Vượt qua trói buộc về lịch sử, NSND Anh Tú dám làm điều này

Vượt qua những khó khăn, trói buộc của nhận thức về lịch sử, NSND Anh Tú đã đem lại một tác phẩm sân khấu thú vị - "Thế sự" - giúp khán giả hiểu thêm về chiều sâu quá khứ của dân tộc.

Đầu tư, dàn dựng những vở kịch lịch sử gặp khá nhiều khó khăn, kinh phí lại lớn hơn những kịch bản khác. Vượt lên những trói buộc về kinh phí, về những tranh luận kéo dài thế nào là sự thật, thế nào là hư cấu…NSND Anh Tú đã mạnh dạn dàn dựng vở kịch mới "Thế sự". Với kịch bản sân khấu của tác giả Lê Chí Trung, "Thế sự" kể về Nguyễn Hữu Chỉnh - một viên tướng nổi tiếng thời Lê Trung Hưng và Tây Sơn trong thế kỷ 18.

"Thế sự" kể về Nguyễn Hữu Chỉnh - một viên tướng nổi tiếng thời Lê Trung Hưng và Tây Sơn trong thế kỷ 18.

Nhân vật Nguyễn Hữu Chỉnh là người văn võ toàn tài, cánh chim bằng bạt gió của Bắc Hà thời Lê Trung Hưng, một người từng chiếm tới 1/3 chương trong cuốn Hoàng Lê nhất thống chí. Tuy vậy, sinh bất phùng thời, không gặp được sự thuận thời, bản chất lại phóng khoáng, kiêu hùng, không chấp nhận theo cách nghĩ của người đời, ông không thể thỏa chí anh hào.

Từng phò chúa Trịnh nhưng lại vì nạn kiêu binh mà Nguyễn Hữu Chỉnh phải bôn ba xuống phía Nam, thức thời đi tìm minh chủ. Ông là người có tác động lớn tới quyết định của Nguyễn Huệ đưa quân ra Bắc, giương cao ngọn cờ phò Lê diệt Trịnh để đem bình an cho dân chúng.

Chính vì thế, ông bị giới sĩ phu Bắc Hà đánh giá là kẻ hai mặt, là người phản nghịch, khiến vua Lê phải kiêng dè và bị chính quân Tây Sơn cũng không tin tưởng, thậm chí biến ông thành con cờ để lợi dụng. Bất đắc chí, không cam tâm đến kiêu hãnh cuối cùng Nguyễn Hữu Chỉnh phải trả giá bằng cái chết đau đớn: tứ mã phanh thây.

Nhân vật lịch sử lẫy lừng Nguyễn Hữu Chỉnh phải trả giá bằng cái chết đau đớn

Tìm đến với nhân vật này, nhà viết kịch Lê Chí Trung và đạo diễn, NSND Anh Tú cùng cảm thán cho sự thiếu tư liệu cũng như cái nhìn hạn hẹp, cứng nhắc đối với các nhân vật lịch sử từ những sử gia phong kiến. Không nhằm mục đích "chiêu tuyết" cho nhân vật Nguyễn Hữu Chỉnh, Lê Chí Trung viết kịch bản với tâm thế khách quan, để giúp người hôm nay có thêm cái nhìn đa diện, thích đáng, nhiều chiều về một nhân vật tài ba bậc nhất xứ Bắc Hà.

Hình tượng nhân vật chính được giao cho Minh Hiếu dường như chưa được người nghệ sĩ này thẩm thấu tới độ biểu đạt được cái khí chất thanh cao, ung dung tự tại của kẻ sĩ mà khiến người ta nghiêng nhiều về khía cạnh kiêu ngạo, ăn chơi trụy lạc.

Hướng tới mục đích đưa lại không khí hỗn loạn thời kỳ mà vua chẳng ra vua, chúa không xứng là chúa, số phận con người chỉ như những con cờ trên bàn cờ thế sự, đạo diễn NSND Anh Tú sử dụng những bục tròn các cỡ, những quân cờ treo trên phông hậu, bàn cờ nhằng nhịt phía sau mỗi cảnh diễn…

Cảnh bị xử tứ mã phanh thây của nhân vật chính được dùng con rối rất đẹp, bắn ra tứ phía… Anh cũng dường như đang cố công để đưa tới một phong cách đạo diễn dựa nhiều vào những di sản của diễn xướng dân gian khi mang màn múa "Con đĩ đánh bồng" vào cảnh cung đình khá hợp lý.

Những chỉ đạo của Anh Tú với các thành phần tham gia sáng tạo khác cũng rất tốt. Âm nhạc đã đảm nhiệm được chức năng chính, thuận lợi đưa các ca từ viết riêng cho từng phân cảnh vào vở diễn. Các nghệ sĩ của nhà hát với tài năng của mình đã vào vai khá trọn vẹn, được ngay cả biên kịch của vở cảm thấy hài lòng.

Tuy nhiên, có chút tiếc nuối khi một kịch bản đưa lên sàn diễn vẫn làm khó cho khán giả nếu không hiểu được từng giai đoạn trong cuộc đời của Nguyễn Hữu Chỉnh cũng như không có kiến thức lịch sử nhất định về thời kỳ này. Hình tượng nhân vật chính được giao cho Minh Hiếu dường như chưa được người nghệ sĩ này thẩm thấu tới độ biểu đạt được cái khí chất thanh cao, ung dung tự tại của kẻ sĩ mà khiến người ta nghiêng nhiều về khía cạnh kiêu ngạo, ăn chơi trụy lạc.

Vở diễn giúp khán giả hiểu thêm về chiều sâu quá khứ của dân tộc mình.

Ngay như Khuất Quỳnh Hoa vốn vào vai khá tốt nhưng cái chất lá ngọc cành vàng, tài tử văn nhân của công chúa Ngọc Hân nức tiếng cũng chưa tới. Việc nhắc lại quá nhiều lần về bàn cờ thế sự cũng gây khó chịu cho người xem.

Theo Tình Lê/ Vietnamnet