Kinh nghiệm giảm nghèo Quảng Tây vươn ra quốc tế

Trả lời phỏng vấn của Nhật báo Quảng Tây nhân dịp tham dự Hội chợ Trung Quốc – ASEAN lần thứ 16 tại thành phố Nam Ninh, Phó Thủ tướng Campuchia Hor Namhong cho biết “Những năm vừa qua, nền kinh tế của Campuchia đã có sự phát triển nhanh chóng, điều này có một phần không nhỏ nhờ sự giúp đỡ của Trung Quốc”. Ông cũng hy vọng sẽ có nhiều hoạt động giao lưu hơn nữa, để các nước Đông Nam Á như Campuchia có thể học hỏi những kinh nghiệm giảm nghèo của Quảng Tây, những cách làm hay để phát triển đất nước.

Là một trong những địa bàn trọng điểm trong giải quyết vấn đề giảm nghèo, trong 3 năm qua, Quảng Tây đã xóa nghèo thành công cho 3,25 triệu người, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 10,5% xuống còn 3,7%. Cùng với việc nỗ lực thực hiện xóa nghèo trên địa bàn, Quảng Tây còn tích cực thông qua nhiều diễn đàn chia sẻ những kinh nghiệm xóa nghèo của địa phương, hỗ trợ hợp tác xóa nghèo, giảm nghèo.

Từ năm 2007 đến nay, Quảng Tây tổng cộng đã tổ chức 22 lớp tập huấn nghiên cứu kinh nghiệm giảm nghèo quốc tế cho hơn 400 quan chức, cán bộ của hơn 70 quốc gia cùng giao lưu, học hỏi. Những kinh nghiệm giảm nghèo từ Quảng Tây, thông qua những lớp tập huấn đã được nhân rộng, điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện các địa phương, góp phần tích cực vào sự nghiệp xóa nghèo, giảm nghèo của các nước.

Từ các nước ASEAN

Tháng 6/2019, Vụ trưởng Vụ Phát triển Cơ sở hạ tầng nông thôn Bộ Phát triển Nông nghiệp, Khu vực lạc hậu và Di dân Indonesia Cui Hadi khảo sát Khu thí điểm sản xuất thảo dược Đông y Lộng Phong Sơn, quận Giang Nam, thành phố Nam Ninh. Đến đâu ông cũng luôn mang theo một quyển sổ nhỏ, ghi lại những cách làm hay của địa phương, và luôn đặt ra những câu hỏi: “Hợp tác xã có tác dụng gì? Chính phủ có những chính sách hỗ trợ gì đối với những hộ nghèo?”

Những năm gần đây, Khu thí điểm sản xuất thảo dược Đông y Lộng Phong Sơn thông qua các phương thức góp vốn, ủy thác, thu hút 200 hộ nghèo của địa phương tham gia trồng cây thảo dược. Rất ấn tượng với mô hình này, ông Hadi cho biết: “Indonesia cũng phát triển trồng cây thảo dược, nhưng vẫn chưa lồng ghép được với xóa đói giảm nghèo, kinh nghiệm của Quảng Tây gợi cho tôi rất nhiều ý tưởng”.

Đoàn đại biểu một số nước ASEAN tham quan, khảo sát Khu thí điểm sản xuất thảo dược Đông y Lộng Phong Sơn, quận Giang Nam, thành phố Nam Ninh tháng 6/2019.

Là một nền kinh tế mới nổi, sự nghiệp xóa đói giảm nghèo ở Indonesia cũng gặp nhiều trắc trở. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 40% năm 1975 xuống còn 13,7% năm 1993, tuy nhiên, do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính châu Á cuối thế kỷ qua, tỷ lệ hộ nghèo lại tiếp tục tăng lên. Sau khủng hoảng tài chính, mặc dù nền kinh tế nước này có sự tăng trưởng ổn định trở lại, song việc đảm bảo tỉ lệ hộ nghèo ở mức dưới 10% vẫn là một vấn đề nan giải.

Ông Hadi rất tâm đắc với những cách làm của Quảng Tây trong việc thực hiện xóa nghèo thông qua xác định được những điểm còn yếu trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, nhà ở và nước sạch, từ đó có những chính sách hỗ trợ trúng và đúng. Những tư tưởng về xóa nghèo của Quảng Tây như: phải xác định đúng mục tiêu, giảm nghèo cốt ở hành động, hay xóa nghèo bền vững, hoàn thiện cơ chế chính sách xóa nghèo.v.v.. luôn được ông trăn trở, làm sao để mang được những ý tưởng, cách làm đó về nước, ứng dụng với thực tế xóa đói, giảm nghèo của Indonesia.

Theo báo cáo nghiên cứu của Đại học Nông nghiệp Trung Quốc, tính tích cực và tham gia của bộ phận dân số nghèo thường ở mức thấp, đây cũng chính là thách thức lớn mà các quốc gia Đông Nam Á đang phải đối mặt.

“Phương thức hỗ trợ người nghèo bằng cách cấp tiền, hiện vật nhiều khi không phù hợp với thực thế, làm mất đi tác dụng của chương trình xóa nghèo, thậm chí tạo nên sự ỷ lại vào sự hỗ trợ của chính phủ của một bộ phận người nghèo”, ông Khang Phú, Phó Trưởng Ban thư ký Asean cho biết, từ phương thức hỗ trợ, xóa nghèo kiểu “truyền máu” đến phương thức “tạo máu”, phát huy năng lực nội sinh của bộ phận dân số nghèo thể hiện tính khoa học và đúng đắng trong chính sách phát triển và xóa nghèo của Trung Quốc, là bài học quý cho công cuộc xóa đói giảm nghèo ở các nước ASEAN.

Tại huyện Dung An, thành phố Liễu Châu, mô hình “trường học ngay trên cánh đồng” thu hút đông đảo sự tham gia của bà con. Thông qua phương thức tuyên truyền này, bà con nông dân không chỉ nắm vững được kỹ thuật trồng quýt ngọt một cách khoa học, mà còn hiểu sâu hơn về bán hàng nông sản qua mạng, nhờ đó tăng thêm doanh thu và thu nhập. Nhiều hộ nghèo của địa phương đến nay đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu.

“Cần phải thu hút được sự tham gia của lớp dân số nghèo, khuyến khích được tính tích cực của họ”, Vụ trưởng Vụ Phát triển khu vực Nông thôn, Bộ Phát triển Nông nghiệp, Khu vực lạc hậu và Di dân Indonesia, Sulis Jerom cho biết, không ít các địa phương của Indonesia áp dụng cách làm của huyện Dung An, năm nay, chúng tôi cử thêm 22 trưởng thôn đến Quảng Tây học tập kinh nghiệm giảm nghèo.

Ngoài những chương trình vay vốn với hạn mức nhỏ, các hộ nghèo còn được “vay bò” từ doanh nghiệp về nuôi, sau khi bò lớn thì “trả bò” lại cho doanh nghiệp, sau khi trừ đi chi phí nuôi bò, nguồn lợi thu được sẽ chia lại cho hộ nghèo, qua đó tạo cho hộ nghèo nguồn thu nhập bền vững. Hiện nay, tại huyện tự trị dân tộc Dao Đô An, thành phố Hà Trì (Quảng Tây) đã áp dụng linh hoạt mô hình “vay bò, trả bò” tại địa phương với quy mô gần 100 nghìn hộ nghèo tại quận Đại Thạch, mang lại thu nhập cho mỗi hộ nghèo gần 3000 Nhân dân tệ/ năm. Mô hình này hiện đã được nhân rộng ra các tỉnh, khu khác của Trung Quốc như Nội Mông, Giang Tây.v.v…. 

Thư ký trưởng Ủy ban Giảm nghèo quốc gia Philippine Franco Zeng đã từng đến Đô An khảo sát mô hình “vay bò, trả bò” và nói rằng sẽ áp dụng mô hình “cho người nghèo cần câu cá” này tại các địa phương của Philippine. 

Nhân rộng ra thế giới

“Do trình độ phát triển không đồng đều, tiến trình xóa đói, giảm nghèo ở các quốc gia Đông Nam Á cũng không giống nhau, nhưng kinh nghiệm xóa nghèo, giảm nghèo của Trung Quốc cơ bản đều được đánh giá cao”, ông Khang Phú cho biết.

“Tổng chiều dài tuyến đường giao thông nông thôn trên 100.000km, hơn 90% số huyện kết nối với đường cao tốc, một thành quả thật đáng kinh ngạc”, hệ thống giao thông đồng bộ của Quảng Tây làm Phó Thư ký Quốc vụ Bộ Phát triển Nông nghiệp Campuchia Sopi vô cùng thán phục. Ông cho rằng, thông qua đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng để thúc đẩy phát triển nông nghiệp không chỉ là một nhân tố quan trọng góp phần đưa Quảng Tây đạt được những thành tích nổi bật trong xóa nghèo, giảm nghèo mà thực sự là một kinh nghiệm quý của Trung Quốc trong công cuộc hỗ trợ giảm nghèo.

Tỷ lệ hộ nghèo tại Campuchia từ 53% năm 2004 đã giảm xuống còn 13,5% năm 2014. Dưới góc nhìn của ông Sopi, có được kết quả này là nhờ sự cải thiện đáng kể của hệ thống cơ sở hạ tầng như giao thông, thủy lợi.v.v…

Là một nước nông nghiệp truyền thống quy mô lớn, Thái Lan cũng vô cùng coi trọng sự nghiệp giảm nghèo. Tháng 6/2019, chuyên viên phân tích quy hoạch và chính sách thuộc Bộ Nội chính Thái Lan Atuya đã đến thăm cơ sở trồng thanh long Kim Phúc Quảng Tây. Đây là cơ sở nông nghiệp do công ty Kim Phúc đầu tư, trong đó có hợp tác xã nông nghiệp sản xuất tiêu thụ thanh long với sự tham gia của 27 hộ nghèo trên địa bàn. Các hộ nghèo đã ký kết thỏa thuận với công ty, thông qua góp vốn cổ phần bằng đất đai, dụng cụ nông nghiệp vào hợp tác xã, không những có thể làm việc tại đây để nhận lương mà còn được công ty phân chia lợi nhuận theo tỉ lệ góp vốn.

“Cái cốt lõi nhất vẫn là nâng cao thu nhập cho người dân”, sau khi tham quan, anh Atuya tổng kết lại, “giảm nghèo không chỉ đơn giản là xây một con đường, điều quan trọng là phải thúc đẩy sản xuất. Chúng tôi hy vọng sẽ được giao lưu, hợp tác kỹ thuật nông nghiệp cũng như giảm nghèo với nhiều địa phương của Trung Quốc hơn nữa”.

Hiện nay, Quảng Tây đang tập trung vào 4 lĩnh vực lớn, đó là đảm bảo về giáo dục nghĩa vụ, đảm bảo các dịch vụ y tế cơ bản, đảm bảo về an toàn, nhà ở và đảm bảo về an toàn nước sạch, mục tiêu đến năm 2020 xây dựng xã hội khá giả toàn diện. Thông qua chuyến tham quan, khảo sát tại Quảng Tây, cán bộ Bộ Nông nghiệp, Chăn nuôi và Tưới tiêu Myanmar Wu Yingmin càng ấn tượng với những chính sách hỗ trợ giảm nghèo của Trung Quốc, ông Wu cho biết, sẽ áp dụng thí điểm những mô hình, chính sách này vào thực tiễn sự nghiệp giảm nghèo của Myanmar.

“Chính sách giảm nghèo phải mang lại lợi ích thiết thực cho mỗi người dân cần giúp đỡ, đây chính là bài học quý trong công cuộc giảm nghèo ở Trung Quốc”, Trưởng đại diện Ngân hàng phát triển châu Á tại Trung Quốc Bin Han cho biết, sau 70 năm xây dựng đất nước, đã có 700 triệu người dân Trung Quốc thoát nghèo, Trung Quốc không chỉ làm nên kỳ tích giảm nghèo của chính mình mà còn giúp đỡ những quốc gia đang phát triển khác giảm nghèo trên nhiều phương diện vốn, kỹ thuật, nhân lực, qua đó thể hiện rõ vai trò và trách nhiệm của mình đối với thế giới.

Theo Đổng Văn Phong/ Nhật báo Quảng Tây
Biên dịch: Minh Tiến