Họa sĩ Phan Kế An - cây đại thụ của nền hội họa Việt Nam qua đời

Họa sĩ Phan Kế An, một trong những cây đại thụ của nền hội họa Việt Nam, họa sĩ hiếm hoi còn lại của thế hệ các họa sĩ thời kỳ Mỹ thuật Đông Dương, vừa qua đời lúc 10 giờ sáng nay do tuổi cao sức yếu, thọ 95 tuổi.

Họa sĩ Phan Kế An. Ảnh: FB Tạp chí Mỹ thuật.

Họa sĩ Phan Kế An sinh ngày 20 -3 -1923, quê ở thôn Mông Phụ, xã Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, là con trai của Khâm sai đại thần Phan Kế Toại từng giữ chức Bộ trưởng Nội vụ, Phó Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.

Ông học khoá 18 tại Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương (École des Beaux- Arts de l’Indochine), nay là Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam - 42 phố Yết Kiêu, Hà Nội. Ông là một trong những hội viên đầu tiên của ngành hội họa - Hội Mỹ thuật Việt Nam ngay từ năm 1957…

Thời kỳ kháng chiến chống Pháp, họa sĩ Phan Kế An tham gia hoạt động ở chiến khu Việt Bắc cùng với các họa sĩ đàn anh lúc bấy giờ là Mai Văn Nam, Tạ Thúc Bình, Vĩnh Noãn, Mai Văn Hiến, Lê Phá, Kim Đồng, Phan Thông, Nguyễn Tư Nghiêm, Tôn Đức Lượng, Nguyễn Văn Thiện...

Nhớ một chiều Tây Bắc, 1955.

Họa sĩ Phan Kế An thành công ở thể loại tranh sơn mài, tranh sơn dầu, mà nổi tiếng nhất là bức “Nhớ một chiều Tây Bắc” được vẽ vào mùa đông năm 1950, thời gian ông đi kháng chiến với tư cách là đặc phái viên của báo Sự Thật, bức tranh đã gợi cho hoạ sĩ - nhà thơ Đoàn Việt Bắc sáng tác thơ và nhạc sĩ Vũ Thanh phổ nhạc cho ca khúc “Nhớ một chiều Tây Bắc”. Nhưng đặc biệt nhất, ông là họa sĩ đầu tiên được vẽ ký họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh vào năm 1948 ở chiến khu Việt Bắc và có khoảng 20 tác phẩm về Người.

Hồ Chủ tịch ở Việt Bắc, tháng 11-1948.

Ông còn là một cây bút biếm họa, từng cộng tác với nhiều tờ báo lúc bấy giờ như Báo Sự thật, Báo Nhân Dân, Báo Quân đội Nhân dân… với bút danh Phan Kích. Ngoài nhiều giải thưởng cao quý như Huân chương Độc lập hạng Ba; Huân chương Kháng chiến hạng Nhì; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất; Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam; Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam, ông còn được trao tặng Huy chương Vì sự nghiệp báo Nhân Dân.

Do tuổi cao, sức yếu, ông đã qua đời vào lúc 10 giờ 30 sáng nay 21-1 (tức mùng 5 tháng Chạp năm Đinh Dậu). Lễ viếng họa sĩ được tổ chức vào hồi 7 giờ 30 đến 8 giờ 45 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng, số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội. Lễ an táng được tổ chức cùng ngày tại Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, Hà Nội.

Theo ĐỖ QUYÊN / NDĐT