Về Húc Động dự ngày hội hát tháng 3...

Xã Húc Động thuộc huyện Bình Liêu, cách trung tâm huyện Bình Liêu 12km. Đường từ thị trấn vào xã uốn lượn theo con suối Pắc-Hoóc bốn mùa rì rào. Nằm trong chuỗi các hoạt động Tuần Du lịch Hạ Long - Quảng Ninh, vào ngày 16-3 âm lịch (tức 12-4 dương lịch) tới đây, tại xã Húc Động sẽ diễn ra Ngày hội hát tháng 3 của đồng bào Sán Chỉ với nhiều hoạt động văn hoá, thể thao truyền thống hấp dẫn, du khách nên đến...

Thiếu nữ Sán Chỉ trong trang phục truyền thống tại hội đình Lục Nà (Bình Liêu) năm 2017.

Xã Húc Động hiện có khoảng 2.800 người, trong đó người Sán Chỉ chiếm khoảng 82%, còn lại là người Dao Thanh Phán, người Tày, Thái. Đây là xã có người Sán Chỉ cư trú đông nhất huyện Bình Liêu. Theo tập tục, người Sán Chỉ ưa cư trú trên những triền đồi, gần các con suối. Nhà ở thường thấp, tường trình đất, mái lợp ngói âm dương. Nay do cuộc sống mới có nhiều đổi thay, nhiều gia đình đã xây được nhà kiên cố, sắm được phương tiện nghe nhìn, đi lại hiện đại.

Nói đến Húc Động, du khách thường nhớ tới thác Khe Vằn - thác nước đẹp nhất ở Bình Liêu (và có thể cả Quảng Ninh). Thác có nước quanh năm, ngay cả mùa khô. Hiện nay, con đường từ thị trấn đến xã và đến thác Khe Vằn đã được đổ bê tông, rất thuận tiện cho du khách đến tham quan thắng cảnh đã được xếp hạng di tích, danh thắng cấp tỉnh này.

Tuy nhiên, Húc Động không chỉ có thác Khe Vằn, nơi đây còn có sức hấp dẫn khác đó là đời sống văn hoá của đồng bào Sán Chỉ, tiêu biểu là hát soóng cọ. Theo cố Nghệ nhân dân gian Ngô Đức Nguyên, người am hiểu về dân ca các dân tộc Bình Liêu, soóng cọ là đọc lái đi của từ xướng ca, âm Hán - Việt tức là diễn xướng, ca hát. Soóng cọ là thể dân ca, lời câu hát chặt chẽ theo thể “thất ngôn tứ tuyệt” của thơ Đường, có thể theo bài cũng có thể đặt lời theo làn điệu. Trước kia, cứ đến ngày 16-3 âm lịch, người Sán Chỉ lại kéo nhau lên đầu nguồn suối Pắc-Hoóc để mở hội hát. Từ bên kia núi, người Sán Chỉ ở Đại Dực (Tiên Yên) kéo sang giao lưu hát đối. Hát trên núi, người ta lại tới các chợ phiên để hát. Hội hát mở 3 ngày 3 đêm. Về ngày 16-3, nhiều người già trong bản nói rằng đó là thời điểm mọi việc cày cấy đã xong, mọi người có thể tạm gác công việc mà đi hát. Lâu dần thành lệ. Xưa, ngày hội hát soóng cọ gần giống như chợ tình Khau Vai ở Mèo Vạc (Hà Giang). Người đến hội hát có dịp tìm bạn tình. Những người có vợ, có chồng đến tìm bạn cũ, gửi nhớ nhung, trách hờn vào lời câu hát. Tan hội là thôi, ai về nhà nấy, còn gì chưa giãi bày hết thì đợi đến hội năm sau.

Thác Khe Vằn - thắng cảnh đã được xếp hạng di tích - danh thắng cấp tỉnh.

Theo ông Hoàng Văn Đại, Chủ tịch UBND xã Húc Động, ngày hội hát tháng 3 năm nay dự kiến được tổ chức từ chiều 15 và cả ngày 16-3 âm lịch. Ngoài các tiết mục hát soóng cọ của đồng bào Sán Chỉ còn có hát pả dung (hát dân ca của đồng bào Dao Thanh Phán) cùng nhiều hoạt động thể thao truyền thống như đẩy gậy, bắn nỏ, đánh quay, kéo co, bịt mắt bắt vịt... Tham gia ngày hội, ngoài đồng bào các dân tộc trên địa bàn huyện Bình Liêu còn có đồng bào dân tộc Sán Chỉ ở hai xã Đại Dực, Đại Thành (Tiên Yên).

Tới Húc Động vào ngày hội hát tháng 3, chắc chắn du khách sẽ có được nhiều khám phá thú vị về các nét văn hoá truyền thống của đồng bào các dân tộc, có dịp trải nghiệm du lịch vùng biên giới với nhiều cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ.

Đại Dương