Cam Vạn Yên - qua mùa lũ đến ngày "cam lai"...

Những ngày giáp Tết, đến Vạn Yên (huyện Vân Đồn), thấy người dân mừng vui hớn hở. Cam được mùa, lại được giá, có nhiều hộ trồng cam thu hàng trăm triệu đồng chỉ trong một vụ.

Thế nhưng ít ai biết rằng chỉ vài tháng trước, người trồng cam còn phải căng mình đối phó với lũ lụt, nhiều gốc cam bị ngập nước, úng chết, bà con nhìn cam mà xót...

Một số diện tích cam bị úng, vàng lá, quả không ngọt do hậu quả từ trận lũ lụt, nay đã được người dân thay thế bằng cây cam mới...

Còn nhớ cách đây mấy tháng, đến thôn 10-10 xã Vạn Yên, nhìn những vườn cam mà buồn. Thay vì dồn sức chăm sóc những cây cam đang mùa ra quả, gia đình chị Lê Thị Bảy, một hộ trồng nhiều cam bản địa, lại thuê người vào cưa gốc cây cam hỏng, hậu quả của trận lũ lụt lịch sử hồi cuối tháng 7. Chị kể: Trận mưa lụt khủng khiếp đã làm ngập úng, gây chết gần trăm gốc cam nhà chị, trong đó có không ít cây đã hơn 3 năm tuổi đang cho thu hoạch…

Không chỉ gia đình chị Bảy, toàn thôn 10-10 đã có nhiều hộ bị ảnh hưởng, có nhà có tới 300-400 gốc cam bị hỏng; mưa lũ gây nguy cơ ảnh hưởng tới mùa vụ, tới năng suất, thu nhập của người dân. Ông Lê Văn Bằng, Chủ tịch UBND xã Vạn Yên, cho biết: Trong cơn mưa lụt lịch sử, toàn xã có khoảng 1.500 gốc cam bản địa bị ảnh hưởng. Đặc biệt là các vườn cam ở những chỗ thấp hầu như đều bị ngập úng, khiến cam bị chết hàng loạt…

Trước tình hình trên, xã Vạn Yên đã chủ động tìm các phương án xử lý, nhằm khôi phục mùa màng. “Ngay sau mưa lụt, xã đã mời các đoàn cán bộ chuyên môn của Trung tâm Khuyến nông, Phòng Nông nghiệp huyện xuống khảo sát, nghiên cứu, tìm ngay cách xử lý đất, cứu những diện tích bị úng, tư vấn giải pháp chăm bón hiệu quả các diện tích cam đang đà phát triển, tránh thiệt hại” - Ông Bằng cho biết.
Và giải pháp đưa ra là ngay sau cơn mưa lụt, xã lập tức cử cán bộ khuyến nông xuống tận các thôn xóm, vùng trũng, vùng ven suối có diện tích cam bị ngập, úng hướng dẫn người dân thoát nước, kỹ thuật xử lý xới đất, cắt tỉa bớt một số cành lá rậm rạp để vườn thoáng, đất nhanh bốc hơi, đồng thời hạ thấp mực thuỷ cấp nhằm cứu bộ rễ cam. Đặc biệt, việc bón thêm phân, bón lá được cán bộ khuyến nông hướng dẫn tỉ mỉ, cụ thể cho bà con sao cho phù hợp nhằm kích thích cây ra rễ mới, tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng, giúp cây phục hồi nhanh. Người dân cũng đã chủ động tìm mua một số loại thuốc bảo vệ thực vật được phép để diệt trừ sâu bệnh, nấm mốc phát triển mạnh sau mưa, bảo vệ cây đang kỳ phát triển, ra trái. Sau hàng tháng trời “chiến đấu”, nhiều diện tích cam đặc sản đã dần hồi phục, sai hoa kết trái. Vạn Yên đã vượt qua khó khăn, người dân vui vì cam sai trái.

Đặc biệt, vào đầu mùa cam này, một tin vui khích lệ kịp thời người trồng cam Vạn Yên là lần đầu tiên cam Vạn Yên được hưởng lợi từ chương trình OCOP. Được xây dựng từ cuối năm 2014, nhưng năm 2015 mới là năm đầu xã triển khai thương hiệu cam Vân Đồn với cam đặc sản Vạn Yên. Với  bao bì nhãn, mác riêng, chương trình đã thực sự mang tới một “làn gió mới”, nâng thêm uy tín cho sản phẩm. Từ đây, các hộ trồng cam toàn xã càng chú trọng thực hiện tốt hơn nữa mô hình cam sạch, không sử dụng hoá chất độc hại v.v.. Tất cả những điều đó đều được thống nhất quy định trong quy ước, hương ước của làng, xã.

Dẫn chúng tôi đi thăm vườn cam ở thôn 10-10, thôn bị thiệt hại nặng nề do mưa lụt, ông Lê Văn Bằng, Chủ tịch UBND xã, chỉ tay về phía các vạt đồi, vườn cam đã trĩu quả, chuẩn bị thu hoạch rộ đón Tết, vui mừng chia sẻ: Mặc dù bị ảnh hưởng bởi mưa lụt, nhưng nhờ những giải pháp kịp thời, sự chủ động của người dân, nên mùa cam năm nay Vạn Yên vẫn được mùa. Giá bán sản phẩm cao, tới 30-35 nghìn/kg. Tổng sản lượng sản phẩm cam toàn xã ước đạt trên 200 tấn, dự kiến doanh thu toàn xã đạt khoảng 7 tỷ đồng.

Ông Long Tiến Dưỡng, Trưởng thôn 10-10 tỏ ra rất hào hứng khi trò chuyện với chúng tôi. Ông nói: “Thật vui khi năm nay 100% hộ trồng cam trong thôn đều có thu hoạch khá, dù ban đầu lao đao vì lụt lội. Hộ thấp nhất cũng đạt từ 60-70 triệu, hộ nhiều đạt 300-400 triệu đồng doanh thu. Thương lái vào mua tận vườn tấp nập…

Đến thăm vườn cam nhà chị Nguyễn Thị Bảy, thấy gia chủ rất vui. Chị Bảy nói: “Dù bị ảnh hưởng bởi mưa lụt, nhưng diện tích cam còn lại cũng cho thu hoạch trên 20 tấn quả, với giá trung bình trên 30 nghìn đồng/kg, thu nhập cũng đạt từ 500-600 triệu đồng. Năm tới chúng tôi dự định mở rộng thêm 2ha vườn trồng cam...”.

Trên con đường nối thôn Cái Bầu với Vạn Yên mới được xây dựng, nhìn cảnh thương lái, người dân đi lại nhộn nhịp vận chuyển cam đi tiêu thụ, chợt thấy mùa xuân thật ấm áp. Xuân đang đến rất gần với những người trồng cam đặc sản Vạn Yên…

Tạ Quân