Bảo vệ môi trường các KKT, KCN, CCN: Cần có giải pháp đồng bộ

Đầu tư, xây dựng nhà máy xử lý nước thải là yêu cầu cấp thiết tại các khu kinh tế, khu công nghiệp và cụm công nghiệp (KKT, KCN, CCN) nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, tại một số KCN, CCN trên địa bàn tỉnh, do hạ tầng kỹ thuật thiếu đồng bộ và công tác quản lý còn hạn chế, nên hiện phải đối mặt với không ít vấn đề môi trường cần phải giải quyết.

Trạm xử lý nước thải tập trung tại Khu công nghiệp Việt Hưng (TP Hạ Long).

Theo quy hoạch được duyệt, trên địa bàn tỉnh có 11 KCN, 19 CCN và 4 KKT. Trong số đó có 5 KCN (Cái Lân, Việt Hưng, Đông Mai, Hải Yên, Texhong Hải Hà) và 2 CCN (Hà Khánh, TP Hạ Long; Kim Sen, TX Đông Triều) đã có dự án đầu tư thứ cấp đang hoạt động. Đến thời điểm này, các KCN đang hoạt động đều có trạm xử lý nước thải tập trung đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, đảm bảo thu gom, xử lý triệt để lượng nước thải phát sinh trong hoạt động của các dự án đầu tư thứ cấp. 100% chủ dự án hoạt động trong các KCN, CCN thực hiện thủ tục về đăng ký sổ chủ nguồn thải đối với chất thải nguy hại; thực hiện chuyển giao, thu gom, xử lý chất thải nguy hại theo đúng quy định hiện hành, không phát sinh tình huống, trường hợp vi phạm nghiêm trọng về chất thải nguy hại trên địa bàn. Tuy nhiên, 2 CCN đang hoạt động là Hà Khánh (TP Hạ Long), Kim Sen (TX Đông Triều) chưa có hệ thống xử lý nước thải tập trung theo quy định.

Vấn đề xử lý chất thải cũng còn những tồn tại. Đến nay, ngoài khu xử lý chất thải miền Đông tại Km26 xã Quảng Nghĩa (TP Móng Cái) đang được vận hành; các khu xử lý khác đang được xây dựng (khu xử lý chất thải tại Vũ Oai, Hoành Bồ) hoặc chưa triển khai xây dựng. Vì vậy, việc thu gom, xử lý chất thải rắn công nghiệp thông thường, là một trong những nội dung quan tâm, cần được ưu tiên giải quyết dứt điểm của các doanh nghiệp hoạt động trong KCN, đặc biệt tại KCN Cái Lân. Cụ thể, tại KCN Cái Lân, lượng chất thải rắn công nghiệp thông thường phát sinh khoảng từ 20-30 tấn/ngày, trước đây được các đơn vị hợp đồng trực tiếp với Công ty CP Môi trường đô thị Indevco để thu gom về xử lý tại bãi rác Hà Khẩu và bãi rác Đèo Sen (2 bãi rác này hiện đã đóng cửa theo chỉ đạo của tỉnh).

Hạ tầng ở một số KCN đã xuống cấp, trong khi đó lưu lượng xe có trọng tải lớn đi lại nhiều, gây ô nhiễm môi trường. KCN Cái Lân do Công ty CP Xi măng xây dựng Quảng Ninh làm chủ đầu tư từ năm 2000. Toàn bộ KCN đã cơ bản được đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, diện tích đất cho thuê, cơ bản lấp đầy KCN. Tuy nhiên, trong quá trình sử dụng, đến nay nhiều hạng mục công trình đã xuống cấp nghiêm trọng, như: Hệ thống cấp điện cho các dự án thứ cấp, điện chiếu sáng; các nắp cống thoát nước bị vỡ hỏng, tắc nghẽn... Có mặt tại khu vực trước cổng Công ty Dầu thực vật Cái Lân, chúng tôi chứng kiến nhiều xe tải, xe container qua lại, khiến đoạn đường này xuống cấp nghiêm trọng và thường xuyên trong tình trạng bụi bay mù mịt, gây ô nhiễm môi trường.

Theo đánh giá của Ban Quản lý KKT tỉnh, hiện tỷ lệ diện tích lấp đầy tại các KCN, CCN còn hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng và lợi thế của tỉnh, dẫn đến hệ thống hạ tầng kỹ thuật (thu gom xử lý nước thải), mặc dù đã được đầu tư nhưng còn hạn chế về quy mô, tính hiện đại. Công cụ quản lý còn thiếu về số lượng và yếu về chất lượng so với yêu cầu thực hiện nhiệm vụ: Chưa có hệ thống cơ sở dữ liệu đồng bộ, quan trắc tự động, theo dõi diễn biến môi trường...; đặc biệt tại các khu vực xa trung tâm, hạn chế về công cụ, phương tiện quản lý. Nguồn chi phí hỗ trợ trực tiếp cho công tác quản lý nghiệp vụ về bảo vệ môi trường tại các KCN, CCN còn hạn chế (lấy mẫu giám sát nước thải, khí thải...). Đến nay chưa có dự án, đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với KCN, CCN được hỗ trợ từ nguồn kinh phí sự nghiệp bảo vệ môi trường của tỉnh; chi phí hỗ trợ đầu tư các công trình, hệ thống xử lý môi trường đã được quan tâm, nhưng còn hạn chế. Ý thức chấp hành của một số doanh nghiệp còn thấp (tháng 2-2017, cảnh sát môi trường tỉnh phát hiện Công ty TNHH MTV AIDI Việt Nam thuộc KCN Cái Lân xả thải trực tiếp từ hoạt động tẩy rửa cốc nến bằng hoá chất ra ngoài môi trường, không qua xử lý gây ô nhiễm môi trường...).

Bên cạnh thu hút đẩy mạnh phát triển công nghiệp cần quan tâm đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ, không những giải quyết được bài toán môi trường, còn đảm bảo lợi ích cho người lao động, người dân quanh khu vực, nâng chất lượng cuộc sống, bảo đảm an ninh trật tự xã hội.

Thu Trang