Kiểm soát chặt chẽ nguồn giống nhuyễn thể

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, nuôi trồng nhuyễn thể trên địa bàn Quảng Ninh đang phát triển mạnh mẽ, mang lại giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành chức năng cũng như các doanh nghiệp, nghề nuôi nguyễn thể hiện nay đang gặp một số rào cản, nguyên nhân chủ yếu là do nguồn giống chưa được đảm bảo.

Thu mua hàu tại TX Quảng Yên.

Theo số liệu thống kê của Sở NN&PTNT, diện tích nuôi nhuyễn thể trên địa bàn tỉnh khoảng 4.522ha, chiếm trên 21% tổng diện tích nuôi trồng thủy sản. Đối tượng nhuyễn thể nuôi chủ yếu là hàu Thái Bình Dương, hàu cửa sông, ngao hoa, ngao giá, tu hài… tập trung ở một số địa phương như: Vân Đồn, Đầm Hà, Hải Hà, Cẩm Phả, Quảng Yên, Móng Cái...

Tuy có sản lượng lớn, nhưng thực tế chất lượng con giống nhuyễn thể vẫn chưa đảm bảo do nguồn giống chưa rõ ràng. Điển hình như với giống hàu Thái Bình Dương, có đến 85% nguồn giống nhập từ các tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình và hầu như chưa được kiểm soát chất lượng, chỉ có khoảng 15% con giống được sản xuất tại Quảng Ninh.

Sở dĩ con giống ở Quảng Ninh chưa đáp ứng được số lượng theo nhu cầu một phần là do môi trường và độ mặn của vùng biển Quảng Ninh không thuận lợi với sản xuất giống hàu nên chưa chủ động được con giống mà vẫn lấy ở tỉnh ngoài.

Bên cạnh đó, công tác chọn giống hải sản nói chung và chọn giống hàu nói riêng chưa được thực hiện thường xuyên. Nguồn bố mẹ để sản xuất giống được tuyển chọn ở các bè nuôi thương phẩm có nguy cơ đời con bị cận huyết, chậm lớn, khả năng chống chịu với biến động môi trường kém, dễ bị bệnh và chết. Mặt khác, số lượng nuôi hàu cũng tăng cả về quy mô và mật độ, vì vậy có hiện tượng thoái hóa giống...

Lãnh đạo Chi cục Thủy sản, Sở NN&PTNT, kiểm tra tình hình nuôi trồng thủy sản của người dân tại Vân Đồn. Ảnh: Thanh Hoa.

Để khắc phục tình trạng này, từ tháng 10/2020, Sở NN&PTNT Quảng Ninh đã trực tiếp làm việc với Sở NN&PTNT Ninh Bình ký quy chế phối hợp, trong đó phân rõ trách nhiệm của từng bên, trao đổi thông tin về nguồn gốc và chất lượng con giống, tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm khi phát hiện cung cấp giống hàu không đảm bảo chất lượng theo quy định hiện hành. Cùng với đó, dự kiến, năm 2021, Viện Nghiên cứu thủy sản 1 (Bộ NN&PTNT) sẽ chuyển giao một số nguồn giống bố mẹ nhập khẩu để cung cấp cho trại giống Quảng Ninh sản xuất ra giống nuôi thương phẩm.

Theo ông Nguyễn Văn Công, Giám đốc Sở NN&PTNT, để nâng cao chất lượng nguồn giống thủy sản, trong thời gian tới, Sở sẽ tăng cường tuyên truyền, cung cấp, hướng dẫn người dân địa chỉ cụ thể của tổ chức, cá nhân trong nước. Qua đó, người dân có thể lựa chọn con giống rõ nguồn gốc, đảm bảo kích cỡ, chất lượng, được kiểm dịch theo quy định. Hướng dẫn người dân thả nuôi theo quy trình mà Sở ban hành; tập huấn kỹ thuật, kỹ năng tiếp nhận và xử lý thông tin, khuyến cáo quan trắc cảnh báo môi trường và phòng trừ dịch bệnh.

Sở cũng yêu cầu UBND các địa phương thực hiện rà soát, kiểm tra, quản lý quy hoạch vùng nuôi, kiên quyết xử lý các trường hợp nuôi hàu không theo quy hoạch. Đồng thời phối hợp với BQL Khu Kinh tế, Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư đẩy nhanh tiến độ thu hút lựa chọn nhà đầu tư sản xuất giống nhuyễn thể để đáp ứng nhu cầu nuôi của người dân trong tỉnh. Ngoài ra, Sở sẽ làm việc, ký kết hợp tác với các đơn vị cung cấp giống thủy sản, cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất giữa các địa phương và đơn vị, kiểm tra, giám sát quy trình thực hiện, kiểm soát chặt chẽ nguồn gốc để đảm bảo chất lượng nguồn giống.

Hoàng Quỳnh