Lễ hội xuân ở ngôi đền gần 2.000 năm tuổi

Ngôi đền được nhân dân địa phương lập từ buổi đầu công nguyên trên núi Vẻn, thuộc thôn An Biên, xã Thủy An (TX Đông Triều) thờ một nữ tướng tại quê nhà. Hằng năm, ngôi đền được nhân dân địa phương tổ chức 3 ngày lễ trọng theo âm lịch gồm 8/2 ngày sinh, 15/8  ngày thắng trận và 25/12 ngày mất của nữ tướng. Đó là đền An Biên thờ nữ tướng Lê Chân được xây dựng tại nơi sinh của nữ tướng Lê Chân ngay sau khi bà mất. Năm 2017, ngôi đền được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia…

Tượng nữ tướng Lê Chân tại đền An Biên.

Theo sử sách, bà Lê Chân sinh tại làng Vẻn, trang An Biên, huyện Khúc Dương, quận Giao Chỉ, nay là thôn An Biên, xã Thủy An (TX Đông Triều). Đền có kiến trúc cổ kiểu chữ Đinh gồm 3 gian bái đường và hậu cung. Hiện trong đền còn lưu giữ được nhiều hiện vật mang tính nghệ thuật cao như tượng nữ tướng Lê Chân, tượng các nữ chiến binh, chuông đồng, hoành phi, câu đối, long ngai... Phía trước hiên đền có đắp hình cửa võng tạo hoa văn dây leo, phía trên có cuốn thư nổi đại tự: Tướng nữ Triều Trưng và 2 bên có 2 con chim phượng chầu về.

Lễ hội đền An Biên năm 2018 và kỷ niệm 2.000 năm ngày sinh nữ tướng Lê Chân sẽ diễn ra trong 3 ngày từ 24 đến 26/3 nhằm bảo tồn, phát huy và tôn vinh những giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống của di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đền An Biên. Cùng với lễ rước chủ thần đền, nghi lễ dâng hương của các đoàn đại biểu, dâng lễ của nhân dân 3 thôn trong xã và lễ tế…, tại sân đền sẽ diễn ra các hoạt động văn hóa, văn nghệ tái hiện lại công trạng của thần đền và nhân dân ta. Phần hội còn có các trò chơi dân gian do nhân dân trong xã tổ chức. Lễ hội đã làm phong phú bản sắc văn hóa của nhân dân địa phương và là một trong những hoạt động hưởng ứng Năm Du lịch quốc gia 2018 - Hạ Long - Quảng Ninh. Đây là niềm tự hào của nhân dân Đông Triều về truyền thống đấu tranh chống giặc ngoại xâm ngay từ buổi đầu dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.

Đền An Biên tại xã Thủy An (TX Đông Triều).

Mặc dù thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng chỉ kéo dài trong 3 năm nhưng ý nghĩa và tiếng vang của thắng lợi đó đã trải dài suốt chiều dài lịch sử dân tộc. Nó là mốc son đánh dấu ý chí bất khuất và nghị lực phi thường của nhân dân ta, cũng là dấu mốc đánh dấu sức mạnh của phụ nữ Việt Nam trong công cuộc đấu tranh dựng nước và giữ nước. Các nữ tướng trong cuộc khởi nghĩa đều được nhân dân lập đền thờ, đời đời khói hương tưởng kính. Riêng Thánh Chân công chúa, Chưởng quản binh quyền Lê Chân, công lao của nữ tướng với dân tộc không chỉ được ghi tạc vào di tích tâm linh tại quê hương mà còn ở nhiều địa phương khác để tôn vinh người nữ anh hùng đã có công với đất nước vừa để giáo dục tinh thần yêu nước, ý chí độc lập tự cường cho các thế hệ mai sau. Điều không phải ngẫu nhiên mà nữ tướng Lê Chân trở thành niềm tự hào, một trong những biểu tượng của TP Hải Phòng, bởi nữ tướng Lê Chân là người có công khai hoang, lập ấp dựng lên trang An Biên xưa (nay là TP Hải Phòng). Cho đến ngày nay, người dân thành phố Cảng luôn nhớ về một vị nữ tướng tài, sắc vẹn toàn, người khai sinh ra trấn Hải Tần phòng thủ, tiền thân Hải Phòng ngày nay.

Ngoài đình Hoàng Mai (TP Hà Nội), nơi nữ tướng rèn luyện quân sĩ được nhân dân thờ tự, tại căn cứ cuối cùng của nữ tướng ở vùng Lạt Sơn, xã Thanh Sơn, huyện Kim Bảng (Hà Nam) có đền thờ nữ tướng Lê Chân được nhân dân lập, thờ phụng. Các di tích thờ nữ tướng Lê Chân ngày nay được bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử, đáp ứng nhu cầu tâm linh, tín ngưỡng, sinh hoạt lễ hội truyền thống, lễ hội du xuân không chỉ của nhân dân địa phương mà còn đông đảo du khách thập phương.

Nữ tướng Lê Chân trong lịch sử được các triều đại phong kiến Việt Nam ban phong là “Nam hải uy linh Thánh Chân công chúa”, nhân dân tôn phong nữ tướng Lê Chân là Mẫu/ Phật/Thánh/Tiên. Nữ tướng Lê Chân được thờ phụng ở nhiều các ngôi đình, ngôi đền trên đất nước. Lễ hội xuân 2018 kỷ niệm 2.000 năm ngày sinh nữ tướng Lê Chân là để cùng tôn vinh nữ tướng, biểu tượng của phụ nữ Việt Nam anh hùng, bất khuất...

       Nguyễn Xuân (CTV)