Nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê và những bức tượng Bác Hồ

Nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê được nhiều người biết đến với một số mẫu tượng đẹp về chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh. Theo nhiều người đánh giá, tượng chân dung Bác Hồ do nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê xây dựng đã thể hiện rõ nét tinh thần của Bác, đảm bảo bố cục tốt và tính nghệ thuật cao.

Nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê giới thiệu một bức tượng Bác Hồ.

Nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê sinh năm 1946 tại Đức Thọ, Hà Tĩnh; là hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam, hiện sống ở TP Hạ Long, gắn bó và thành danh với mảnh đất  Quảng Ninh. Ông học đại học mỹ thuật từ năm 1968 đến năm 1972. Ông từng công tác 18 năm ở Công ty Mỹ thuật-mỹ nghệ Quảng Ninh( sau này là Công ty Mỹ thuật- mỹ nghệ nhiếp ảnh và vật tư Quảng Ninh) từng làm đến Phó Giám đốc trước khi chuyển sang công tác tại Sở Văn hóa- Thông tin Quảng Ninh.

Ông là người được đào tạo rất bài bản về điêu khắc. Ngay khi còn đang học năm thứ 3 Đại học Mỹ thuật Việt Nam, ông đã sáng tác bức tượng chân dung Bác Hồ đầu tiên. Chưa ưng ý, nên sau đó ông quyết định dựng bức thứ hai và bức này được Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm chọn mua làm mẫu cho việc xây dựng bộ tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh để đặt tại các hội trường theo một quy định thống nhất trong toàn quốc. Mẫu tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh sau đó được xây dựng với 5 kích thước khác nhau: 80cm, 100cm, 120cm, 140cm, 160cm để gửi cho tất cả các tỉnh, thành.

Chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh (chất liệu thạch cao, cao 43cm) được nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê sáng tác năm 1970.

Sau đó ông còn sáng tác nhiều tác phẩm khác về Bác với kích thước lớn hơn, hoành tráng hơn. Đến nay ông đã có khoảng hơn 20 chục bức với kích thước lớn nhỏ khác nhau. Một số bức tượng Bác Hồ của nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê được nhiều người biết đến như: Tượng đài Bác Hồ bằng đồng cao 2,15m hiện đang được trưng bày trong Nhà lưu niệm Bác trên đảo Ngọc Vừng; Bác Hồ với những người thợ rừng, Bác Hồ đọc báo ở Việt Bắc; Cháu mãi khắc ghi lời căn dặn của Bác Hồ (thạch cao, cao 120cm, 2008). Riêng bức tượng bán thân có chiều cao 86,5 cm, bằng chất liệu composite về Bác Hồ của ông đã được chọn vào triển lãm mỹ thuật “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở Nghệ An.

Và hiện tại, dù tuổi tác đã cao nhưng nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê vẫn đang nung nấu ý tưởng làm chân dung Bác Hồ qua các giai đoạn lịch sử, đi sâu vào khai thác chân dung của Người qua các giai đoạn như:  Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, Bác ở chiến khu Việt Bắc, Bác Hồ trong chiến thắng Điện Biên Phủ, những giây phút cuối đời của Bác Hồ, Bác Hồ với Quảng Ninh v.v.

Tượng "Cháu mãi khắc ghi lời căn dặn của Bác Hồ" (chất liệu thạch cao, cao 120cm) được nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê sáng tác năm 2008.

Theo nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê, cái khó nhất khi tạc tượng là ở chỗ ông chưa được gặp Bác Hồ. Người không có ảnh cố định về một thời kỳ. Không thể sử dụng ảnh của thời kỳ này để dùng tạc tượng cho thời kỳ khác được. Thêm nữa, mỗi người chụp chân dung Bác lại nhìn ở những góc độ khác nhau. Thêm nữa, khi làm tượng về chân dung lãnh tụ cũng không thể cách điệu quá nhiều mà phải đảm bảo tính chân thực. Do đó, tạc tượng Bác Hồ cái cốt yếu nhất là phải toát lên cái tinh thần Hồ Chí Minh. 

Khi tạc tượng chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh nhà điêu khắc đã nhấn mạnh đến vầng trán cao rộng của Người. Từ vầng trán đến đôi mắt và khóe miệng. Về cấu trúc con người, dáng vóc, nhất là gương mặt Bác thì đã là một sự hoàn thiện, rất đẹp rồi. Họa sĩ, nhà điêu khắc không cần phải cách điệu gì nữa cả. Theo ông, diễn tả cái thần sắc, cái tạo hình về khối về đường nét chân dung của Bác Hồ thì đã là một tác phẩm nghệ thuật rồi. “Bản thân tạo hình chân dung Bác tự thân đã rất đẹp. Mình chưa đủ sức để cách điệu Bác. Và nói thật, dù có cách điệu đến mấy đi chăng nữa cũng không thể nào đẹp bằng con người thực của Bác…”-nhà điêu khắc Kiều Sỹ Khuê nhìn nhận.

Phạm Học

[links()]