Phòng, chống dịch tả lợn châu Phi: Người dân vẫn còn rất chủ quan

Bệnh tả lợn châu Phi không có vắc xin phòng và thuốc điều trị. Vi rút gây bệnh có độc lực cao, sống dai dẳng ngoài môi trường và con đường lây lan cũng rất đa dạng, khó kiểm soát. Vì vậy, đại dịch này đang tiếp tục lây lan, tăng mạnh với số lợn nhiễm bệnh, số địa phương công bố có dịch ngày một gia tăng. Dù các ngành chức năng có liên quan và các cấp chính quyền địa phương đã rất quyết liệt trong công tác phòng, chống, song thực tế vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần sớm được khắc phục.

Lợn chết do dịch bệnh được các tổ dập dịch xã Tân Việt, TX Đông Triều thực hiện tiêu hủy.

Tiêu hủy không đúng quy trình

Cách đây 2 tuần kể từ khi con lợn mắc bệnh đầu tiên bị chết, đến nay, bà Bùi Thị Băng (thôn Ba Xã, xã An Sinh, TX Đông Triều) đã mất thêm gần chục con lợn vừa đực, vừa nái. Hôm chúng tôi đến, lại một con lợn nữa của gia đình tiếp tục nhiễm bệnh. Nhà neo người, bà Băng phải nhờ hàng xóm sang cùng khiêng con lợn đó lên quả đồi sau nhà để tiêu hủy theo quy trình. Bà cho biết, phải đợi xã đến vì đợt trước có lợn chết, xã cũng đã lấy mẫu bệnh phẩm để xét nghiệm, song do bị thất lạc mẫu xét nghiệm nên lần này tổ dập dịch phải lấy mẫu bệnh phẩm rồi mới thực hiện tiêu hủy.

Tổ dập dịch tiêu hủy lợn dịch tại gia đình bà Bùi Thị Băng, thôn Ba Xã, xã An Sinh, TX Đông Triều.

Bà Băng đã đào sẵn hố chôn, nhưng do con lợn quá to, nên tổ dập dịch loay hoay cả nửa tiếng, mới đưa được xuống hố. Việc chôn lấp như thế này, nói là theo quy trình, nhưng đối với một loại dịch bệnh có cơ chế độc lực của vi khuẩn sống dai dẳng ngoài môi trường và con đường lây lan cũng rất đa dạng, khó kiểm soát, vậy mà trước khi chôn lợn, đáy hố không được trải bạt, không rắc vôi khử trùng.

Không chỉ chôn lợn chưa đúng theo quy trình, trên thực tế vẫn còn tình trạng lợn chết không được tiêu hủy. Gia đình bà Bùi Thị Dung (thôn Đồng Đò, xã Bình Khê, TX Đông Triều) có ao nuôi trồng thủy sản, vài ngày trước, trên bề mặt ao xuất hiện những cá thể lợn đã chết, đang phân hủy. Nguyên nhân lợn chết do đâu thì chưa rõ, nhưng điều này khiến cho mọi người không khỏi hoang mang. Biết chuyện lợn chết nổi trên ao nhà mình, nhưng bà Dung không báo chính quyền địa phương, cũng không trực tiếp xử lý.

Qua tìm hiểu được biết mặc dù các ngành chức năng, chính quyền địa phương của TX Đông Triều đã rất nỗ lực trong tuyên truyền người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, quyết liệt triển khai các giải pháp ngăn chặn nhưng việc người dân chủ quan trong xử lý tiêu hủy khi có lợn bị bệnh không những gây khó khăn cho công tác chống dịch của địa phương mà còn làm dịch bệnh lây lan rộng.

Lợn chết chưa rõ nguyên nhân trôi nổi trên ao nuôi trồng thủy sản của gia đình bà Bùi Thị Dung, thôn Đồng Đò, xã Bình Khê, TX Đông Triều.

Nỗi lo dập dịch

Phải nói rằng, bên cạnh ý thức của người dân, công tác phòng, chống dịch ở một số địa phương cũng chưa được quan tâm đúng mức. Khi dịch xảy ra trên diện rộng, việc xử lý dịch bệnh lại rất chậm và chưa kịp thời các ổ dịch trong cùng một lúc. Nhiều hộ có lượng lớn lợn bị dịch cũng phải kéo dài 2-3 ngày mới tiêu hủy hết. Ngoài ra, ở những nơi khi lợn chết bệnh không có đất để chôn tại chỗ, buộc phải vận chuyển đi tiêu hủy ở xa, dễ gây phát tán dịch.

Mặt khác, quy trình chôn hủy theo quy định tốn nhiều chi phí, trong khi định mức tiêu hủy của tỉnh còn thấp. Mức phụ cấp 100.000 đồng/ngày dành cho cán bộ tham gia chống dịch là quá thấp, không nâng cao được tinh thần trách nhiệm của người làm nhiệm vụ. Việc áp giá thị trường theo từng địa phương để hỗ trợ cho người dân cũng sẽ tạo nên nhiều bất cập, khó khăn trong công tác kiểm soát, ngăn ngừa hành vi trục lợi chính sách Nhà nước...

Người dân rắc vôi bột tránh bệnh tả lợn châu Phi lây lan sang đàn lợn còn khỏe mạnh.

Theo báo cáo của Sở NN&PTNT, hiện dịch đã lây lan sang một số gia trại, trang trại chăn nuôi lợn có quy mô lớn. Mỗi ngày, có hàng trăm hộ dân phát sinh hàng ngàn lợn ốm, chết và buộc phải tiêu hủy do mắc bệnh dịch. Tính đến ngày 13/6, toàn tỉnh có 13.235 hộ ở 843 thôn, khu của 154 xã, phường tại 14 huyện, thị xã, thành phố có lợn mắc bệnh dịch. Tổng số đàn lợn bị tiêu hủy là 114.579 con với trọng lượng trên 5.505 tấn.

Ông Nguyễn Hữu Giang, Giám đốc Sở NN&PTNT, cho biết: Thời gian tới, ngành tiếp tục tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp phòng, chống theo đúng tinh thần chỉ đạo của Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, nhằm giảm thiệt hại tối đa do dịch bệnh gây ra. Đồng thời phối hợp với các ngành chức năng theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình bệnh dịch để phòng, chống đảm bảo hiệu quả. Tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn các chủ vật nuôi thường xuyên thực hiện vệ sinh, khử trùng tiêu độc; sử dụng các biện pháp an toàn sinh học; không nhập con giống để tái đàn trong thời gian có dịch. Trong mùa mưa bão sắp tới, tỉnh cũng có phương án kiểm tra, rà soát các hố tiêu hủy lợn bệnh để phòng, tránh ô nhiễm môi trường; xử lý môi trường tốt nhằm phục vụ phát triển tái đàn sau dịch...

Hoàng Anh