Chuyện về cây ổi Đài Loan trên đất Hoành Bồ

Thứ 6, 30/03/2018 | 09:23:18 [GMT +7] A A

Đặc điểm địa hình đa dạng gồm: miền núi, trung du và đồng bằng ven biển, đã tạo cho huyện Hoành Bồ khả năng phát triển kinh tế, thúc đẩy các lĩnh vực mà huyện có lợi thế như cung cấp thực phẩm, rau, hoa, quả cho các khu công nghiệp, du lịch của TP Hạ Long và các đô thị khác. Trong hàng chục loại nông sản được quy hoạch, phát triển, giống ổi Đài Loan đã và đang trở thành thương hiệu nổi tiếng của huyện Hoành Bồ.

Ổi Hoành Bồ ngày càng được người tiêu dùng gần xa biết tới.

Cơ duyên

Người có công đầu trong việc trồng và nhân giống ổi Đài Loan trên đất Hoành Bồ là ông Đinh Mạnh Đới, ở thôn 1, xã Dân Chủ.

Năm 2010, qua tìm hiểu, biết được giống ổi Đài Loan cho năng suất cao, chất lượng quả tốt, ông Đới đã lên Viện Nghiên cứu giống cây trồng Trung ương mua 200 cây giống và tiếp nhận kỹ thuật về trồng thử nghiệm. Thật không ngờ, giống ổi này lại rất thích hợp với thổ nhưỡng cho năng suất cao, quả ngon, chất lượng hơn hẳn các giống ổi bản địa.

Chỉ sau một thời gian ngắn, “Ổi ông Đới” đã thành thương hiệu không chỉ ở Hoành Bồ mà còn lan ra khắp các địa phương trong và ngoài tỉnh.

Theo anh Đinh Văn Lượng, con trai ông Đới, giống cây ổi này là loại cây ăn trái gần như dễ trồng nhất, không quá kén đất, bền vững với môi trường và rất hợp với thổ nhưỡng của Hoành Bồ. Cây từ lúc trồng đến khi ra hoa chỉ khoảng 8 tháng, từ lúc ổi ra hoa đến khi thu hoạch khoảng 2 đến 2,5 tháng. Điều quan trọng là ngoài hương vị thơm, giòn, ngọt, người tiêu dùng luôn yên tâm với phương pháp canh tác ổi sạch ở đây. Khi quả ổi phát triển có đường kính khoảng 1,5cm, sạch bệnh, sẽ được tiến hành bao trái bằng túi nilon chuyên dụng. Cũng từ đó đến khi thu hoạch, không có tác động của bất cứ loại thuốc bảo vệ thực vật nào đến cây và trái, do vậy, quả ổi rất sạch, ngon, không có hóa chất, an toàn cho người dùng. Hiện với diện tích chỉ 2 hecta, sản lượng bình quân đạt hơn 20 tấn/năm, trừ các khoản chi phí, mỗi năm, gia đình anh Lượng thu lãi trên dưới 250 triệu đồng.

Bám đất, nhân rộng mô hình

Từ mô hình trồng ổi của gia đình ông Đới và hiệu quả mà cây ổi mang lại, năm 2012, cùng với Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình mỗi xã phường một sản phẩm (OCOP), huyện Hoành Bồ đã chỉ đạo nhân rộng mô hình trồng ổi Đài Loan trên địa bàn. Các hộ tham gia mô hình được hỗ trợ 100% giống, 50% phân bón, kỹ thuật trồng. Từ một hộ ban đầu, đến nay, Hoành Bồ đã có 185 hộ dân trồng ổi, tập trung chủ yếu ở các xã: Sơn Dương, Dân chủ, Tân Dân, Quảng La, Bằng Cả và Lê Lợi, với tổng diện tích lên tới 57,9hecta, năng suất hàng năm đạt hàng trăm tấn. Qua phong trào trồng ổi, kỹ thuật, kinh nghiệm canh tác của người dân được nâng lên, xuất hiện nhiều điển hình tiên tiến, không chỉ đảm bảo cuộc sống mà còn vươn lên làm giàu từ cây ổi.

Một lớp tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc ổi Đài Loan tại Hoành Bồ.

Chúng tôi đến thăm cơ sở trồng ổi của gia đình anh Ân Văn Kim, dân tộc Sán Dìu, tại thôn Đồng Đặng, xã Sơn Dương. Gia đình anh đang hoàn tất việc xây dựng chòi nghỉ, ngắm cảnh, câu cá cho du khách; nạo vét hồ nước, thả cá, chuẩn bị cho mô hình du lịch trải nghiệm sinh thái đầu tiên ở đây.

Đưa chúng tôi đi thăm vườn ổi của gia đình rộng gần 2 hecta, anh Kim cho biết, khi vào vụ, ngày nào cũng có hàng chục đoàn khách tới thăm, thưởng thức ổi tại vườn và mua về làm quà. Tuy nhiên, theo quan sát của tôi, cả khu vườn rộng mênh mông, sai trĩu quả không hề có tình trạng vứt rác bừa bãi, hay cỏ mọc tràn lan.

Ngồi thưởng thức đĩa ổi tươi ngon, vừa hái, nghe anh Kim kể chuyện hành trình với cây ổi, chúng tôi càng thấy khâm phục anh nông dân này. Anh là người đầu tiên nhận trồng thí điểm giống ổi Đài Loan ở xã Sơn Dương, là một trong những người thành công nhất với mô hình này. Là một nông dân chưa hề qua trường lớp đào tạo nào nhưng bằng đam mê, nghiên cứu tìm tòi và vốn sống thực tế, anh đã có những phát kiến độc đáo, hiệu quả, ứng dụng cao trong thực tế, như việc xây dựng mô hình du lịch sinh thái trải nghiệm tại gia đình, việc dùng cá làm phân bón hữu cơ, vừa cho trái ổi ngọt, thơm hơn, hiệu quả kinh tế cao, lại có tác dụng cải tạo đất, giữ sạch môi trường.

Một trong những kinh nghiệm về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây ổi, được anh Kim chia sẻ, bất ngờ và thú vị nhất, là kinh nghiệm pha chế thuốc trừ nấm bệnh và rệp phấn trắng mang tính bản quyền của anh. Bất ngờ và thú vị bởi nguyên liệu và phương pháp điều chế, ai cũng có thể làm được, cực rẻ tiền và hiệu quả so với dùng thuốc hóa học. Theo anh Kim, rệp phấn trắng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự sinh trưởng, năng suất và chất lượng của cây ổi. Loại rệp này rất khó diệt bởi chúng đã nhờn với các loại thuốc trừ sâu hiện bán trên thị trường. Qua nghiên cứu pha chế thử nghiệm nhiều lần với dung dịch hỗn hợp, trong đó, thành phần chính là thuốc lào, ớt chỉ thiên ngâm với rượu, đem phun cho cây, loại rệp này đã bị tiêu diệt hoàn toàn, bài thuốc trừ rệp này đặc biệt an toàn cho con người và môi trường.

Anh Ân Văn Kim trao đổi kinh nghiệm trồng, chăm sóc ổi

Ở Hoành Bồ, những người có kinh nghiệm trồng ổi như anh Đinh Văn Lượng, anh Ân Văn Kim hiện nay không nhiều. Tuy nhiên, với mong muốn giúp đỡ, chia sẻ với mọi người, ai muốn học hỏi kinh nghiệm, đều được hai anh giúp đỡ, chỉ bảo tận tình, hỗ trợ cây giống. Được học hỏi, tư vấn miễn phí, lại tận mắt thấy hiệu quả kinh tế mang lại, việc trồng ổi đang trở thành phong trào ở khắp 6 xã của Hoành Bồ. Chỉ tính riêng thôn Đồng Đặng, xã Sơn Dương đã có 56 hộ trồng ổi theo giống cây và phương pháp chăm sóc của anh Ân Văn Kim và cho năng suất chất lượng, thu nhập ổn định.

Phát triển bền vững

Thêm một tin vui lớn cho người trồng ổi Hoành Bồ: Nhằm đưa cây ổi trở thành sản phẩm nông nghiệp chủ lực, phát triển bền vững trên địa bàn, năm 2017, UBND huyện đã thực hiện chủ trương xây dựng, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm Ổi Hoành Bồ. Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện được giao làm chủ đầu tư, Công ty TNHH Đầu tư Hoàng Anh khảo sát, tư vấn, thiết kế phát triển thương hiệu tại Quảng Ninh chủ trì thực hiện dự án. Được sự chỉ đạo sát sao của UBND huyện, sự phối hợp vào cuộc tích cực của các phòng ban, đoàn thể, các xã trong huyện, đến thời điểm này, Công ty đã cơ bản tiến hành khảo sát, nghiên cứu tổng quan, đánh giá hiện trạng về sản phẩm ổi trồng tại 6 xã nằm trong Dự án trên địa bàn huyện, bao gồm các xã: Sơn Dương, Dân Chủ, Tân Dân, Bằng Cả, Quảng La và Lê Lợi. Hiện Công ty đang tiếp tục lấy mẫu gửi cơ quan chức năng phân tích các chỉ tiêu chất lượng sản phẩm, tiến hành thiết kế Bộ nhận diện thương hiệu, xây dựng Bộ quy chế sản phẩm, các thủ tục đăng ký sở hữu trí tuệ Nhãn hiệu tập thể, đồng thời, tiến hành quảng bá sản phẩm thông qua các kênh truyền thông đại chúng. UBND huyện thường xuyên quan tâm chỉ đạo, kiểm tra đôn đốc để dự án hoàn thành đạt tiến độ và hiệu quả.

Khảo sát, tư vấn xây dựng, phát triển thương hiệu “Ổi Hoành Bồ”.

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa, nhãn hiệu trở thành một công cụ quan trọng, giúp người mua, người tiêu dùng dễ dàng nhận biết hàng hóa của nhà sản xuất này với nhà sản xuất khác, địa phương này với địa phương khác, giúp họ dễ dàng lựa chọn hàng hóa theo nhu cầu sở thích. Do vậy, nhãn hiệu lại trở thành một đối tượng có giá trị, là tài sản vô hình quan trọng của nhà sản xuất, làm tăng sức mạnh cạnh tranh của hàng hóa mang nhãn hiệu. Hy vọng, nhãn hiệu tập thể “Ổi Hoành Bồ” khi hoàn thành, sẽ tiếp tục góp phần khẳng định thương hiệu, nâng cao chất lượng, uy tín, giá cả và giá trị của cây ổi Đài Loan trên đất Hoành Bồ, và quan trọng hơn, là góp phần ổn định, nâng cao đời sống của người nông dân.

Bùi Hương Giang (CTV)