Xây dựng, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa ở Cô Tô

So với các địa phương khác trong tỉnh, di sản văn hóa của huyện Cô Tô không quá lớn và đậm đặc, tuy nhiên không vì thế mà bị mai một. Thời gian qua huyện đảo Cô Tô luôn quan tâm nâng cao trách nhiệm của nhân dân trong việc tham gia bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá. 

Tượng đài Bác Hồ thuộc Khu di tích lịch sử Hồ Chủ tịch trên đảo Cô Tô.

Người dân huyện đảo Cô Tô nói riêng, tỉnh Quảng Ninh nói chung, luôn tự hào là địa phương duy nhất trong nước được Bác Hồ đồng ý cho dựng tượng mình khi Người còn sống. Cụ thể ngày 9/5/1961 Bác Hồ ra thăm đảo; gần 1 năm sau đó, Bác đồng ý với đề xuất của tỉnh Quảng Ninh được dựng tượng mình; 6 năm sau đó các hạng mục Khu di tích lịch sử Hồ Chủ tịch trên đảo Cô Tô được triển khai.

Khu di tích lịch sử Hồ Chủ tịch trên đảo Cô Tô được Chính phủ xếp hạng di tích cấp quốc gia vào năm 1997, hiện ngày càng phát huy giá trị. Đây là nơi tri ân, tưởng nhớ Bác, giáo dục lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, bám đảo, phát triển kinh tế, giữ vững an ninh - quốc phòng… cho các thế hệ cư dân trên đảo và du khách khi đến với Cô Tô.

Học sinh huyện đảo được giáo dục lịch sử thông qua các tư liệu tại Nhà lưu niệm Bác Hồ (Khu di tích lịch sử Hồ Chủ tịch trên đảo Cô Tô).

Xác định di sản quý giá, trong những năm qua, chính quyền, nhân dân huyện Cô Tô luôn gìn giữ, bảo vệ và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử Hồ Chủ tịch trên đảo; dành nguồn kinh phí nâng cấp các hạng mục đã có, xây dựng mới, bổ sung những hạng mục cần thiết khác. Hiện Khu di tích này có các hạng mục chính là tượng đài Bác Hồ, đền thờ, dốc khoai, ao cá, nhà lưu niệm, cánh đồng muối; trong đó, tượng đài Bác Hồ được thiết kế, xây dựng uy nghiêm, hướng ra biển. Từ đầu năm đến nay, huyện đã cải tạo khuôn viên Khu di tích, chỉnh trang cảnh quan, tiếp nhận cột cờ và làm lễ thượng cờ tại Khu di tích…

Dấu ấn đi cùng năm tháng, đêm 13/11/1945 trên đảo Cô Tô đã diễn ra trận đánh quả cảm của 4 tiểu đội thuộc Đại đội Ký Con. Mặc dù thất bại, hầu hết những chiến sĩ và người dân tham gia đều bị bắt giữ, tù đày hoặc bị giết, nhưng trận đánh đã thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn, quyết tử để Tổ quốc quyết sinh của các thế hệ cha ông.

Hơn 70 năm đã trôi qua, dấu tích của di tích lịch sử trận đánh Đồn Cao giờ đây không còn nhiều, chỉ còn là một không gian tĩnh lặng tại khu vực đồi Truyền hình của huyện. Hiện Cô Tô đã lên phương án, đề xuất nguồn kinh phí, xây dựng đền thờ, nhà bia ghi danh sự kiện và các chiến sĩ quả cảm năm xưa. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, hiện các nội dung trên chưa thực hiện được.

Chùa Cô Tô mới đưa vào sử dụng năm 2018, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của người dân huyện đảo.

Từ sau năm 1960, theo chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng vùng kinh tế mới, người dân trên đảo Cô Tô bắt đầu đông dần lên, những người dân từ Hải Phòng, Nam Định, Bắc Ninh, khu vực miền Trung… ra làm ăn, sinh sống và gắn bó với vùng đất đảo xa này. Họ đến Cô Tô mang theo những nét văn hóa của địa phương, nhất là các điệu hò, giọng hát, như hò biển, ví dặm của miền Trung, hát chèo của Thái Bình, quan họ của Bắc Ninh. Nhằm phát huy các vốn văn hóa này, huyện Cô Tô khuyến khích người dân khôi phục các bài hát, cách hát cũ, tạo điều kiện thành lập những câu lạc bộ văn nghệ để cùng nhau sinh hoạt. Đến thời điểm này, huyện có 1 CLB chèo Thái Bình tại xã Đồng Tiến, 1 CLB hát quan họ tại thị trấn Cô Tô.

Cùng với bảo vệ, phát huy di sản văn hóa, khuyến khích, tạo điều kiện cho các hoạt động văn hóa, văn nghệ phát triển, huyện Cô Tô còn quan tâm nhu cầu văn hóa tín ngưỡng của người dân trên đảo. Năm 2018, huyện phối hợp với Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh đưa một số hạng mục cơ bản của chùa Cô Tô, ngôi chùa đầu tiên trên địa bàn huyện vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu, mong mỏi của người dân.

Việt Hoa

[links()]