quảng Ninh vẫn quyết tâm thực hiện. Và rõ ràng, với kết quả bước đầu đạt được thì việc đầu tư tổ chức một sân chơi quốc tế cho xiếc đã tạo ra nền tảng, tiền đề vững chắc để có thể duy trì liên hoan thường niên như một sản phẩm du lịch độc đáo trong mùa đông, vốn là mùa du lịch thấp điểm của thị trường du lịch Quảng Ninh.

Rất đông du khách đổ ra đường xem biểu diễn xiếc trên phố.

Mùa đông năm 2019, người dân và du khách đến với Hạ Long đã được chiêm ngưỡng những tiết mục xiếc đỉnh cao của nhiều quốc gia trên thế giới ngay trên đường phố, tại sân khấu trong Cung Quy hoạch, Hội chợ triển lãm và Văn hóa tỉnh hay tại quảng trường bên bờ di sản Vịnh Hạ Long. Dù xem ở đường phố hay ở quảng trường thì cũng thuận lợi cho việc tiếp nhận vì xiếc có ngôn ngữ riêng, ngôn ngữ quốc tế nên không cần thuyết minh hay phiên dịch, khán giả vẫn có thể cảm nhận sự chân thành, gần gũi trong từng tiết mục trên sân khấu.

Do đó, xiếc đã là những cầu nối văn hóa, là cách truyền thông rất hữu ích giúp quảng bá bản sắc dân tộc đúng như chia sẻ của ông Vũ Ngoạn Hợp: “Chúng tôi đến Quảng Ninh và rất ấn tượng trước cảnh đẹp cùng những truyền thuyết nơi đây. Chúng tôi đã phối hợp với Quảng Ninh làm chương trình xiếc, trong đó lồng ghép quảng bá hình ảnh rồng hạ xuống Vịnh Hạ Long”. Không chỉ có tiết mục khai mạc ông Hợp đề cập mà hầu hết các tiết mục góp mặt tại Liên hoan đều đã tạo nên không khí sôi động, nồng nhiệt tại các không gian đêm của thành phố Hạ Long. Chị Kim Thị Thu Hà, du khách đến từ Vĩnh Phúc, cho biết: "Tôi đã đến Hạ Long nhiều lần nhưng đây là lần đầu tiên tôi được may mắn xem xiếc. Các tiết mục mà các nghệ sĩ biểu diễn đều rất thú vị và hấp dẫn, cuốn hút du khách. Vì thế tôi tin rằng nếu hoạt động này tiếp tục được duy trì thì nhiều du khách như tôi sẽ còn đến với Hạ Long, quay trở lại với Hạ Long".

Tiết mục này đã đưa áo dài truyền thống và hoa sen lên sân khấu xiếc.

Với Hạ Long, phải thẳng thắn thừa nhận, xiếc không phải là sự kế thừa hoặc phát triển từ văn hóa bản địa, nhưng kinh nghiệm trong và ngoài nước cho thấy những lễ hội đương đại vẫn có thể thành công nếu có những cách tiếp cận hợp lý cả ở góc độ nghệ thuật, nắm bắt tốt thị trường và nhận được sự hỗ trợ của cộng đồng, của truyền thông. Trên hết, xiếc phải tạo ra hấp dẫn đặc biệt ở tính độc đáo tự thân của nó. Xiếc đến với Hạ Long đã không chỉ đơn thuần là xiếc mà còn đi kèm âm nhạc, vũ đạo, dạ hội hóa trang, trang phục dân tộc. Xiếc đã chuyển tải những câu chuyện văn hóa của Hạ Long, của Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Đi xem xiếc, người dân và khách du lịch còn được thưởng thức các tiết mục ca múa nhạc đặc sắc của Vũ đoàn Grammy, ban nhạc Lộn Xộn, ban nhạc Epic Band đến từ đất nước Philippin, DJ Tít, ca sĩ Soobin Hoàng Sơn của Việt Nam và cả những vũ điệu Latinh sôi động của chính các nghệ sĩ.

Xiếc là cây cầu quảng bá văn hóa và hình ảnh quê hương, đất nước đến với bạn bè thế giới.

Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng, Phó Giám đốc Liên đoàn xiếc Việt Nam, đạo diễn Liên hoan, cho biết: "Chỉ có 2 tháng để chuẩn bị nhưng Liên hoan Xiếc Thế giới - Hạ Long 2019 đã thành công tốt đẹp với chuỗi sự kiện mang tầm quốc tế và có số lượng ngày biểu diễn nhiều nhất, gồm nhiều tiết mục độc đáo, đặc sắc do các nghệ sĩ đến từ 5 châu lục thể hiện". Liên hoan còn có sự tham gia của 7 thành viên Hội đồng Giám khảo là những nghệ sĩ, những nhà sản xuất các chương trình xiếc có uy tín và tầm ảnh hưởng lớn của Việt Nam và quốc tế. Từ sự đánh giá công tâm của giám khảo, Ban Tổ chức đã trao 26 giải thưởng các loại gồm 2 giải vàng, 4 giải bạc, 6 giải đồng, 8 giải biểu diễn xuất sắc và 6 giải được khán giả yêu thích nhất cho những tiết mục đặc sắc được tranh tài tại Liên hoan. Đại diện Ban Tổ chức và nhà tài trợ cũng đã trao nhiều phần quà tặng các nghệ sĩ đã cống hiến cho khán giả và du khách tại Hạ Long những tiết mục xiếc đặc sắc. 

Tiết mục ảo thuật đổi váy Magic tricks của đội Slovakia.

Cũng theo quan điểm của ông Tống Toàn Thắng, từ những lần tổ chức sau, có lẽ nên lùi thời gian tổ chức vào khoảng tuần thứ 3 của tháng 11. Như vậy, liên hoan xiếc sẽ trở thành sản phẩm du lịch thường niên dành tặng cho du khách đến với Quảng Ninh vào giữa mùa đông. Và những tháng mùa đông ở Quảng Ninh ngoài dòng khách Âu đến nghỉ dưỡng tàu biển sẽ còn nhộn nhịp, ấm áp và sôi động hơn với dòng khách muôn nơi đổ dồn về để thưởng thức những màn biểu diễn xiếc đặc sắc của các nghệ sĩ trong và ngoài nước. Đây cũng là hoạt động khởi đầu, một cú hích quan trọng tạo đà cho việc phát triển kinh tế đêm của Quảng Ninh.

Lãnh đạo tỉnh và Sở Văn hóa - Thể thao tặng thưởng cho các nghệ sĩ đến từ Cuba.

Nghệ sĩ Peter Dubinsky, Giám đốc Rạp xiếc Mosow, thành viên Ban Giám khảo Liên hoan Xiếc thế giới - Hạ Long 2019, tin tưởng cho rằng: "Quảng Ninh đủ điều kiện để hoàn toàn có thể nắm bắt cơ hội lớn đó để tổ chức những liên hoan tầm cỡ hơn". Và khi Liên hoan này trở thành sự kiện thường niên thì đây sẽ là một kênh thông tin hữu hiệu để tuyên truyền quảng bá rộng rãi hình ảnh du lịch, văn hóa, ẩm thực Quảng Ninh đến bạn bè trong nước, quốc tế. Điều này sẽ góp phần khiến Quảng Ninh nhộn nhịp 4 mùa và thành phố biển Hạ Long luôn là điểm sáng trên bản đồ du lịch thế giới. Đó là chương mới cho thành phố biển Hạ Long, thành phố bên bờ di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới.

Phạm Học

[links()]