Tăng cường công tác quản lý đổ thải, bảo vệ môi trường trong khai thác than

Thời gian qua, cử tri một số địa phương trong tỉnh luôn quan tâm và bày tỏ quan ngại về tình hình công tác đổ thải và các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong khai thác than trên địa bàn và thường xuyên có kiến nghị về việc thực hiện công tác này.

Hệ thống bãi thải của Công ty TNHH MTV Khe Sim (Tổng Công ty Đông Bắc) đảm bảo công tác bảo vệ môi trường.

Thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành địa phương phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Đông Bắc (Bộ Quốc phòng) để triển khai công tác này với những cách làm phù hợp nhằm hạn chế thấp nhất tác động đến đời sống của nhân dân sinh sống quanh khu vực có hoạt động khai thác than. Điển hình là trong tháng 9/2018, UBND tỉnh đã chỉ đạo Sở TN-MT chủ trì phối hợp với một số sở, ngành và các địa phương có hoạt động khai thác than để kiểm tra 20 đơn vị đổ thải đất đá tại các mỏ than thuộc địa bàn Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều, Hoành Bồ, trong đó có 4 doanh nghiệp thuộc Tổng Công ty Đông Bắc, 15 doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và Công ty PT Vietmindo Energitama.

Qua kết quả kiểm tra của Đoàn công tác đối với toàn bộ các bãi thải trên địa bàn, cho thấy, hiện nay, hoạt động đổ thải của các mỏ lộ thiên về cơ bản đã thực hiện đúng theo thiết kế. Cụ thể, chiều cao bãi thải, tầng thải được thực hiện đúng quy định; các vị trí xung yếu phía chân bãi thải hầu hết được xây dựng kè chắn, đập chắn đất đá thải; hệ thống bờ an toàn, mương, rãnh thoát nước đáp ứng yêu cầu đảm bảo an toàn đổ thải và thoát nước. Cùng với đó, các đơn vị đã chủ động xây dựng kế hoạch phòng, chống lụt bão, sạt lở bãi thải theo định kỳ, đồng thời tiến hành quan trắc dịch động bãi thải theo quy định...

Bên cạnh những kết quả tích cực, Đoàn công tác cũng chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, đổ thải như: Một số đơn vị chưa tuân thủ theo đúng kế hoạch, quy trình đổ thải. Điển hình là tại bãi thải số 3 và bãi thải LV+24 Tràng Khê thuộc Công ty Than Uông Bí - TKV đã để xảy ra tình trạng chập tầng, chưa phân tầng bãi thải theo thiết kế; Công ty TNHH MTV Khai thác Khoáng sản (Tổng Công ty Đông Bắc) chưa lập phương án cải tạo bờ mỏ, Công ty CP Than Mông Dương - Vinacomin chưa tổ chức quan trắc dịch động bãi thải...

Đối với công tác bảo vệ môi trường khu vực đổ thải, hầu hết các đơn vị đã có đầy đủ các thủ tục pháp lý như: Báo cáo kết quả thực hiện công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành dự án, phương án, đề án cải tạo, phục hồi môi trường; sổ đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại và hợp đồng thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nguy hại.

Tuy vậy, qua kiểm tra thực tế, Đoàn công tác đã chỉ rõ còn một số đơn vị chưa có báo cáo kết quả thực hiện công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành dự án, báo cáo về những nội dung thay đổi so với đánh giá tác động môi trường và phương án, dự án phục hồi môi trường được duyệt. Điển hình là Dự án cải tạo, mở rộng khai thác lộ thiên khu Tây Khe Sim của Công ty TNHH MTV Khe Sim (Tổng Công ty Đông Bắc) chưa có giấy phép khai thác, quy hoạch bãi thải Đông Cao Sơn do Công ty CP Than Cọc Sáu - Vinamcomin quản lý chưa có hồ sơ thủ tục thuê đất...

Về công tác bảo vệ môi trường, không khí, chống bụi, chống ồn đã được các đơn vị thực hiện khá nghiêm túc trong quá trình đổ thải. Các doanh nghiệp trực thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, Tổng Công ty Đông Bắc đã thực hiện các biện pháp giảm thiểu bụi, khí thải trong quá trình vận chuyển và đổ thải đất đá tại bãi thải theo quy định gồm: Phủ bạt kín các phương tiện, phun nước dập bụi, trồng cây xanh dọc tuyến đường, chân bãi thải và tại một số vị trí đã dừng đổ thải. Nhiều đơn vị còn chủ động xây dựng hệ thống kè chống trôi, lấp chân bãi thải, hoàn thiện hệ thống rãnh thoát nước, hố lắng, thoát nước mặt, hố giảm sung trước khi thoát ra môi trường...

Mặc dù vậy, qua kết quả quan trắc tại một số doanh nghiệp, trong quá trình đổ thải vẫn còn tình trạng không duy trì hoạt động của hệ thống phun sương, dập bụi như ở bãi thải Bằng Nâu thuộc Công ty CP Than Cao Sơn - Vinacomin dẫn đến tình trạng kết quả quan trắc tiếng ồn trong quý I và quý II/2018 vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường, nồng độ bụi đã đạt đến giới hạn cao nhất so với tiêu chuẩn quy định...

Các tuyến đường vận tải của Công ty Than Quang Hanh - TKV thường xuyên được tưới nước, giảm thiểu tới mức thấp nhất tác động đến môi trường sinh sống của nhân dân.

Trên cơ sở kiến nghị của cử tri và qua kết quả kiểm tra trực tiếp, hiện nay, UBND tỉnh đã và đang chỉ đạo các sở, ngành hữu quan, các địa phương tập trung thực hiện nghiêm túc các giải pháp như: Nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục pháp lý về khai thác, thủ tục thuê đất, quy hoạch chi tiết, thiết kế đổ thải, phương án cải tạo bờ mương, bảo vệ môi trường, kiểm tra, giám sát chặt chẽ các quy trình trong đổ thải, bảo vệ môi trường, đồng thời kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm...

Với việc triển khai đồng bộ, quyết liệt, có hiệu quả, thời gian tới, công tác quản lý đổ thải, bảo vệ môi trường trong khai thác than trên địa bàn sẽ được đi vào nền nếp hơn, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khoẻ, tài sản của nhân dân sinh sống quanh khu vực có hoạt động khai thác than.

Quang Minh