Phát triển hạ tầng dịch vụ cảng biển

Những năm qua, hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) qua hệ thống cảng biển luôn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch XNK, đem lại nguồn thu lớn cho ngân sách tỉnh. Tuy nhiên, việc phát triển dịch vụ cảng biển, nhất là trong lĩnh vực hạ tầng, vẫn chưa được đầu tư đúng mức để phát huy tối đa thế mạnh của cảng biển Quảng Ninh.

Mặc dù được đầu tư hiện đại nhưng khu vực cảng Cái Lân vẫn thiếu hệ thống kho bãi.

Trên địa bàn tỉnh hiện có 4 cảng biển (Cái Lân, Hòn Gai, Cẩm Phả, Vạn Gia) hoạt động XNK, tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, gửi kho ngoại quan...; chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch XNK toàn tỉnh. 6 tháng đầu năm nay, tổng kim ngạch XNK qua cảng biển đạt 3,101 tỷ USD, chiếm 74,5% tổng kim ngạch XNK qua địa bàn tỉnh, tăng 9% so với cùng kỳ; số thu ngân sách nhà nước đạt 6.081 tỷ đồng, chiếm 90,5% tổng thu ngân sách từ hoạt động XNK qua địa bàn tỉnh, tăng 22% so với cùng kỳ năm 2019.

Mặc dù chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch XNK của tỉnh, nhưng tiềm năng hạ tầng phục vụ cho dịch vụ cảng biển chưa được khai thác triệt để. Quá trình hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cảng biển nói riêng, hệ thống cảng biển nói chung, vẫn còn khó khăn.

Khu vực bến cảng Cái Lân thường xuyên bị phù sa bồi lấp, các tàu có trọng tải lớn phải sử dụng dịch vụ chuyển tải trước khi cập cầu, dẫn đến tăng thêm chi phí cho doanh nghiệp XNK, giảm doanh thu đơn vị kinh doanh cảng. Hạ tầng cơ sở trong khu vực cảng đã xuống cấp; đường ra vào cảng chật hẹp, thường xuyên bị ùn tắc; đường liên thông trong khu vực cảng nứt vỡ, nhiều ổ gà, nắp cống bị nứt, sụt, ngập úng, không thoát nước khi trời mưa; thiếu bãi đỗ xe trong cảng chờ làm hàng.

Khu vực cảng Cẩm Phả, tại các điểm Hòn Nét, Hòn Con Ong tập trung mật độ tàu lớn, năng lực bốc xếp có hạn, nhiều thời điểm quá tải, tàu phải nằm chờ, phát sinh nhiều chi phí.

Theo TKV, trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, các điểm neo đậu tại khu vực chuyển tải Hòn Nét quá tải, gây khó khăn cho doanh nghiệp làm thủ tục XNK vì phải đợi cơ quan cảng vụ cấp điểm neo đậu tàu; phương tiện vận tải XNK của doanh nghiệp thường phải neo đậu tại phao số 0 để chờ đợi điểm neo tại khu chuyển tải Hòn Nét, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp do bị hãng tàu phạt dôi nhật với số tiền lớn.

Quy hoạch 6 cụm cảng biển trọng điểm của tỉnh được đầu tư, phát triển trong tương lai.

Hệ thống kho, bãi tại các khu vực cảng biển hầu như không có, hoặc có diện tích rất nhỏ. Việc giao nhận hàng hóa, các dịch vụ sau cảng còn hạn chế, tốn nhiều thời gian. Trong chuỗi dịch vụ logistics, phần lớn hàng hóa XNK qua các cảng biển trên địa bàn tỉnh do các doanh nghiệp ngoài tỉnh đảm nhận. Các dịch vụ đòi hỏi trình độ cao, như sửa chữa, bảo dưỡng máy móc tàu, lặn ngầm khảo sát thân vỏ tàu… phải huy động các cơ sở dịch vụ từ khu vực cảng khác.

Để khắc phục các hạn chế, khó khăn kể trên, đồng thời hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ cảng biển, tỉnh đã thực hiện nhiều phương án, chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị chức năng đẩy nhanh tiến độ cải tạo, nâng cấp, đầu tư mới đồng bộ hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông kết nối đến khu vực cảng biển.

Theo kế hoạch năm 2020, UBND tỉnh đã bố trí khoảng 1.140 tỷ đồng vốn ngân sách để đầu tư 11 dự án, công trình động lực liên quan đến cảng biển và dịch vụ cảng biển. Các đơn vị, địa phương đang tích cực triển khai công tác đền bù GPMB để bảo đảm đáp ứng tiến độ thi công. UBND tỉnh cũng đã ưu tiên huy động, sử dụng vốn ngân sách nhà nước đầu tư hạ tầng giao thông kết nối đến các cảng, bến và các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu cảng quốc tế trọng điểm của tỉnh.

Tàu vào làm hàng tại cảng Hòn Nét (TP Cẩm Phả). Ảnh: Hoàng Nga.

Bên cạnh đó, rà soát, đánh giá hiện trạng khu vực Hòn Nét, Hòn Con Ong, xem xét nạo vét luồng lạch, mở rộng khu vực neo đậu, đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ logicstics, tăng năng lực của khu vực cảng nổi là thế mạnh của cảng biển Quảng Ninh so với các tỉnh lân cận. Cùng với đó, tập trung phát triển các dịch vụ lưu kho bãi, cho thuê kho bãi tại các khu vực có tiềm năng và lợi thế; phát triển dịch vụ xếp dỡ hàng hóa tại các khu neo đậu, chuyển tải, nâng cao chất lượng dịch vụ kho bãi cho hàng chuyên dùng...

Trước mắt, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tỉnh đưa ra giải pháp tạm thời để hỗ trợ cho doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Ngọc Thành, Giám đốc Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành nghiên cứu chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực hàng hải. Từ đó, đơn vị đã tổ chức cuộc họp với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tại cảng biển, thống nhất hỗ trợ giảm giá một số loại giá dịch vụ tại cảng biển, như tàu lai, hoa tiêu từ ngày 1/5/2020 đối với đội tàu biển Việt Nam hoạt động tuyến nội địa. Cảng vụ Hàng hải Quảng Ninh cũng chủ động phối hợp với Sở GTVT và các đơn vị liên quan, ưu tiên nghiên cứu khu vực Hòn Soi Mui, phía Tây Hòn Nét (TP Cẩm Phả) và phía Bắc đảo Thẻ Vàng (huyện Vân Đồn) chủ động nạo vét luồng tuyến; khảo sát, mở rộng các điểm neo đậu hiện hữu, bổ sung điểm neo mới để đảm bảo an toàn hàng hải.

Dương Hà

[links()]