Tất cả chuyên mục
Thứ Sáu, 29/03/2024 06:55 (GMT +7)
Đưa di sản văn hoá vào cuộc sống
Thứ 2, 01/01/2018 | 06:40:58 [GMT +7] A A
Sống động, nhiều sắc màu là đặc trưng các di sản văn hoá của Quảng Ninh. Tuy nhiên, đưa các di sản vào cuộc sống hôm nay lại là phần việc đòi hỏi sự định hướng đúng cùng một nỗ lực bền bỉ mà Quảng Ninh đang theo đuổi và đã có khởi sắc đáng kể.
Hội xuân Yên Tử là một trong những lễ hội được tổ chức tốt nhất của Quảng Ninh. Trong ảnh: Du khách vãng cảnh chùa Hoa Yên, Yên Tử trong mùa hội xuân 2017. |
Vừa qua, TP Hạ Long đã có kế hoạch chi gần 1,7 tỷ đồng từ nguồn thu phí tham quan Vịnh Hạ Long, để bảo tồn và phát huy một số giá trị văn hóa tiêu biểu của làng chài trên Vịnh Hạ Long.
Làng chài của ngư dân sinh sống trên Vịnh Hạ Long có từ đầu thế kỷ XIX, với những giá trị văn hóa đặc sắc. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của du lịch và đời sống hiện đại, nhiều giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể nơi đây cũng bị mai một. Vì vậy, trước đây, đã có nhiều dự án để lưu giữ, bảo tồn, phát huy những giá trị này nhưng hiệu quả chưa được là bao do triển khai chưa đồng bộ. Sau khi di dời ngư dân sinh sống trên Vịnh Hạ Long lên bờ, kế hoạch này là động thái nhằm bảo tồn, phát huy bền vững giá trị văn hóa tiêu biểu của ngư dân làng chài. Đồng thời, tạo sản phẩm du lịch độc đáo cho du khách tham quan Vịnh Hạ Long.
Chùa Cái Bầu - Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm (Vân Đồn) là một điểm đến của du khách những năm gần đây. |
Niềm vui, sự phấn khởi không chỉ đến từ Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long mà còn nhân lên rộng khắp ở nhiều địa phương trong toàn tỉnh, với nhiều loại hình di sản khác nhau. Tiêu biểu, các di sản lễ hội truyền thống của Quảng Ninh được phục dựng, đi vào đời sống hôm nay với những giá trị tốt đẹp được chắt lọc, loại bỏ những hủ tục, lễ nghi rườm rà. Chính vì vậy, trong khi nhiều địa phương trong cả nước nổi cộm những vấn đề về lễ hội chứa đựng yếu tố bạo lực, phản cảm thì Quảng Ninh vẫn được đánh giá là một trong những đơn vị dẫn đầu cả nước về tổ chức lễ hội đầu xuân, trang trọng về phần lễ, văn minh trong phần hội nhưng vẫn đảm bảo tính linh thiêng, truyền thống.
Các nghệ nhân Dao Thanh Y (huyện Hoành Bồ) trình diễn vũ điệu cầu mùa trong Ngày hội văn hóa - thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc, tại Tiên Yên. |
Không chỉ lễ hội của người Kinh, nhiều nghi lễ, lễ hội của đồng bào dân tộc thiểu số được phục dựng, tôn vinh những giá trị tốt đẹp gắn với đời sống hôm nay. Gắn với các ngày hội là việc đánh thức, hồi sinh những giá trị đặc sắc trong di sản văn hoá của đồng bào, từ các phong tục, tập quán, nét sinh hoạt đến phục trang truyền thống, những lời ca, điệu hát, tiếng đàn, ẩm thực độc đáo, những trò chơi dân gian đặc sắc... Các lễ hội đình Lục Nà, Làng Dạ rộn ràng với màn thi cấy, cày, đánh quay, đẩy gậy, tung còn, hát then, đàn tính... Các chàng trai, cô gái duyên dáng trình diễn trong trang phục truyền thống đem lại niềm yêu mến, tự hào và mong muốn tự nguyện gìn giữ nét đẹp văn hoá riêng của mình. Nhiều di sản như hát then – đàn tính của đồng bào Tày, hát nhà tơ, hát – múa cửa đình... một thời mai một nay đã trở thành phong trào rộng khắp, được trao truyền tới cả giới trẻ, mang đi giao lưu với bè bạn bốn phương, đua tài tại ngày hội văn hoá các dân tộc của khu vực, nhiều tỉnh, thành trong cả nước.
Hơn thế, để tiếp tục lan toả giá trị di sản văn hoá của đồng bào trong đời sống hôm nay, hiện nay, huyện Hoành Bồ đã và đang triển khai Dự án bản văn hoá Dao Thanh Y tại thôn Chín Gian, xã Bằng Cả. Huyện Bình Liêu xây dựng kế hoạch triển khai Đề án bảo tồn bản văn hóa truyền thống dân tộc Tày tại thôn Đồng Thanh, xã Hoành Mô với mục tiêu xây dựng sản phẩm du lịch gắn với giá trị văn hoá truyền thống...
Bảo tàng Quảng Ninh được đầu tư lớn, là nơi lưu giữ hàng nghìn hiện vật có giá trị của Quảng Ninh. |
Song hành với di sản văn hoá phi vật thể thì các di sản văn hoá vật thể - không gian sống, nơi nuôi dưỡng các giá trị văn hoá phi vật thể cũng được đầu tư tôn tạo từ sự vào cuộc của toàn xã hội, với trị giá hàng nghìn tỷ đồng.
Qua đó, chỉ trong khoảng 5 – 7 năm trở lại đây, hệ thống chùa, đền, đình, miếu trong toàn tỉnh đã mang một diện mạo khác hẳn, vững chắc hơn, khang trang, bề thế hơn. Ở vùng biên giới Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu có thể kể đến chùa Xuân Lan, Nam Thọ, đền Xã Tắc, đình Trà Cổ, đình – chùa Hải Hà, đình Lục Nà; vùng biển đảo (Vân Đồn) là chùa Cái Bầu – Thiền viện Trúc Lâm Giác Tâm, đền thờ Trần Khánh Dư tại xã Quan Lạn. Ở các trung tâm đô thị có thể kể đến quần thể di tích đền Cửa Ông (TP Cẩm Phả), chùa Quang Nghiêm (TP Hạ Long), khu di tích Yên Tử, chùa Ba Vàng, đền – chùa Hang Son (TP Uông Bí), chùa Đống Phúc (TX Quảng Yên), khu di tích nhà Trần (TX Đông Triều)... Nhiều trong số này đã được công nhận là điểm du lịch của các địa phương, thu hút đông đảo du khách bốn phương, đặc biệt là vào mùa hội xuân hằng năm.
Khu di tích nhà Trần (TX Đông Triều) sau đầu tư đã có diện mạo khang trang, được nhiều du khách tìm đến. |
Cùng với đó, các công trình văn hoá quy mô lớn đã được tỉnh đầu tư xây dựng, nhằm lưu giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị di sản. Nổi trội là công trình Bảo tàng – Thư viện Quảng Ninh với kiến trúc độc đáo, hệ thống trưng bày ấn tượng theo các chủ đề với hàng nghìn hiện vật là di sản quá trình dựng nước và giữ nước của ông cha ta trên mảnh đất Quảng Ninh. Gần đây nhất, Trung tâm Văn hoá – thể thao các dân tộc vùng Đông Bắc đã được xây dựng tại huyện Tiên Yên. Với địa thế là nơi hội tụ của những con đường, những dòng sông... công trình góp phần lan toả sắc màu văn hoá các dân tộc vùng Đông Bắc đến với muôn phương.
Phan Hằng
Liên kết website
Ý kiến ()