Đổi thay ở Ba Chẽ

Năm 2015, Huyện ủy Ba Chẽ ban hành Nghị quyết 02-NQ/HU về xây dựng văn hóa, con người Ba Chẽ đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong tình hình mới. Sau 2,5 năm đưa nghị quyết vào đời sống, văn hóa, con người Ba Chẽ đã có những thay đổi rõ nét.

Ba Chẽ đẩy mạnh bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện. Trong ảnh: Phụ nữ địa phương học thêu thổ cẩm của dân tộc Dao Thanh Y tại nhà nghệ nhân Bàn Thị Bích (thôn Lò Vôi, xã Nam Sơn, huyện Ba Chẽ).

Triển khai nghị quyết, huyện đã tổ chức quán triệt tới toàn thể cán bộ, đảng viên, nhân dân trong toàn huyện; ban hành các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo cơ quan, đơn vị, chính quyền từ huyện đến cơ sở quan tâm thực hiện. Hằng năm, huyện tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết đối với các phòng chuyên môn, đơn vị sự nghiệp và UBND các xã, thị trấn. Ban Chấp hành Đảng bộ huyện tiếp tục ban hành nghị quyết về nâng cao nhận thức trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhân dân, xóa bỏ tư tưởng trông chờ, ỷ lại, góp phần làm thay đổi căn bản tư duy, nhận thức của người dân Ba Chẽ nói chung, người dân tộc thiểu số nói riêng. Từ năm 2016 đến nay, huyện đã khen thưởng 576 lượt tập thể, 1.234 cá nhân có thành tích xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước, qua đó khích lệ được mọi tầng lớp nhân dân đoàn kết, thi đua thực hiện thắng lợi những chỉ tiêu kế hoạch của huyện qua các năm. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2018 đến nay, toàn huyện có 104/370 hộ nghèo đăng ký tự nguyện thoát nghèo.

Huyện đẩy mạnh triển khai có hiệu quả phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trọng tâm là xây dựng gia đình văn hóa, thôn, khu phố văn hóa. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền nhân dân nghiêm túc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, tang, lễ hội. Hằng năm, trên địa bàn huyện có từ 100-200 đám cưới đều được UBND xã, thị trấn trao giấy kết hôn trang trọng, đúng quy định; tình trạng tảo hôn đến nay cơ bản không còn. Việc tang cũng được người dân thực hiện đúng quy định, một số hộ đã thực hiện việc hỏa táng. Trên địa bàn huyện tổ chức 4 lễ hội: Đình Làng Dạ, miếu Ông - miếu Bà, Lồng Tồng, Trà hoa vàng, đều đảm bảo tôn nghiêm, trang trọng, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, thu hút, tạo được ấn tượng tốt đẹp cho đông đảo du khách thập phương.

Toàn huyện có 7/7 nhà văn hóa xã, 72/74 nhà văn hóa thôn, khu phố, 74 cụm đài phát thanh thôn, khu phố và hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao phát huy hiệu quả, đáp ứng nhu cầu rèn luyện thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí của người dân. Đến nay, 74/74 thôn, khu phố đã thành lập được CLB văn hóa - thể thao với tỷ lệ người tập thể dục, thể thao thường xuyên đạt 10%. Nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc địa phương, huyện mở 9 lớp truyền dạy văn hóa phi vật thể cho 538 học sinh; phối hợp nghiên cứu, sưu tầm về văn hóa dân gian của các dân tộc... Huyện đang lập hồ sơ đề nghị Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam công nhận danh hiệu “Nghệ nhân nhân dân” cho 3 nghệ nhân: Hà Xuân Tiến, dân tộc Dao Thanh Y, xã Nam Sơn; Triệu Thanh Xuân, dân tộc Dao Thanh Phán, xã Đồn Đạc; Lục Văn Bình, dân tộc Cao Lan, xã Thanh Sơn.

Trồng thanh long ruột đỏ là mô hình kinh tế giúp người dân Ba Chẽ thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Ảnh: Phạm Tăng

Với mục tiêu xây dựng con người mới Ba Chẽ phát triển toàn diện, Nghị quyết 02 của Ba Chẽ đã đề ra 21 chỉ tiêu triển khai thực hiện phát triển KT-XH địa phương. Sau 2,5 năm thực hiện nghị quyết, có 7/21 chỉ tiêu đạt 100% trở lên, 8/21 chỉ tiêu đạt từ 70-90%, 2/21 chỉ tiêu đạt từ 50-60%, 4/21 chỉ tiêu đạt dưới 50%. Trong đó, các chỉ tiêu đạt cao là phổ cập tiểu học, THCS; tỷ lệ bác sĩ/vạn dân; số thôn, khu có hương ước; giảm tỷ suất sinh bình quân... Ông Hoàng Trường Sơn, Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện, cho biết: Do là huyện miền núi còn gặp nhiều khó khăn, cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo cao, trong khi đó hơn 80% dân số là người dân tộc thiểu số, tư duy, nhận thức còn hạn chế nên việc thực hiện các chỉ tiêu rất khó khăn. Cả huyện có 7 xã thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới thì 6 xã thuộc xã đặc biệt khó khăn, nhiều chỉ tiêu, tiêu chí chưa đạt nên tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn thấp.

Có thể khẳng định, việc xây dựng, phát triển văn hóa, con người Ba Chẽ phù hợp với tình hình mới trong những năm qua đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, song vẫn còn đó nhiều tồn tại, hạn chế, chủ yếu bắt nguồn từ tư duy, nhận thức của người dân. Vì vậy, thời gian tới, huyện Ba Chẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó chú trọng vào giải pháp then chốt là tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho người dân trên địa bàn nhằm hoàn thành các chỉ tiêu chưa đạt, nâng chất các chỉ tiêu đã đạt.

Ngô Dịu