Nhìn lại Giải Văn nghệ Hạ Long lần thứ VIII

Sau thời gian chậm tiến độ và giải đáp khiếu nại, sáng 28-7-2017, Giải Văn nghệ Hạ Long lần thứ VIII (2011-2015) đã được trao thưởng. Nhìn lại Giải lần này, có nhiều điểm sáng cần khích lệ biểu dương, bên cạnh đó vẫn có những hạn chế cần khắc phục.

Ở một số chuyên ngành, vì số lượng tác phẩm tham gia ít, chất lượng chưa cao, chưa có tác phẩm nổi trội nên chưa có giải nhất. (Trong ảnh: Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh Phạm Ngọc Thành trao giải nhì cho các tác giả).

Giải Văn nghệ Hạ Long lần thứ VIII đã thu hút sự quan tâm của đông đảo văn nghệ sĩ với số lượng tác phẩm gửi về rất nhiều. Giải có sự tham gia của 146 tác giả với 228 tác phẩm và 2 tác giả tỉnh ngoài tham dự với 3 tác phẩm. So với Giải 5 năm trước số lượng tác phẩm gửi về tham dự lần này tăng 88 giải, số tác giả tăng 34 người. Số lượng các tác phẩm thuộc lĩnh vực văn học luôn cao hơn các lĩnh vực nghệ thuật khác. Giải lần này có đến 79 tác phẩm tham dự thuộc lĩnh vực văn học với một số tác phẩm có chất lượng cao như: “Mọt gỗ cầm canh” của Lê Hường, “Những đứa con của chúa trời” của Đinh Phương, “Cõi xanh” của Phạm Thị Diễm, “Ngấn phù sa” của Dương Phượng Toại, “Trăng màu hổ phách” của Cao Nguyệt Nguyên v.v.. Theo đánh giá của Ban Tổ chức, các tác phẩm dự Giải lần này có nội dung phong phú, phản ánh về các lĩnh vực kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh, quốc phòng; trong đó, có nhiều tác phẩm viết về đề tài ngành Than và du lịch, Vịnh Hạ Long. Nhìn chung, các tác phẩm đảm bảo đúng Quy chế, có tác phẩm đã từng đạt giải cao ở trung ương, một số tác phẩm có cách nhìn và thể hiện mới lạ.

Công tác tổ chức chấm xét giải được kéo dài qua 3 vòng chấm. So với những giải lần trước đã nhiều hơn 1 vòng, nhiều hơn 1 loại hình chuyên ngành (là văn nghệ dân gian). Vòng hội đồng cơ sở gồm 10  hội đồng thành phần chấm cho 11 loại hình, trong đó riêng văn xuôi và lý luận phê bình chung một hội đồng. Ngay từ đầu tháng 9-2016, Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh đã ra quyết định thành lập hội đồng sau đó là kiện toàn hội đồng. Tổng số thành viên của các hội đồng thành phần là 70 người được chọn từ các văn nghệ sĩ của Trung ương và của tỉnh. Ông Hoàng Quốc Thái, Phó Chủ tịch Hội làm Chủ tịch của tất cả các hội đồng chuyên ngành; cùng tham gia các hội đồng này có ông Vũ Nghiêm Trợ, Chánh Văn phòng và ông Phạm Hùng Cường, Trưởng Ban Sáng tác Công bố tác phẩm. Trưởng Tiểu ban của hội đồng chuyên ngành là một văn nghệ sĩ được mời từ trung ương. Hội đồng cơ sở làm việc và chọn ra được 78 tác phẩm đề nghị vào sơ khảo.

Hội đồng sơ khảo gồm 11 thành viên do ông Phạm Ngọc Thành làm Chủ tịch, chấm chung tất cả các loại hình làm việc toàn thể một lần vào ngày 23-11-2016 tại Hà Nội để thống nhất đề xuất vào vòng chung khảo 70 tác phẩm và 2 tặng thưởng cho người ngoài tỉnh. Hội đồng chung khảo do đồng chí Vũ Thị Thu Thuỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Chủ tịch đã tổ chức phiên làm việc toàn thể ngày 20-12-2016 để bỏ phiếu thống nhất danh sách đề cử 70 tác phẩm và 2 tặng thưởng nói trên. Kết quả này được trình UBND tỉnh phê duyệt và trao tặng.

Ngày 28-7, các tác giả xứng đáng nhất đã được trao Giải thưởng Văn nghệ Hạ Long lần thứ VIII. Trong đó, có 6 giải nhất, 18 giải nhì, 21 giải ba và 24 giải khuyến khích. Giải nhất đã thuộc về các tác giả: Mai Phương (“Truyện, ký Mai Phương”, văn xuôi), Lê Tùng Bắc (“Kỳ quan Hạ Long”, điện ảnh), Vũ Đức Tạo (“Quốc hội ngời sáng niềm tin”, âm nhạc), Đỗ Khánh Giang (“Sách ảnh Bình Liêu”, nhiếp ảnh), Nguyễn Thanh Đạm (“Những con cò đất”, sân khấu) và Nguyễn Viết Quang (“Xuống chợ”, mỹ thuật). Đó là những kết quả cần biểu dương khích lệ để cho văn nghệ sĩ nỗ lực hơn nữa trong những sáng tạo của mình.

Tuy nhiên, trong báo cáo tổng kết công tác xét tặng giải, Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh cũng đã thẳng thắn thừa nhận vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót. Một số chuyên ngành có số lượng tác phẩm tác giả tham gia ít, chất lượng chưa cao, chưa có tác phẩm nổi trội, như: Kiến trúc, múa, văn nghệ dân gian. Trong đó, văn nghệ dân gian có 8 tác phẩm, múa có 4 và kiến trúc có 3 tác phẩm gửi dự giải. Vẫn còn có 4 đơn thư kiến nghị của 4 hội viên gửi các cơ quan cấp trên thuộc các chuyên ngành: Nhiếp ảnh, thơ, sân khấu. Có 2 tác giả đã phải viết đơn xin rút không nằm trong danh sách giải thưởng (là tác giả Trần Nhuận Minh và tác giả Dương Văn Toàn). Cả 3 hội đồng đều đề nghị xét tặng thưởng cho một tác phẩm đang dính vào nghi án đạo văn. Kết quả, đến ngày 13-7, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2703 về việc không tặng thưởng cho tác phẩm “Sương mù tháng giêng” của tác giả Uông Triều và không trao giải cho tác phẩm “Thành phố dịu dàng” của tác giả Trần Nhuận Minh.

Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh cũng đã chỉ ra nguyên nhân do việc chưa thông tin sâu rộng về Quy chế giải thưởng dẫn đến một số hiểu lầm của một số hội viên. “Ban Tổ chức giải thưởng xin rút kinh nghiệm để công tác tổ chức giải thưởng lần sau đạt kết quả cao hơn và cảm ơn những ý kiến phản ánh, đóng góp của một số cơ quan báo chí và hội viên” - Chủ tịch Hội VHNT Quảng Ninh Phạm Ngọc Thành thẳng thắn bày tỏ.

Phạm Học