Nâng cao chất lượng những trang báo về văn học nghệ thuật

Nhà văn Lê Toán, nguyên Tổng Biên tập Báo Quảng Ninh, nguyên Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh, cho rằng: “Làm báo trong thời kỳ đầu của cách mạng công nghiệp 4.0 vừa là một thách thức, vừa tạo ra niềm hứng khởi sáng tạo cho người làm báo, nhất là tờ báo chuyên về văn học nghệ thuật”.

Về nội dung, những trang báo, tờ báo văn nghệ đã chuyển tải đời sống văn học nghệ thuật (VHNT) tiêu biểu của vùng đất, con người Quảng Ninh; chuyển tải hiện thực cuộc sống bằng nghệ thuật. Trong dòng chảy của báo chí nước nhà, báo chí văn nghệ luôn bám sát định hướng, phục vụ nhiệm vụ chính trị, góp phần vào công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, hạnh phúc của nhân dân và sự phát triển của nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, giàu tính nhân văn, làm phong phú đời sống tinh thần của xã hội. Các trang báo văn nghệ đã vừa chuyển tải được nội dung thông tấn, vừa kết hợp được hài hòa với nội dung văn hóa, VHNT, tính giải trí cao.

Bình bản báo tại Công ty MTV In Quảng Ninh. Ảnh tư liệu do họa sĩ Vũ Quý cung cấp.

Trong những năm gần đây, Báo Hạ Long, cơ quan của Hội VHNT Quảng Ninh và trang văn hóa văn nghệ của Báo Quảng Ninh Cuối tuần đã và đang nhận được sự cộng tác của nhiều cây bút có uy tín, như: Võ Khắc Nghiêm, Trần Nhuận Minh, Tạ Kim Hùng, Dương Hướng, Nguyễn Châu, Dương Phượng Toại, Trần Tâm, Uông Triều, Tằng A Tài, Đinh Phương, v.v.. Báo cũng đẹp hơn nhờ có sự tham gia của các họa sĩ: Nguyễn Hoàng, Lê Chuyền, Tống Giang Minh, Công Phú, Vũ Tư Khang, Vũ Quý, Tùng Lâm, Nghiêm Vinh; hay như các nghệ sĩ nhiếp ảnh: Công Vượng, Đỗ Kha, Khắc Đạm, Phượng Đại, Mạnh Hùng, Bạch Ngọc Tư, Đoàn Đức Chính, Cấn Đình Loan, v.v..

Nhờ những bài viết, sáng tác có chất lượng của các tác giả, trong thời gian qua, các trang báo văn nghệ của Quảng Ninh đã bám sát định hướng, phục vụ nhiệm vụ chính trị, góp phần vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phổ biến kịp thời các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, trước hết là về lĩnh vực văn hóa, VHNT, là diễn đàn đăng tải và trao đổi nghiệp vụ sáng tác, quảng bá hình ảnh Quảng Ninh thông qua VHNT, phát hiện và bồi dưỡng những tài năng trẻ về VHNT; chuyển tải, gửi gắm tâm huyết của văn nghệ sĩ thông qua tác phẩm, là vườn ươm những sáng tạo của các tác giả. 

Về góc độ chế bản, năm 2000, cùng với Báo Quảng Ninh hàng ngày, Báo Quảng Ninh Cuối tuần đã bắt đầu được chế bản tại tòa soạn. Tuy báo Hạ Long chế bản tại tòa soạn sau Báo Quảng Ninh Cuối tuần 17 năm nhưng đã là một tiến bộ nhanh so với một số tạp chí văn nghệ trong cả nước. Tuy nhiên, nhà văn Lê Toán thẳng thắn chỉ ra rằng, báo Hạ Long hiện nay rất hiếm những tít đề trình bày kiểu văn nghệ, nhiều trang nặng về chữ mà ít có tranh minh họa; măng-sét báo chưa mang bản sắc văn hóa, văn nghệ.

Báo Hạ Long thực hiện chế bản tại tòa soạn, sau Báo Quảng Ninh Cuối tuần 17 năm.

Từ góc độ vừa là bạn đọc, vừa là cộng tác viên, ông Nguyễn Cảnh Loan (TP Hạ Long), cho rằng: Để báo hay và hướng đến người đọc, nên có chuyên mục tiếng nói nghệ sĩ để văn nghệ sĩ trao đổi; nên có những bài phê bình chuyên sâu về văn, thơ, kịch, họa... Riêng với báo Hạ Long, theo ông Loan, cần thu hút độc giả bằng các sáng tác hay, lời bình sâu sắc, góp phần nâng cao dân trí cho địa phương, vùng, miền, góp phần để các thế hệ sinh viên đến khai thác tư liệu làm khóa luận tốt nghiệp.

Nhà báo Trần Thùy Liên, Tổng Biên tập Báo Hạ Long, cho biết: Báo Hạ Long đã, đang và sẽ luôn đồng hành với đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Quảng Ninh và đất nước, đồng thời phản ánh sinh động đời sống VHNT trên địa bàn tỉnh. Trong thời gian tới, báo sẽ có những đổi mới về mặt nội dung như nâng cao chất lượng tác phẩm được đăng tải, mở thêm các chuyên trang, chuyên mục mới, hoặc đổi mới cách thức trình bày, chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật để ấn phẩm ngày một tốt hơn, hay hơn, phù hợp với yêu cầu của sự phát triển.

Huỳnh Đăng

Ý kiến của các văn nghệ sĩ:

Nhà thơ, nhà báo Hoàng Thuận: “Báo văn nghệ phải trụ vững để nâng cao chất lượng”

Cách đây khoảng hơn 20 năm, những tờ báo văn nghệ luôn được bạn đọc, công chúng và giới văn nghệ sĩ gần xa mến mộ, gửi lời động viên khích lệ. Đơn cử như báo Hạ Long dù rất hăng hái đổi mới tư duy nhưng luôn giữ đúng nguyên tắc trong sáng tác cũng như xuất bản nên rất được quan tâm. Hiện nay, so với thời của chúng tôi, hoàn cảnh của những người làm báo văn nghệ đã rất khác. Báo in nói chung trong đó có những tờ báo văn nghệ đang đứng trước sự lấn át của các phương tiện truyền thông đại chúng và phương tiện giải trí hiện đại. Do vậy, báo viết muốn trụ vững được cũng đã là một thách thức huống chi còn phải cố gắng để nâng cao hơn nữa chất lượng. Điều đó rõ ràng là khó nhưng không thể không làm. Bởi lẽ, báo chí trụ vững là để nâng cao chất lượng và có nâng cao chất lượng mới vượt qua được mọi khó khăn và đạt được những thành tựu trong tương lai. Tôi tin rằng những người làm báo trẻ với khả năng sáng tạo và bầu nhiệt huyết của mình sẽ làm được điều đó.

Nhà báo, nghệ sĩ nhiếp ảnh Đỗ Kha: “Cần có thêm nhiều bức ảnh đẹp”

Vừa làm báo, vừa là nghệ sĩ nhiếp ảnh, tôi tự hào và biết ơn mảnh đất Quảng Ninh đã cho tôi có được những bức ảnh đẹp. Đề tài ở Quảng Ninh rất phong phú chỉ có điều để có được những bức ảnh đẹp thì người chụp phải nhìn ra sự kiện, theo sâu đối tượng mà mình khai thác, trân trọng nhân vật với cái nhìn nhân văn. Tuy nhiên, tôi để ý trên báo văn nghệ hiện nay rất thiếu ảnh nghệ thuật, ảnh phong cảnh, ảnh chân dung. Tôi ngẫu nhiên chọn một số báo văn nghệ địa phương để tìm đọc thì thấy có duy nhất một bức ảnh chân dung nhà báo, nhà thơ Ngô Như Mai. Còn lại những ảnh khác đa số chỉ là ảnh minh họa. Báo văn nghệ muốn đẹp, muốn hấp dẫn thì phải tăng cường đăng tải những bức ảnh nghệ thuật.

Nhà báo, nhà văn Lê Toán: “Báo văn nghệ cần có sự bứt phá toàn diện”

Mỗi số báo ra đời là sản phẩm không thể sửa chữa. Đó như là một bài thi mà giám khảo là hàng nghìn, hàng triệu người đọc. Đây là thách thức chung của mỗi tờ báo trong việc đổi mới nội dung và hình thức, đòi hỏi người làm báo phải luôn sáng tạo. Báo văn nghệ thì lại càng cần phải sáng tạo, cần có những chuyên đề, những ấn phẩm chuyên về văn hóa văn nghệ và du lịch. Đồng thời báo chí cần bứt phá về nội dung và hình thức, tới công tác tòa soạn, xây dựng đội ngũ cộng tác viên; tăng cường công tác quảng bá, phát hành đưa tác phẩm đến với độc giả; tăng cường nguồn thu quảng cáo; chế bản phải đẹp; ứng dụng công nghệ mới bằng tri thức mới, cảm xúc tươi mới và hoạt động tác nghiệp báo chí hiện đại, sáng tạo. Về nội dung, báo văn nghệ tuy không theo sát thông tin thời sự cũng phải bắt nguồn từ cuộc sống, chuyển tải bằng hình tượng cuộc sống đang bộn bề ngoài kia.

Nhà văn Dương Phượng Toại: “Nâng cánh những sáng tác của các tác giả”

Tôi là cộng tác viên lâu năm của Báo Quảng Ninh Cuối tuần cũng như Báo Hạ Long. Trước khi xuất bản các ấn phẩm dạng sách của mình, tôi cũng như nhiều tác giả đã gửi đăng báo một phần hoặc dần từng phần cuốn sách. Tôi cho rằng, báo chí đóng vai trò là một bộ lọc, một quá trình tuyển chọn để có được những tác phẩm hay. Vì vậy báo văn nghệ như một cái nôi đỡ đầu tác phẩm của văn nghệ sĩ, chắp cánh những cây bút nghiệp dư. Theo tôi, báo văn nghệ cần chấp nhận các xu hướng văn học nghệ thuật mới, những sáng tác có tính phát hiện, đột phá trong các bộ môn nghệ thuật; có chuyên trang giới thiệu tác giả tác phẩm mới để bạn đọc theo dõi, đánh giá quá trình sáng tác của văn nghệ sĩ. Riêng mảng lý luận phê bình còn thưa thớt, đơn điệu. Không khí đàm đạo mở rộng diễn đàn trao đổi học thuật, giao lưu sáng tác còn thưa vắng, mờ nhạt. Vì vậy báo cần tăng cường không khí trao đổi, tạo dòng chảy kích thích và hướng dư luận chú ý đến tác giả, tác phẩm.

Họa sĩ Vũ Quý: “Đảm bảo tính mỹ thuật cho tờ báo văn nghệ”

Là người trình bày Báo Quảng Ninh rồi Báo Hạ Long sau này, tôi nghĩ đối với những trang văn nghệ người làm báo cần phải chú trọng từng mảng đề tài của từng bộ môn, vì đây là sân chơi chung cho các văn nghệ sĩ của tỉnh. Ở báo Hạ Long, bộ môn mỹ thuật, nhiếp ảnh cũng được giới thiệu đều trên mặt báo tại trang cuối và có màu, đó là những tác phẩm mới nhất của các văn nghệ sĩ cũng như hội viên Hội VHNT Quảng Ninh. Báo cũng có những bài giới thiệu sâu cho những tác phẩm mỹ thuật, nhiếp ảnh có tìm tòi mới, được những họa sĩ, nhiếp ảnh có trình độ và uy tín viết giới thiệu. Việc giới thiệu nhiều tranh ảnh minh họa cũng làm cho người trình bày báo như tôi có điều kiện để trình bày đẹp hơn. Bởi thế tôi quan sát,  mỗi khi bài báo ra, các văn nghệ sĩ đều  phấn khởi đón nhận. Đặc biệt, báo còn đăng những tiểu phẩm hài, chuyện vui văn nghệ và những bức tranh châm biếm để thêm sinh động. Trong các chuyến đi thực tế sáng tác những văn nghệ sĩ có khả năng viết báo cũng nên có những ghi chép phản ánh kịp thời để giới thiệu trên mặt báo

Phạm Học (Thực hiện)