Khó khăn của các biên kịch trẻ Quảng Ninh

Một trong những vấn đề sẽ được đặt ra tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 18, dự kiến tổ chức tại Quảng Ninh trong tháng 10 tới, là về hợp tác sản xuất phim. Trong đó, không thể không nói tới vấn đề đầu tiên là tìm kiếm kịch bản. Thường thì đội ngũ biên kịch địa phương luôn được chú ý nhất trong quá trình hợp tác sản xuất phim vì họ có ưu thế về vốn sống thực tế tại chỗ. Nhưng xem ra, đội ngũ biên kịch, nhất là lớp trẻ, ở Quảng Ninh hiện đang gặp rất nhiều khó khăn để có được một bộ phim ưng ý...

Một cảnh trong bộ phim “Mùa lá đỏ” do Huệ Ninh viết kịch bản đang được Hãng phim Cửu Long thực hiện.

Nhà biên kịch Huệ Ninh (cựu học sinh Trường THPT Chuyên Hạ Long) kể: “Hồi mới vào nghề mình phải đối mặt với khó khăn hàng chuỗi, như kiến thức, bản lĩnh, kinh nghiệm, mối quan hệ v.v.. tất cả đều chưa đủ. Nói thực là hành trang chỉ có sự hăng hái, lòng yêu nghề và những tươi mới trong tưởng tượng và tư duy nghệ thuật…”. Điều này càng dễ gặp nếu người đó sống ở Quảng Ninh và chỉ viết kịch bản như một công việc bán chuyên nghiệp. Hệ quả là hàng loạt tác phẩm đã được các cây bút trẻ viết ra nhưng đành chịu cảnh “đắp chiếu” vì không hợp ý nhà sản xuất (là các Đài Truyền hình Trung ương, địa phương), chưa trúng đề tài nhà sản xuất cần. Hay có khi kịch bản rơi vào một số nơi chưa phù hợp vì người đứng đầu chưa đủ mối quan hệ, hay chưa thực sự hiểu và tâm đắc với kịch bản để có thể tìm “cửa sóng” cho lọt v.v.. Đây cũng là mối băn khoăn của cây bút trẻ Thanh Thuỷ (công tác tại Bệnh viện Đa khoa khu vực Cẩm Phả). Rất nhiều kịch bản của Thanh Thuỷ viết ra nhưng đều “nằm trên giấy”. “Nhà Đài” có quan tâm đến thì cũng luôn đắn đo xem chi phí đi lại thế nào, bối cảnh ấy có tiện cho nhiều cảnh quay của cả bộ phim hay không v.v.. Nói tóm lại là làm sao ít tốn kém chi phí nhất cho họ. “Khi kịch bản như những “đứa con tinh thần” của mình ra đời mà mình lại không cho nó được một đời sống tốt thì cũng buồn lắm chứ” -  Thanh Thuỷ chia sẻ.

Những bộ phim được chuyển thể từ tác phẩm của các nhà văn Quảng Ninh muốn được bấm máy cũng không dễ. Nhà sản xuất sẽ phải lựa chọn tác phẩm nào có nội dung tư tưởng phổ quát nhất, có tiếng vang chứ không thể chọn tác phẩm chỉ viết về Quảng Ninh. Bộ phim “Bến không chồng” do Lưu Trọng Ninh làm đạo diễn, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Nhà văn Dương Hướng, thuộc trong số không nhiều những bộ phim được quay. Nữ biên kịch Huệ Ninh kể, kịch bản “Mùa lá đỏ” dài 35 tập được chị viết từ năm 2008, nhưng phải đợi đến tháng 7 năm sau mới được Hãng phim Cửu Long bấm máy. Cùng thời gian ấy, ý tưởng kịch bản “Dưới chín tầng trời” (chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của Nhà văn Dương Hướng) cũng được thai nghén nhưng đến bây giờ mới có tín hiệu sản xuất… Trong thời gian đợi chờ ấy, người viết chuyên nghiệp nếu không khéo xoay xở làm việc khác thì quả là khó sống. Đã thế, nhiều lúc người viết kịch bản còn gặp “tai nạn nghề nghiệp”... Chị Huệ Ninh kể, lúc chị mới vào nghề, do mối quan hệ ít và đôi khi không đáng tin cậy, khiến cho kịch bản viết xong, họ sử dụng nhưng lại không thanh toán tiền nong đầy đủ, hoặc bị cướp mất ý tưởng một cách trắng trợn. Trong khi viết một bộ phim 30 tập thì chị mất khoảng 4 đến 5 tháng, vậy mà chỉ nhận được 20 triệu đồng (trừ thuế mất 2 triệu đồng). Không ít lần phải sửa kịch bản cho người khác hoặc viết thuê một vài tập, thậm chí có lúc viết lại cả bộ kịch bản bị hỏng để sản xuất và đứng tên người khác… Người trong nghề thường gọi lối làm việc này là “gặm phần xương xẩu”. “Phải đi viết thuê cho người, trong lúc kịch bản mình yêu thì chẳng ai nhìn tới. Để đi đến ngày hôm nay đã có lúc mình thật sự nản chí, nhiều khi muốn chuyển nghề. Nhưng cái nghiệp nó chằng vào thân rồi, đâu có phải nói bỏ là bỏ được” - Huệ Ninh trăn trở...

Huỳnh Đăng