Lễ hội mùa thu trên quê gốc nhà Trần

Lễ hội truyền thống đền An Sinh (20-8 âm lịch), một lễ hội mùa thu trên quê gốc nhà Trần mang đầy giá trị nhân văn sâu sắc, với ý nghĩa hướng về cội nguồn, là dịp để mọi người về vùng đất thiêng nơi quê gốc nhà Trần tại Đông Triều tìm hiểu công lao to lớn của các vua Trần trong lịch sử. Tham quan những di sản đặc biệt tiêu biểu của Trung tâm Phật giáo nước Đại Việt dưới thời nhà Trần trong Khu di tích quốc gia đặc biệt ở Đông Triều, nơi có thể xem như “cõi Phật trời Nam” hết sức độc đáo ở nước ta.

Màn múa rồng đẹp mắt, sinh động tại lễ khai hội đền An Sinh năm 2016. Ảnh: Phan Hằng

Lễ hội truyền thống đền An Sinh vào mùa thu cũng là dịp để nhân dân ôn lại truyền thống lịch sử, những chiến công huy hoàng chống giặc ngoại xâm, với “hào khí Đông A” oanh liệt trong lịch sử của dân tộc ở một triều đại phong kiến suốt 175 năm trị vì đã để lại cho dân tộc những dấu ấn sâu sắc trên nhiều lĩnh vực, từ chính trị, quân sự đến văn hoá, tư tưởng... Đặc biệt là về Phật học, mà đỉnh cao là sự ra đời của Thiền phái Trúc Lâm, thiền phái Phật giáo đậm nét văn hoá dân tộc của Việt Nam.

Đền An Sinh (xưa kia còn gọi là điện An Sinh) vào ngày khai hội không khí rất tưng bừng nhộn nhịp. Nhân dân quanh vùng và khách thập phương náo nức trẩy hội. Những mâm lễ được mọi người bày biện rất cẩn thận, trang trọng để dâng lên Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (tượng Hưng Đạo Đại Vương tạc bằng đá cẩm thạch do Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam công đức ngày khánh thành đền) được đặt trên ngai chính giữa bái đường, trên tay cầm cuốn “Binh thư yếu lược” và tại tượng thờ 8 vị vua nhà Trần trong hậu cung đền để cầu mong Hưng Đạo Đại Vương (còn gọi Đức Thánh Trần) cùng các vị vua nhà Trần phù hộ cho mưa thuận gió hoà, đất nước bình yên, người dân mạnh khoẻ, an vui... Từ năm 2000 đến nay, sau khi đền An Sinh được tôn tạo lại, lễ hội truyền thống đền An Sinh trở thành nơi mọi người cùng đến với lịch sử, trở về với cội nguồn dân tộc, tưởng nhớ công ơn người đi trước, cầu mong những điều tốt lành, tạo dựng niềm tin và sức mạnh trong cuộc sống.

Cùng trong những ngày này, tại Di tích quốc gia đặc biệt Côn Sơn - Kiếp Bạc ở TX Chí Linh (Hải Dương) đã diễn ra lễ hội mùa thu Côn Sơn - Kiếp Bạc với nhiều nghi lễ truyền thống. Hai lễ hội đã tạo ra không gian văn hoá nhằm phát huy giá trị bền vững không gian lễ hội đặc trưng tưởng nhớ Hưng Đạo Đại Vương. Bởi ngày 20-8 âm lịch chính là ngày giỗ của vị Anh hùng dân tộc Trần Quốc Tuấn. Chính vì vậy, lễ hội truyền thống đền An Sinh cũng như các lễ hội ở nơi có đền thờ Đức Thánh Trần là dịp để nhân dân và khách thập phương dâng hương tưởng nhớ các vị vua nhà Trần cùng Đức thánh.

Không chỉ ở đền An Sinh - quê gốc của nhà Trần và Kiếp Bạc - nơi Đức Thánh Trần tạ thế, mà ở rất nhiều địa phương trong cả nước, có tục thờ Đức Thánh Trần. Đền thờ cũng như tượng của ngài được dựng ở nhiều nơi trong cả nước. Bởi Trần Quốc Tuấn không chỉ là anh hùng dân tộc mà còn là người có tấm lòng trung hiếu vẹn toàn. Cho đến khi lâm chung, Trần Quốc Tuấn còn không quên khuyên vua Trần: Hãy khoan thư sức dân để làm kế lâu bền giữ nước.

Nhà Trần, triều đại trong lịch sử đã sản sinh ra một vị tổ Phật và một vị tướng tài được phong thánh, đó là Phật hoàng Trần Nhân Tông và Đức Thánh Trần Hưng Đạo. Tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần được bảo tồn, gìn giữ đã góp phần tạo nên những bản sắc văn hoá của vùng đất và con người Quảng Ninh. Tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần có từ rất lâu đời, ở Quảng Ninh, cùng với quê gốc nhà Trần tại Đông Triều thì ở các địa phương khác trong tỉnh đều có thờ Đức Thánh Trần. Đặc biệt là ở TX Quảng Yên, mảnh đất đã gắn liền tên tuổi của Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn với trận đại thắng quân Nguyên lẫy lừng trên sông Bạch Đằng năm 1288...

Hơn 700 năm đã qua, “Tháng Tám giỗ cha” - phong tục thờ và giỗ Đức Thánh Trần mùa thu với giá trị và vị trí trong lịch sử  đã được khẳng định đó là những giá trị còn mãi trong đời sống tâm linh của các thế hệ người Việt Nam.

Xuân Quảng (CTV)