Hà treo dây - "Cánh đồng chuông gió" bạc tỷ ở Hoàng Tân

Trước kia, người dân xã Hoàng Tân (TX Quảng Yên) chỉ khai thác hà bám trên cây sú, nhưng từ năm 2011, mô hình nuôi hà treo dây bắt đầu phát triển. Từ một vài hộ nuôi thử nghiệm, đến nay, xã có gần 800 hộ nuôi hà treo dây, quy mô 700ha. Mô hình đã mang lại cuộc sống khấm khá cho nhiều hộ dân, được ví von là những “cánh đồng chuông gió” bạc tỷ của Hoàng Tân.

Mô hình nuôi hà treo dây của các hộ dân xã Hoàng Tân (TX Quảng Yên).

Theo kinh nghiệm của những ngư dân nuôi hà treo dây lâu năm ở Hoàng Tân, con hà sống chủ yếu bám vào gốc cây sú để sinh trưởng, lâu ngày sẽ khiến cây sú bị chết dần. Nhiều hộ dân trong xã đã đem những cây sú khô ra bãi bồi cắm xuống để dụ hà bám vào. Tuy nhiên khi thu hoạch việc gỡ hà trên gốc cây sú khô rất khó, mất nhiều thời gian, công sức.

Thấy vậy, bà con đã nghĩ ra cách cắm các cọc tre dưới bãi triều, căng dây buộc xung quanh rồi treo vỏ thả xuống nước để dụ hà đến bám và sinh trưởng. Hình thức nuôi hà treo dây dễ quản lý, chăm sóc và thu hoạch hơn. Sau đó nhiều hộ còn đầu tư những bè mảng nuôi hà nổi trên mặt nước để tiện di chuyển chăm sóc, tránh trú bão khi cần thiết. Điểm nổi bật, nuôi hà theo hình thức này, hà có tốc độ sinh trưởng nhanh, tỷ lệ sống cao từ 80-95%, cho thu hoạch từ 20-30 tấn/ha/năm. Nhiều ngư dân đã trở thành tỷ phú từ mô hình nuôi hà treo dây.

Ông Vũ Văn Khang, hộ nuôi hà treo dây lâu năm tại thôn 5, xã Hoàng Tân, chia sẻ: Năm 2012, thấy bà con trong xã đầu tư phát triển mô hình hà treo dây, gia đình tôi cũng nuôi thử vài bè. Qua mấy vụ đầu thu hoạch thấy hiệu quả kinh tế cao, gia đình tôi quyết định nhân rộng dần ra. Hiện gia đình nuôi 50 bè hà treo dây, mỗi bè treo 800-1.000 dây. Chi phí đầu tư cho 50 bè ban đầu mất khoảng 30 triệu đồng, nếu gặp “mưa thuận, gió hòa” có thể thu lãi từ 150-200 triệu đồng/năm.

Món ăn hấp dẫn cháo hà. Ảnh: Tạ Quân

Người dân Hoàng Tân nuôi hà từ tháng 3 tới tháng 11 âm lịch thì thu hoạch. Thời điểm chuyển từ hè sang thu gặp thời tiết se lạnh là lúc hà treo dây phát triển nhanh nhất. Người nuôi hà tính toán con nước thủy triều thường di chuyển kéo các bè đến vùng nuôi có nhiều tảo làm thức ăn “vỗ béo” cho chúng.

Hiện trên địa bàn TX Quảng Yên có gần 1.000 hộ nuôi hà treo dây, sản lượng trên 20.000 tấn/năm. Riêng tại xã Hoàng Tân, sản lượng hà chiếm 95% cả thị xã, giá bán 80.000-100.000 đồng/kg hà ruột (10kg vỏ lấy được 1kg ruột).

Sau khi được thu hoạch, hà được tách vỏ để lấy ruột bên trong. Ruột hà có thể chế biến thành nhiều món ăn phong phú như: Ăn gỏi, sốt, riêu, rán với trứng hoặc chiên bột; phổ biến nhất là món riêu hà và cháo hà. Các món ăn chế biến từ hà Hoàng Tân đều có vị thơm ngon tự nhiên, không chát, thịt hà chắc, béo ngậy. Con hà được tiêu thụ nhiều tại các nhà hàng, khách sạn trên địa bàn TX Quảng Yên và các địa phương lân cận, cũng có thể tìm mua tại các chợ truyền thống tại Quảng Yên.

Phạm Tăng

.