Gỡ "điểm nghẽn" trong hoạt động xuất, nhập khẩu

Giai đoạn 2015-2020, hoạt động xuất, nhập khẩu (XNK) hàng hóa trên địa bàn tỉnh cơ bản tăng trưởng ổn định, đóng góp tích cực vào số thu ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, hiện còn nhiều yếu tố tác động khiến hoạt động này chưa phát huy được hết tiềm năng và lợi thế cạnh tranh của tỉnh.

Ngày 26/6, Cục Hải quan tỉnh tổ chức Hội nghị thúc đẩy hoạt động XNK hàng hóa trên địa bàn tỉnh nhằm kịp thời nắm bắt những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.

Theo thống kê của Cục Hải quan tỉnh, giai đoạn 2015-2020, số tờ khai XNK qua địa bàn tỉnh tăng từ  55.000 (năm 2015) lên gần 80.000 tờ khai (năm 2019), tăng 7,5%/năm; kim ngạch XNK dao động từ 10-15 tỷ USD/năm; hiện có khoảng 1.100-1.200 doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK… Để đạt được những con số ấn tượng này, những năm qua tỉnh đã dành nguồn lực thỏa đáng để đầu tư hoàn thiện hệ thống đường giao thông kết nối giữa các cửa khẩu đường bộ, đường biển, đường hàng không; phát triển dịch vụ logistics; các khu kinh tế, khu công nghiệp được hoàn thiện về hạ tầng và chính sách để mời gọi các nhà đầu tư.

Cục Hải quan tỉnh từng bước đổi mới từ tư duy, nhận thức đến hành động, với quan điểm lấy doanh nghiệp làm trung tâm, coi doanh nghiệp là đối tác hợp tác. Đến nay, hoạt động khai báo hải quan được thực hiện mọi lúc, mọi nơi; thông quan, khai báo nộp thuế điện tử được thực hiện 24h/7; công tác quản lý hải quan được điện tử hóa, giảm thiểu việc tiếp xúc của công chức hải quan với doanh nghiệp, giảm thời gian thông quan hàng hóa. Đặc biệt, nếu như trước đây, cơ quan hải quan ngồi chờ doanh nghiệp hỏi, nêu vướng mắc để trả lời, thì nay đơn vị chủ động đến với doanh nghiệp, lắng nghe, tiếp thu ý kiến của doanh nghiệp. Mọi vấn đề vướng mắc của doanh nghiệp đều được ưu tiên giải quyết nhanh nhất, trường hợp vượt thẩm quyền, Cục Hải quan tỉnh cùng doanh nghiệp đến các cơ quan chức năng để giải quyết đến cùng.

Do luồng vào cảng Cái Lân thường xuyên bị phù sa bồi lấp nên các tàu hàng trọng tải lớn đều phải sang tải, hạ tải, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của Công ty TNHH Cảng Container quốc tế Cái Lân (CICT).

Mặc dù môi trường cho hoạt động XNK đã thực sự đạt được những yêu cầu đặt ra, nhưng trên thực tế, hoạt động này vẫn chưa tăng trưởng theo kỳ vọng. Nguyên nhân chính là do những hạn chế trong phát triển hạ tầng cảng biển, hệ thống logistics… Ông Lê Hồng Quân, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Cảng Container quốc tế Cái Lân (CICT), cho biết: Hiện ưu thế của cảng Cái Lân là tiếp nhận tàu hàng rời cỡ lớn. Tuy nhiên, do thường xuyên bị phù sa bồi lấp, nên các tàu hàng trên 50.000DWT tấn đều phải sang tải, hạ tải tại các khu vực cảng nổi mới đảm bảo an toàn đi vào trong cảng. Việc giảm tải thường xảy ra hao hụt lớn, tăng chi phí cho doanh nghiệp, giảm doanh thu của đơn vị kinh doanh cảng. Hạ tầng cơ sở trong khu vực cảng đã xuống cấp, đường ra vào cảng chật hẹp, thường xuyên bị ùn tắc khi có từ 2 tàu hàng rời trở lên vào làm hàng. Điều này đang làm cho cảng Cái Lân mất rất nhiều lợi thế so với cảng Lạch Huyện (TP Hải Phòng). Đơn vị không thể thu hút được hàng container, nếu muốn thu hút được thì phải đưa ra giá dịch vụ rất thấp, chấp nhận bù lỗ, để đảm bảo công việc, đời sống cho người lao động.

Việc quá tải tại điểm Hòn Nét (khu vực cảng Cẩm Phả) do năng lực bốc xếp có hạn khiến cho nhiều tàu phải nằm chờ, phát sinh chi phí.

Cũng giống như cảng Cái Lân, tại điểm Hòn Nét, hòn Con Ong (khu vực cảng Cẩm Phả) có mật độ tàu lớn, nhưng năng lực bốc xếp có hạn, nhiều thời điểm quá tải, tàu phải nằm chờ, phát sinh chi phí; trong khi nhiều điểm neo trên Vịnh Hạ Long đáp ứng các điều kiện về chuyển tải, xếp dỡ hàng, nhưng hiện chưa được phép đưa vào khai thác, phát huy hiệu quả kinh tế. Ông Heru Setiawan, Giám đốc mua hàng Công ty CP Xi măng Thăng Long, chia sẻ: Trong 5 tháng đầu năm nay, Công ty đã xuất khẩu được 5 chuyến hàng/237.000 tấn clinke qua điểm Hòn Nét. Nhưng do khu vực này liên tục bị quá tải, tàu phải nằm chờ quá thời hạn đăng ký 5 ngày với hãng tàu, khiến đơn vị bị phạt 8.000 USD/ngày. Nếu bất cập này không sớm được khắc phục thì ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế của doanh nghiệp.

Hạ tầng cảng biển yếu còn được thể hiện qua việc các khu vực cảng Vạn Gia, Cẩm Phả và Hòn Gai đều không có kho, bãi để chứa hàng hóa XNK; dẫn đến doanh nghiệp XNK phải thuê kho, bãi của các doanh nghiệp trong các KCN để bảo quản hàng hóa, từ đó làm tăng chi phí vận chuyển và thời gian xếp, dỡ hàng hóa.

Tại hội nghị thúc đẩy hoạt động XNK do Cục Hải quan tỉnh tổ chức ngày 26/6 vừa qua, đại diện các doanh nghiệp XNK đã đề xuất những giải pháp cấp bách để giải quyết những khó khăn trước mắt và những giải pháp có tính chiến lược cho việc phát triển hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh. Trong đó tập trung vào những nội dung: Xin cấp thêm điểm neo tại khu vực Hòn Gai để giảm tải cho khu vực Hòn Nét, hòn Con Ong; nạo vét luồng để tàu to có thể cập cảng Cái Lân trực tiếp; xây dựng chính sách riêng để Quảng Ninh tiếp nhận các tàu có trọng tải lớn khu vực cảng Cái Lân; hỗ trợ cho các hãng tàu mở tuyến; kéo dài thời gian thông quan với Trung Quốc; tăng cường đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; sớm đầu tư các nhà ở xã hội tại các khu công nghiệp…

Trước những hiến kế của doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Nghiên, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, khẳng định: Với tinh thần “Bốn bám - bốn đồng hành”, đơn vị đã tiếp thu, lắng nghe, tổng hợp ý kiến của các doanh nghiệp để báo cáo UBND tỉnh sớm chỉ đạo các sở, ngành chức năng tháo gỡ những hạn chế, vướng mắc. Trong đó tập trung giải quyết bất cập của các cửa khẩu đường bộ, cảng nổi nước sâu, cảng bờ, hoạt động logistics, thu phí hạ tầng cảng biển…

Hoàng Nga

[links()]