Bảo tồn văn hoá dân tộc tại Tiên Yên

Huyện Tiên Yên có 51,46% là người dân tộc thiểu số gồm: Tày, Dao, Sán Dìu... Từ năm 2011 đến nay, việc bảo tồn và phát huy bản sắc truyền thống văn hoá đã được huyện đề cao. Công tác này được cơ quan quản lý nhà nước triển khai từ huyện đến xã; việc tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử, văn hoá, khảo sát, tiếp xúc với các nghệ nhân, già làng, trưởng bản ghi chép tư liệu đến việc phục dựng lễ hội được thực hiện bảo đảm tính trung thực, đồng thời loại bỏ những hủ tục lạc hậu... Thông qua lễ hội, các giá trị văn hoá truyền thống của các dân tộc được khơi dậy, nâng cao mức hưởng thụ văn hoá của đồng bào các dân tộc trong huyện.

Lễ hội văn hoá dân tộc Tày, xã Phong Dụ, giúp người dân trong xã phát huy tốt hơn bản sắc của dân tộc mình.

Cùng với đó, các trường học trên địa bàn huyện cũng vào cuộc tích cực, bằng việc đăng ký gắn bó, bảo vệ, tôn tạo một “địa chỉ đỏ” - di sản văn hoá trên địa bàn. Ngành GD-ĐT huyện đã có nhiều cố gắng khôi phục các trò chơi dân gian, đồng dao, dân ca, tổ chức tham quan học tập tại các di tích lịch sử nhằm giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn. Tích cực nhất phải kể đến Trường PTDT nội trú THCS&THPT Tiên Yên, nhà trường có hẳn CLB Nghệ thuật dân gian với số lượng từ 20-30 thành viên. Cô Phạm Trung Thương, giáo viên âm nhạc của nhà trường, cho hay: “Ngoài việc học nhạc theo chương trình, nhà trường đều hướng các em học nhạc cụ dân tộc và bài hát của dân tộc mình như hát then người Tày, hát soóng cọ người Sán Chỉ... Trong các buổi văn nghệ của trường, chúng tôi đều khuyến khích các em hát bài hát của dân tộc mình. Mấy năm gần đây, nhà trường đã mời nghệ nhân dân gian đến dạy đàn tính cho học sinh. Đội văn nghệ nhà trường đã đi biểu diễn ở các lễ hội văn hoá dân tộc Dao, xã Đông Ngũ và Lồng Tồng, xã Phong Dụ. Hằng năm, vào dịp hè, huyện còn tổ chức các lớp năng khiếu, trong đó mở từ 3-5 lớp hát then, soóng cọ, hát đối, đẩy gậy, võ thuật... cho học sinh, góp phần giữ gìn di sản văn hoá phi vật thể các dân tộc thiểu số huyện nhà”.

Trong những năm qua, huyện Tiên Yên đã thành lập 9 CLB dân ca dân tộc thiểu số, quy tụ các nghệ nhân, những người tâm huyết với văn hoá dân tộc và lãnh đạo xã tham gia. Đồng thời được huyện quan tâm đầu tư hỗ trợ về nhạc cụ, trang phục biểu diễn... để nâng cao chất lượng hoạt động. Điển hình như CLB Hát soóng cọ Đại Thành (xã Đại Thành). CLB có 30 thành viên đều là những người yêu ca hát ở xã. CLB sinh hoạt hằng tuần, nếu vào mùa màng bận rộn thì ít nhất 1 tháng phải có 1 buổi sinh hoạt. Ngoài việc hát phục vụ các lễ hội hằng năm của xã, CLB còn đi hát giao lưu với các địa phương trong và ngoài huyện.

Hiện huyện Tiên Yên đã thành lập Chi hội Văn nghệ dân gian với nhiệm vụ bảo tồn bản sắc văn hoá các dân tộc. Bước đầu, chi hội đang từng bước tôn vinh và động viên những nghệ nhân có đóng góp quan trọng trong việc lưu truyền tiếng nói, chữ viết, làn điệu, lời ca, tiếng hát, qua đó góp phần bảo tồn văn hoá các dân tộc trên địa bàn huyện.

Công Thành