CLB “Thơ, Then, Ca” Bình Liêu

Nói đến Bình Liêu, người ta thường nhắc đến hát then, một điệu hát mang bản sắc riêng của người Tày, trong khi người Tày ở Bình Liêu chiếm tới 58,4% dân số toàn huyện. Hầu như những người Tày từ 50 tuổi trở lên đều biết hát then. Có một thời, các chàng trai, cô gái người Tày khi đã đến tuổi xây dựng gia đình, thường tìm đến nhau qua các cuộc hát then.

Trai, gái người Tày hát then giỏi thường chiếm rất nổi bật trong các cuộc vui, dễ tìm được bạn tình... Ngày nay, những người già yêu hát then của Bình Liêu thường kể cho con cháu nghe về một ông già có tên là Lô Chính, là chàng trai hát then rất hay của những năm 50 thế kỷ trước. Ông là người được coi là có công lớn mang điệu hát then đi truyền bá khắp huyện Bình Liêu, để hát then trở thành phổ biến cho đến tận bây giờ.

Ngày nay, Bình Liêu vẫn là huyện thành công nhất trong toàn tỉnh về duy trì và phát triển các điệu hát then. Trong các lễ hội mùa xuân, hay những dịp kỷ niệm ngày lễ lớn, hát then thu hút đông đảo người xem. Những người có công gìn giữ các điệu hát then, làm nên sự đặc sắc độc đáo trong các lễ hội Bình Liêu chính là CLB “Thơ, Then, Ca” Bình Liêu. CLB chủ yếu hoạt động ở thị trấn Bình Liêu. Ông Hoàng Quý, Chủ nhiệm CLB, năm nay đã 74 tuổi. Ông Quý cho biết: “CLB chúng tôi có 20 thành viên, đều những ngườiở độ tuổi từ 60 đến 75 và đều là người dân tộc Tày. Họ thực sự là những người có tâm huyết. Họ chính là những hạt nhân để chúng tôi duy trì được CLB, vì công việc của chúng tôi không có thù lao, trong khi việc tập tành sinh hoạt cũng tốn khá nhiều thời gian. Đó chưa kể việc sắm sửa các nhạc cụ phục vụ hát then phần lớn kinh phí đều do các học viên tự đóng góp...”.

Để các bài hát then hấp dẫn hơn, CLB thành lập một tổ sáng tác, có ban biên tập hẳn hoi. Các bài hát mới, với nội dung chủ yếu ca ngợi phong cảnh, con người Bình Liêu, hay về lao động sản xuất v.v.. đã làm cho các cuộc biểu diễn của CLB luôn thu hút đông đảo người dân đến xem. Mọi người tỏ ra rất thích thú vì thấy lời bài hát nói về những tên đất, tên làng rất quen thuộc, hay những công việc ngay ở địa phương mình...

Không chỉ là những buổi biểu diễn giao lưu trên địa bàn huyện, CLB Thơ, Then, Ca Bình Liêu còn mở các cuộc giao lưu ở các huyện Ba Chẽ, Tiên Yên. Tháng 5-2011, trong Liên hoan văn nghệ Người cao tuổi tỉnh Quảng Ninh, CLB “Thơ, Then, Ca” Bình Liêu đã đại diện cho huyện đi biểu diễn tại TP Hạ Long và đã giành được giải B toàn đoàn, giải B đơn ca, và giải C tam ca. Trước đó, tháng 10-2007, CLB “Thơ, Then, Ca” Bình Liêu đã vinh dự được Sở VHTT chọn đi dự Liên hoan nghệ thuật hát then, đàn tính toàn quốc lần thứ II, tại tỉnh Cao Bằng và Đoàn đã được giải khuyết khích.

Ông Hoàng Quý, Chủ nhiệm CLB “Thơ, Then, Ca” Bình Liêu, cho biết thêm: “Từ việc phát triển có hiệu quả của CLB chúng tôi mà hiện nay nhiều xã trong huyện cũng rất muốn ra đời các CLB hát then, mà ở đó người cao tuổi chiếm vị trí chủ đạo. Họ muốn khơi dậy lòng yêu môn nghệ thuật dân tộc trong lớp trẻ. Điều đáng mừng là hiện nay, ngoài thị trấn Bình Liêu, đã có thêm xã Tình Húc, Vô Ngại cũng đã thành lập được CLB hát then, rất có thể cuối năm 2011 sẽ lại ra đời thêm CLB hát then ở các xã khác nữa”.