Đông Triều: Khởi động nhiều dự án trùng tu di tích

Đông Triều là địa phương khá chú trọng đến việc tu bổ, tôn tạo các di tích nhằm đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng, tâm linh của người dân, đồng thời góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch văn hoá tâm linh trên địa bàn. Đặc biệt, vài năm trở lại đây, địa phương đã dành nhiều nguồn lực ưu tiên cho công tác này, nhất là với các di tích thuộc khu di tích (KDT) nhà Trần trên địa bàn.

Đầu tư mạnh cho KDT nhà Trần

Thực hiện Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị KDT nhà Trần đã và đang là mục tiêu trọng tâm của địa phương. Trong đó, khâu tuyên truyền về quy hoạch đã được làm đến 175 nhà văn hoá các làng, khu phố trên địa bàn, với trên một vạn người nghe. Hệ thống thông tin đại chúng từ huyện đến tỉnh, trung ương cũng đã vào cuộc mạnh mẽ. Quy hoạch hiện đã được công bố công khai tại đền An Sinh và trên tuyến đường đi vào KDT. Đặc biệt, ngành giáo dục địa phương đã có nhiều việc làm thiết thực để tuyên truyền về giá trị KDT, nhất là cho cán bộ, giáo viên và các em học sinh. Tiêu biểu như việc tổ chức hội thảo “Tăng cường giáo dục lịch sử địa phương trong các trường tiểu học và THCS”; xuất bản 2 cuốn sách về KDT nhà Trần, đồng thời chỉ đạo tuyên truyền đến hệ thống các trường học trên địa bàn, mở các cuộc thi tìm hiểu về quê hương, đất nước cho các em học sinh, đưa lịch sử văn hoá địa phương, lịch sử nhà Trần vào giảng dạy trong nhà trường...

Chùa Phúc Nghiêm, xã Xuân Sơn (Đông Triều) đã và đang được đầu tư rất lớn từ nguồn vốn xã hội hoá, nhưng chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy định.

Bên cạnh đó, nhiều dự án trùng tu xây dựng di tích nhà Trần đã được triển khai bằng nhiều nguồn vốn khác nhau. Trong đó, lăng vua Trần Anh Tông hiện đã cơ bản hoàn thiện cả về khu vực lăng mộ và đón tiếp, chờ hoàn thiện phần nội thất của nhà chờ sẽ bàn giao, đưa vào sử dụng. Dự án xây chùa Ngoạ Vân hiện đang gia công phần gỗ tại Sóc Sơn (Hà Nội). Số gỗ này đã được Tỉnh hội Phật giáo chuẩn bị từ trước, huyện cũng đã tổ chức phát động công đức xây dựng chùa với tổng kinh phí thu được khoảng 3 tỷ đồng. Tuy nhiên, khó khăn hiện nay không chỉ là vốn mà còn là phương thức vận chuyển vật liệu lên chùa trên núi cao. Vì vậy, huyện đang khảo sát và xin phép để mở tuyến đường vận chuyển vật liệu từ khu vực bãi đỗ xe chùa Hồ Thiên qua khu Đá Chồng lên chùa với chiều dài trên 5km. Anh Phạm Văn Hoan, Phó Phòng Văn hoá - Thông tin huyện cho biết: Vốn làm đường cũng sẽ được huy động xã hội hoá. Qua những lần đi khảo sát với địa phương, Xí nghiệp 618 thuộc Tổng Công ty Đông Bắc đã dự kiến sẽ bỏ vốn và huy động anh em triển khai làm đường, ước kinh phí trên dưới 10 tỷ đồng.

Cùng với các di tích, địa phương cũng đẩy mạnh việc triển khai thực hiện một số dự án về hạ tầng giao thông vào KDT. Đến nay, tuyến đường hành hương từ ngã tư Nam Mẫu (KDT Yên Tử, TP Uông Bí) đi chùa Hồ Thiên đã đổ bê tông mặt đường được 6/17,5km đoạn chạy qua địa bàn Đông Triều.

Anh Hoan cho hay: Khâu giải phóng mặt bằng làm tốt lắm! Hiện nay, địa phương đã phối hợp giải phóng mặt bằng được 250 hộ dân rồi, những hộ còn lại cũng đã kiểm đếm đầy đủ. Người dân các xã có đường đi qua rất ủng hộ, vì nhờ con đường họ cũng có thêm cơ hội để “đổi đời”... Địa phương hiện cũng đang làm các thủ tục để xin đầu tư xây dựng nâng cấp, mở rộng tuyến đường vào KDT nhà Trần với chiều dài khoảng 6km, rộng 27m, có tổng kinh phí gần 170 tỷ đồng. Đồng thời, xây dựng cổng chào của KDT, dự kiến sẽ hoàn thành trước lễ hội đền Sinh vào cuối tháng 9 tới đây.

Vui, buồn từ các dự án

Không chỉ các di tích nhà Trần, trong số hơn 100 di tích trên địa bàn, theo thời gian cũng như nhu cầu thực tế hiện nay, nhiều dự án đã và đang khởi động việc trùng tu, tôn tạo. Trong đó, dự án quy hoạch, tu bổ, tôn tạo chùa Bắc Mã (xã Bình Dương) có hai giai đoạn. Dự án ban đầu thực hiện từ năm 2007, đến nay các hạng mục chính như sửa chữa tam bảo, xây cổng tam quan, gác chuông đã hoàn thiện. Các cấu kiện gỗ của những hạng mục còn lại như nhà tổ, nhà tăng, nhà khách... hiện đã gia công cơ bản xong về phần gỗ, đang chờ giải phóng mặt bằng diện tích đất phía sau chùa để xây dựng tiếp. Dự án tiếp theo có bổ sung các hạng mục như: Tượng đài chiến thắng, đình Bắc Mã... hiện đang trình lên Bộ VH-TT&DL xin thẩm định, thoả thuận và ghi kế hoạch nguồn vốn để thực hiện (117,3 tỷ đồng).

Bên cạnh đó, dự án quy hoạch và tu bổ, tôn tạo cụm di tích mỏ than Mạo Khê (gồm 3 điểm di tích: Địa điểm thành lập Chi bộ Đảng đầu tiên tại Khu mỏ, chùa Non Đông và xưởng cơ khí mỏ) hiện cũng đang khởi động. Trong đó, chùa Non Đông sẽ được phục hồi với 17 hạng mục công trình chính, có tổng vốn gần 59 tỷ đồng từ huy động xã hội hoá là chủ yếu. Hiện nay, Tỉnh hội Phật giáo đã chuyển phần gỗ về di tích, tiến hành gia công hoàn thiện, đang chờ dự án được phê duyệt sẽ thi công xây dựng. Cùng sử dụng vốn xã hội hoá, chùa Cảnh Huống (xã Yên Đức) cũng đã khởi công, tiến hành hạ giải để phục vụ cho việc trùng tu...

Sôi động các dự án tu bổ, tôn tạo di tích như vậy là điều rất đáng mừng, tuy nhiên, từ thực tế cũng cho thấy còn không ít tồn tại. Đó là những sai phạm trong việc san gạt đất đá tại chùa - quán Ngọc Thanh; chuyện dựng nhà tạm tại chùa Ngoạ Vân; việc tiếp nhận hoành phi, câu đối tại đền An Biên; khâu tôn tạo tại chùa Bình Lục hay việc đặt tượng ngoài trời tại chùa Trung Tiết và chùa Mỹ Cụ... Thêm nữa, việc triển khai lập các dự án đầu tư tu bổ, tôn tạo các di tích bằng nguồn vốn xã hội hoá trên địa bàn còn chậm, như: Đình - chùa Hoàng Xá, đình Trạo Hà, chùa Nhuệ Hổ. Trong khi đó, một số di tích khác (nhất là các chùa) tiến hành tu bổ nhưng lại không thực hiện đầy đủ các thủ tục theo quy trình, như: Chùa Phúc Nghiêm, chùa Cầm, chùa Xuân Quang... Những sai phạm kể trên dù đã bị phát hiện và có hướng xử lý phù hợp, nhưng đây cũng là bài học mà địa phương cần rút kinh nghiệm, phục vụ cho công tác quản lý sau này.

Ngọc Mai