Cơ hội bứt phá của nhiếp ảnh nghệ thuật Quảng Ninh

Từ bề dày truyền thống, nguồn đề tài vô tận và đội ngũ các tay máy trẻ đang dần được bổ sung, nhiếp ảnh nghệ thuật Quảng Ninh đang đứng trước những cơ hội mới hứa hẹn nhiều thành tựu rực rỡ và sự bứt phá trong tương lai.

Nhiều tác giả Quảng Ninh đã có ảnh lọt vào Triển lãm ảnh Việt Nam năm 2018.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Khánh, Chi hội trưởng Chi hội Nhiếp ảnh Quảng Ninh, khẳng định: Ít có nơi nào nhiếp ảnh có được thuận lợi như ở Quảng Ninh với một vùng than - biển, có biên giới, hải đảo, có di sản kỳ quan Vịnh Hạ Long v.v.. Bởi vậy, đề tài sáng tác của nhiếp ảnh Quảng Ninh luôn đa dạng phong phú đáp ứng yêu cầu sáng tạo của các nghệ sĩ, thôi thúc những người cầm máy sáng tác để có những tác phẩm ảnh nghệ thuật xuất sắc. Thể hiện những đề tài đó, nhiều tác phẩm đã khẳng định sự vươn lên tầm cao mới, đồng hành cùng sự đổi thay từng ngày của tỉnh. Quảng Ninh đã từng có một thời xuất hiện nhiều tay máy kỳ cựu, như: Quang Sơn, Trương Thái, Tô Minh Bình, Tiến Giới, Anh Kết, Công Vượng, Đoàn Đạt, Đỗ Kha, Trần Đức Sửu, Hào Minh, Phạm Thành, Quang Đạo. Một số tác giả, tác phẩm đã đi vào lịch sử nhiếp ảnh nghệ thuật Quảng Ninh, như: Công Vượng với “Bác Hồ nâng hòn than”, Công Chác với “Suối than”, Tô Minh Bình với “Vàng của biển” v.v.. Trong đó không thể không nhắc đến nghệ sĩ nhiếp  NSNA Đỗ Kha với hai mảng đề tài sở trường là chiến tranh biên giới và Vịnh Hạ Long.

Không chỉ NSNA Đỗ Kha mà các nghệ sĩ Quảng Ninh đã tập trung thể hiện các đề tài du lịch, sự phát triển của các khu công nghiệp, khu đô thị mới, đặc biệt gắn tác phẩm của mình với vẻ đẹp huyền ảo và thơ mộng của cảnh quan Vịnh Hạ Long. Trong đó, không ít người đã có được những tác phẩm ảnh xuất sắc có mặt tại các triển lãm, các cuộc trưng bày nghệ thuật trong nước và quốc tế. Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Quốc Khánh, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, nhìn nhận: “Dưới góc độ nghệ thuật nhiếp ảnh, Hạ Long còn là nơi cung cấp chất liệu ảnh mạnh mẽ, dồi dào để các NSNA tha hồ sáng tạo. Hạ Long là nơi đảm bảo điều kiện để nghệ sĩ có thể có được bức ảnh đẹp, vấn đề chỉ còn là sự quan sát, sáng tạo của NSNA như thế nào thôi”. Có thể nói, cùng với đề tài ngành than, đề tài Vịnh Hạ Long đã góp phần hình thành hàng loạt tay máy, như: Đoàn Đức, Đỗ Khánh, Bạch Ngọc Tư, Nguyễn Ngọc Huấn, Đỗ Lợi, Phạm Mạnh Hùng, Nguyễn Trung Thức, Khắc Đạm, Đỗ Giang, Ánh Ngọc, Đoàn Đức Chính, Dương Phượng Đại, Cấn Đình Loan v.v..

Năm 2018, nhiếp ảnh nghệ thuật Quảng Ninh đã gặt hái được những thành công rực rỡ. Đây cũng là năm các tay máy có cơ hội tốt khi Triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc năm 2018 được tổ chức tại Quảng Ninh. Do vậy, các nghệ sĩ nhiếp ảnh đã hưởng ứng tham gia nhiệt tình và đạt kết quả cao. Quảng Ninh có 21 tác phẩm của 11 tác giả lọt vào triển lãm, chiếm gần 10% tổng số ảnh của các tác giả từ 63 tỉnh, thành gửi về. Như vậy, chỉ tính riêng năm 2018, tổng số ảnh của Quảng Ninh lọt vào triển lãm toàn quốc lớn hơn cả 20 năm về trước cộng lại.

Các tay máy thực tế sáng tác tại Vũng Đục, TP Cẩm Phả, tháng 5/2019.

Ngoài ra, các nghệ sĩ còn tích cực tham gia Liên hoan ảnh nghệ thuật khu vực đồng bằng sông Hồng. Các NSNA Đỗ Kha, Đoàn Đạt, Trần Đức Sửu, Quang Sơn tuy tuổi cao nhưng vẫn không từ bỏ niềm đam mê sáng tác. Các nghệ sĩ Duy Đoan, Nguyễn Ngọc Huấn, Nguyễn Đức Tùy, Đào Xuân Cáp, Bùi Bích Phương, Tân Việt, Đỗ Phương, Bùi Bích Thủy vẫn tham gia các trại sáng tác đều đặn. Đặc biệt, NSNA Quang Sơn đã tổ chức thành công triển lãm cá nhân giới thiệu 100 bức ảnh về Hạ Long; NSNA Phạm Mạnh Hùng có triển lãm cá nhân “Khoảnh khắc vùng than” tại Hà Nội.

Tuy nhiên, cũng cần thẳng thắn nhìn ra rằng, nhiếp ảnh Quảng Ninh đang rơi vào tình trạng già hóa. Một số NSNA có tay nghề, kinh nghiệm sáng tác nhưng lại ở tuổi "xưa nay hiếm", ốm đau, bệnh tật không còn sáng tác được nữa. Do đó, việc đào tạo các tay máy trẻ đang trở thành yêu cầu bức thiết. NSNA Đỗ Khánh mong muốn: “Hội VHNT các cấp cần có hướng đào tạo, bồi dưỡng phát triển những tay máy trẻ thực sự đam mê và hết mình cho văn học nghệ thuật. Các tay máy trẻ cần tự thân vận động nỗ lực vươn lên, khát khao sáng tạo, đổi mới thì mới có thể đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công chúng.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Vũ Quốc Khánh cũng đồng thuận với quan điểm trên: Đội ngũ NSNA ở Quảng Ninh hiện nay nhiều người cao tuổi, rất ít khi có thể đi thực tế sáng tác được, đội ngũ kế cận thì hẫng hụt. Điều trăn trở nhất bây giờ là làm sao xây dựng được đội ngũ những tay máy trẻ hùng hậu, say mê hơn ở Quảng Ninh, bổ sung cho lực lượng nhiếp ảnh trẻ toàn quốc, để có thể phô diễn, quảng bá tác phẩm của mình với bạn bè, công chúng…

Huỳnh Đăng