Sản phẩm OCOP: Gà đồi Đồng Tiến - Cô Tô

Xã Đồng Tiến (huyện Cô Tô) có thế mạnh về du lịch, khi được thiên nhiên ưu đãi cho nhiều bãi biển đẹp, nổi tiếng như Vạn Chảy, Hồng Vàn, Cô Tô con; có Trạm Đèn biển (hải đăng) Cô Tô, nằm trên quả đồi cao 102m so với mực nước biển, thu hút nhiều khách đến thăm vào mùa du lịch. Khách đến huyện đảo Cô Tô đa phần ghé qua Đồng Tiến, nhưng lượng khách lưu trú qua đêm ở xã rất ít. Theo thống kê của UBND xã Đồng Tiến: Năm 2014 có 10.000 khách du lịch đến Đồng Tiến, nhưng khách lưu trú chưa đến 10%; đa phần khách đến tắm biển, thăm ngọn hải đăng, rồi về lại thị trấn Cô Tô nghỉ ngơi, bởi ở đó dịch vụ tốt hơn. Đồng Tiến hiện chỉ có 5 nhà nghỉ, ngoài ra có 22 nhà trọ (theo hình thức homestay). Việc xây nhà nghỉ đòi hỏi số tiền lớn, trong khi khách du lịch hầu hết chỉ đến Cô Tô vào mùa hè, nên nhiều người chưa dám mạnh dạn đầu tư. Ở Đồng Tiến hiện có một cách khác để tăng doanh thu du lịch, đầu tư ít không đòi hỏi nhiều vốn, nhiều người có thể tham gia, đó là phát triển sản phẩm “Gà đồi Đồng Tiến”.

Anh Vũ Văn Thắng hiện duy trì đàn nuôi khoảng 200 con gà đồi Đồng Tiến.

Đồng Tiến còn có gần 335ha đất phi nông nghiệp (chiếm 21,35% diện tích đất tự nhiên) đa phần là rừng đồi, rất thích hợp với chăn thả gà đồi. Từ năm 2012, Đồng Tiến đã thực hiện mô hình hỗ trợ nuôi gà đồi Đồng Tiến với quy mô 5 vạn con, 60 hộ gia đình tham gia, tổng kinh phí 2,25 tỷ đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 500 triệu đồng tiền giống, còn lại là vốn đối tác của người dân. Sau một thời gian thực hiện, nhận thấy đây là mô hình tốt, phù hợp với điều kiện tự nhiên ở Đồng Tiến, sản phẩm được khách du lịch ưa chuộng, năm nay xã đã phối hợp với Phòng TN-MT&NN huyện lập Dự án OCOP “Gà đồi Đồng Tiến”. Dự án có 21 hộ gia đình tham gia, kinh phí 240 triệu đồng, chia thành 5 tổ nuôi ở các thôn Vạn Chảy (1 tổ), Nam Đồng (1 tổ), Hải Tiến (3 tổ), tổng số gà nuôi 5.500 con. Sản phẩm OCOP này tuân thủ theo quy tắc gà nuôi thả tự nhiên trên đồi, chỉ cho ăn thóc, không cho ăn cám tăng trọng, với mục đích tạo ra giống gà thịt ngon, đặc trưng của rừng đồi Cô Tô (bên cạnh đặc sản biển cá ruội, mực khô, sá sùng, hải sâm…).

Vừa qua tôi có dịp cùng các cán bộ xã Đồng Tiến đến thăm các mô hình nuôi gà theo chương trình OCOP của xã. Tại gia trại của anh Vũ Văn Thắng (thôn Hải Tiến) hiện nuôi 200 con gà, trong đó 60 con gà đẻ, còn lại là gà thịt. Anh Thắng cho biết: Hiện đã hết mùa du lịch nên anh chỉ duy trì số lượng gà  nuôi như vậy. Trước đây vào mùa du lịch, gia đình anh tiêu thụ từ 3-4 tạ gà, thì nay cũng mùa du lịch chỉ còn được 2 tạ, trong khi lượng khách du lịch đến Cô Tô ngày càng tăng. Lượng gà tiêu thụ kém, không phải do chất lượng gà không đạt, mà là do nhiều nhà hàng trên đảo mua gà từ đất liền, giá chỉ bằng một nửa so với gà Đồng Tiến. Cũng do quảng bá kém, mà khách du lịch chưa biết, hoặc có biết cũng không phân biệt được đâu là sản vật địa phương gà Đồng Tiến, Cô Tô với gà ở các địa phương khác. Vì thế, bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền, huyện cũng cần có biện pháp xử lý những nhà hàng kinh doanh nhập nhằng, không rõ ràng này, đảm bảo quyền lợi chính đáng của các hộ nuôi gà trên đảo.

Nhiều hộ nuôi gà khác ở Đồng Tiến cũng lâm vào tình cảnh tương tự. Anh Nguyễn Văn Cường (thôn Hải Tiến) từng xuất hiện trên chương trình truyền thông từ thành tích chăn nuôi giỏi, cho biết: Ngoài nuôi gà, anh nuôi xen vài chục con lợn và vài trăm con vịt. Với giá bán (140.000-160.000 đồng/kg), mức tiêu thụ như hiện nay, để duy trì được chất lượng gà (chế độ thức ăn, chăm sóc), người chăn nuôi chủ yếu là lấy công làm lãi.

Trao đổi với chúng tôi, ông Bùi Thế Tuân, Phó Phòng TN-MT&NN huyện Cô Tô, cho biết: Việc tiêu thụ gà đồi Đồng Tiến chỉ trông chờ vào mùa du lịch, còn thời điểm khác toàn huyện chỉ tiêu thụ được khoảng 60 con/ngày. Nếu mở rộng thị trường, đưa gà về TP Hạ Long, hay Cẩm Phả, cước phí lên tới 200.000 đồng/lồng gà, đội giá thành lên cao, rất khó cạnh tranh. Huyện đang tìm phương án để tạo dựng thương hiệu “Gà đồi Đồng Tiến”. Trước mắt là xây dựng gian hàng OCOP tại thị trấn Cô Tô. Đồng thời mở mô hình du lịch cộng đồng, để khách du lịch được thưởng thức món gà đồi ngay tại Đồng Tiến. Khi gà có thương hiệu rồi thì mọi cái thuận lợi hơn, như sản phẩm OCOP “Mực ống Cô Tô” giá bán tuy có cao hơn sản phẩm cùng loại địa phương khác song du khách, người tiêu dùng vẫn chọn sản phẩm của Cô Tô.

Công Thành