Để Quảng Ninh đạt mục tiêu đàn lợn 1 triệu con

Tính đến cuối tháng 10/2020, đàn lợn của Quảng Ninh mới tăng thêm khoảng 30.000 con, đạt tổng đàn 280.000 con. Với mức tái đàn này, Quảng Ninh khó đưa đàn lợn về mức trước dịch là 400.000 con/lứa, tương đương 1 triệu con/năm. Từ tình trạng này cho thấy Quảng Ninh cần phải có những giải pháp mới để thực hiện mục tiêu tái đàn lợn.

Tốc độ tái đàn chững lại

Theo báo cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có khoảng gần 6.000 hộ nuôi lợn tái đàn, chiếm khoảng 35% tổng số hộ bị thiệt hại bởi dịch tả lợn châu Phi năm 2019. Đa số các hộ này đều là những hộ thu nhập chính từ đàn lợn, họ chăn nuôi trên cơ sở nái, giống tự có, tức ít bị ảnh hưởng bởi giá giống leo thang cũng như nguy cơ dịch bệnh từ con giống trôi nổi gây ra. Tuy nhiên mức độ tái đàn của các hộ nói trên còn thấp, nhiều hộ nuôi theo kiểu cầm chừng, thăm dò là chủ yếu.

Chính bởi vậy tổng số lợn tăng thêm trong dân từ đầu năm đến nay không lớn, ước chỉ khoảng hơn 20.000 con mỗi lứa. Điều này là dễ hiểu bởi dư âm “cơn bão” dịch tả lợn châu Phi năm 2019 đối với các hộ nuôi còn quá nặng nề, khiến người nuôi kiệt quệ, không còn đủ vốn, cùng với tâm lý không yên tâm để nuôi lợn trở lại.

Chăn nuôi lợn công nghệ cao tại Công ty CP Khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tường.

Bên cạnh đó, dịch tả lợn châu Phi tái bùng phát với các ổ dịch đầu tiên ở Uông Bí tháng 7 vừa qua, đến giờ đã xuất hiện ở 7/13 địa phương là một trong những lý do để đà tái đàn lợn của Quảng Ninh chững lại. Không ít hộ nuôi trong đó chọn cách “treo” chuồng, dù trước đó đã tái đàn được 1-2 lứa.

Với chính sách dừng chăn nuôi trong khu dân cư theo Luật Chăn nuôi và Thú y hiện đang từng bước được cơ quan chức năng tỉnh triển khai, qua tính toán sẽ tác động đến hàng ngàn hộ nuôi lợn quy mô nông hộ. Đây là chính sách phát triển chăn nuôi bền vững, tuy nhiên trong điều kiện đến 80% tổng đàn lợn của Quảng Ninh đến từ các mô hình chăn nuôi nông hộ như hiện nay tác động của chính sách đang là “nốt trầm” lên mục tiêu tái đàn lợn của tỉnh.

Có thể thấy ngoài giá lợn giống cao thì tình hình dịch bệnh phức tạp, tác động của chính sách không chăn nuôi trong khu dân cư... khiến cho mức tái đàn lợn trong dân dù mới chỉ đạt con số khiêm tốn song cũng đã ở mức kịch trần, việc tăng thêm số lợn trong dân trong thời gian tới đây là khó khăn.   

Cần tăng đàn trong các trang trại, doanh nghiệp

Từ hiện trạng trên cho thấy hiện Quảng Ninh khó có thể trông chờ vào tái đàn lợn trong dân để đẩy tổng đàn lợn toàn tỉnh về mức trước dịch, tức 400.000 con/lứa, 1 triệu con/năm. Trong khi đó áp lực về tái đàn lợn để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng thịt lợn trên thị trường nội tỉnh, góp phần bình ổn giá lợn thương phẩm, phát triển chăn nuôi bền vững vẫn là rất lớn. Con số thống kê của tỉnh cho thấy, hiện tỷ lệ nhập thịt lợn thương phẩm của Quảng Ninh là trên 75%, tăng 20% so với thời điểm trước dịch, mức rất cao so với các tỉnh thành khác.

Giới chuyên môn đánh giá, từ hiện trạng trên, Quảng Ninh không có cách hiện thực hóa mục tiêu tái đàn lợn nào khác bằng tăng đàn lợn ở các mô hình chăn nuôi tập trung, trong đó chủ yếu là mô hình nuôi trong các trang trại, doanh nghiệp.

Đàn lợn Móng Cái hiện tăng trưởng ở mức thấp, chưa đáp ứng nhu cầu giống lợn của thị trường.

Nhiều năm qua Quảng Ninh khuyến khích các mô hình chăn nuôi tập trung, công nghệ cao, quy mô lớn. Không ít nhà đầu tư đã sớm nhìn thấy tiềm năng phát triển chăn nuôi lợn tại Quảng Ninh, nhanh chóng đề xuất các ý tưởng nuôi lợn khả thi. Việc này dựa trên nhu cầu tiêu dùng thịt lợn của tỉnh lớn như đã nói ở trên, những chính sách khuyến khích thu hút đầu tư vào nông nghiệp của tỉnh tốt, tiềm năng xuất khẩu thịt lợn sang nước bạn Trung Quốc thông qua hệ thống các điểm xuất, cửa khẩu trên địa bàn cao...

Tuy nhiên điều đáng nói thuận lợi, tiềm năng là vậy song những năm gần đây Quảng Ninh không có các dự án đầu tư nuôi lợn lớn được hình thành và đi vào sản xuất. Báo cáo của IPA cho thấy chỉ tính trong 4 năm qua, Quảng Ninh ghi nhận gần 20 nhà đầu tư lớn đề xuất dự án đầu tư trong lĩnh vực chăn nuôi lợn, tuy nhiên gần như tất cả đều không được toại nguyện. Có những nhà đầu tư quay trở lại với Quảng Ninh đến 4 lần cũng chưa thể hiện thực hóa dự án đầu tư của mình, ví dụ như Công ty TNHH Đầu tư phát triển chăn nuôi lợn Dabaco.

Nguyên nhân của việc này phần lớn đều liên quan đến việc Quảng Ninh không bố trí được quỹ đất cho các nhà đầu tư. Từ báo cáo của các địa phương cho thấy các đơn vị đều không đảm bảo quỹ đất đáp ứng điều kiện rộng vài chục đến trăm héc ta, xa dân cư, xa nguồn nước, thuận tiện giao thông... Hiện nay, theo giới chuyên môn để phát triển được đàn lợn trong các mô hình nuôi trang trại, trong doanh nghiệp, Quảng Ninh cần rà soát cụ thể lại quỹ đất hiện có phù hợp với các điều kiện chăn nuôi lợn, trong đó quan trọng là giảm tiêu chí về diện tích từ vài chục đến hàng trăm héc ta dành cho các dự án 30.000-50.000 con lợn xuống quỹ đất với diện tích trên dưới 10ha dành cho các dự án 10.000-20.000 con lợn.

Theo ông Trần Xuân Đông, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, các nhà đầu tư dự án ở quy mô này của Quảng Ninh rất lớn, tiềm lực và thiện chí, sẵn sàng triển khai dự án ngay. Quỹ đất của các địa phương trong điều kiện diện tích như trên cũng vẫn còn nhiều. Trong khi đó nếu 10 trại lợn có quy mô 20.000 con đi vào hoạt động thì không chỉ bù được đàn lợn trong nông hộ đang dừng phát triển mà còn ngay lập tức nâng tổng đàn lợn toàn tỉnh lên mức 350.000-400.000 con/lứa, tức khoảng 1 triệu lợn/năm.

Ông Trần Xuân Đông cũng nhấn mạnh, với các quỹ đất diện tích trên dưới 10ha mà các địa phương dành cho dự án nuôi lợn, cần phải được công khai các thông số cần thiết như về quy hoạch, tọa độ, tính khả thi trong giải phóng mặt bằng... để nhà đầu tư khảo sát, đánh giá thực tế, trực tiếp, qua đó quyết định dự án đầu tư. Có như vậy thì tiến độ tái đàn lợn mới được đẩy lên, Quảng Ninh mới đạt mục tiêu đưa tổng đàn lợn về mức trước dịch, 400.000 con/lứa tức 1 triệu lợn/năm.

Việt Hoa