Bảo vệ môi trường ở Cụm công nghiệp Nam Sơn còn nhiều bất cập

Năm 2019 được coi là năm đánh dấu bước tiến mới trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp của huyện Ba Chẽ, khi 5 nhà máy sản xuất tại Cụm công nghiệp (CCN) Nam Sơn (xã Nam Sơn) đã bắt đầu đi vào vận hành thử nghiệm. Đến nay, việc hoạt động của các nhà máy đã tạo việc làm cho hàng trăm lao động tại địa phương và đóng góp hàng chục tỷ đồng cho giá trị sản xuất công nghiệp của huyện. Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực, công tác bảo vệ môi trường tại CCN Nam Sơn lại đang bộc lộ nhiều bất cập cần giải quyết.

Trạm xử lý nước thải tập trung ở CCN Nam Sơn.

CCN Nam Sơn được UBND tỉnh phê duyệt thành lập vào tháng 10/2015 và từ tháng 7/2016, Công ty CP Hoàng Thái được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư dự án xây dựng và quản lý vận hành hạ tầng CCN Nam Sơn với tổng mức đầu tư lên đến trên 418 tỷ đồng. Đến cuối năm 2019, tại CCN Nam Sơn, ngoài những hạng mục do Nhà nước đã đầu tư bàn giao cho Công ty CP Hoàng Thái như: Khu xử lý nước thải, hệ thống đường trục chính, đường nhánh…, Công ty cũng đã đầu tư hoàn thiện thêm một phần hạ tầng về giao thông, thoát nước, cây xanh. Đồng thời, Công ty đã triển khai dự án Đầu tư Kho bảo quản, lưu trữ kết hợp khu xử lý thực phẩm Nam Sơn với quy mô 3ha, công suất 45 tấn sản phẩm và thu hút thêm dự án Đầu tư kho bảo quản, lưu trữ kết hợp khu chế biến tôm với quy mô 0,6ha, công suất 15 tấn sản phẩm/ngày, do Công ty CP Thủy sản BNA Ba Chẽ làm chủ đầu tư.

Hiện trạm quan trắc nước thải tự động tại CCN Nam Sơn vẫn chưa truyền dữ liệu về Sở TN&MT và thiếu những thông số quan trọng theo quy định.

Để kiểm tra hoạt động đầu tư xây dựng và quản lý vận hành CCN Nam Sơn, tháng 12/2019, huyện Ba Chẽ đã thành lập một đoàn kiểm tra liên ngành, qua kiểm tra cho thấy lĩnh vực bảo vệ môi trường đã phát sinh không ít tồn tại, như: Chưa xây dựng toàn bộ hệ thống thoát nước thải mặt; chưa có hợp đồng dịch vụ với đơn vị có chức năng thu gom để xử lý chất thải sinh hoạt; chưa bố trí thùng rác thu gom rác thải sinh hoạt trong CCN; chưa có nắp đậy rãnh thoát nước mưa chảy tràn. Đối với khu xử lý nước thải tập trung chưa hoạt động đầy đủ do tủ quan trắc chưa chuẩn độ; chưa lập thủ tục xin giấy phép xả thải nước thải công nghiệp ra môi trường.

Mặc dù sau đó Công ty CP Hoàng Thái và Công ty CP Thủy sản BNA Ba Chẽ đã tập trung khắc phục các khuyết điểm nhưng việc thực hiện đúng các quy định trong lĩnh vực này vẫn chưa được triệt để. Mới đây nhất là vào đầu tháng 5/2020, Sở TN&MT đã tiến hành kiểm tra công trình xử lý chất thải ở CCN Nam Sơn cho thấy, mặc dù hệ thống xử lý nước thải tập trung của CCN đã được đầu tư xây dựng hoàn thiện với công suất 2.400m3/ngày, đêm và đã được lắp đặt hệ thống quan trắc môi trường tự động nhưng các thiết bị không hoạt động và chưa kết nối về Sở TN&MT theo quy định; chưa lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép xả nước thải vào nguồn nước theo quy định.

Trạm xử lý nước thải tập trung ở CCN Nam Sơn không quan trắc tự động được lưu lượng đầu vào, đầu ra và thông số amonia trong nước.

Đối với Công ty CP Thủy sản BNA Ba Chẽ cũng chưa thực hiện công tác vệ sinh đường ống thu gom nước thải của cơ sở để đảm bảo nước thải phát sinh được thu gom triệt để trước khi dẫn về trạm xử lý nước thải tập trung của CCN.

Tuy nhiên, ngay cả khi trạm quan trắc nước thải tại CCN Nam Sơn được kết nối về Sở TN&MT trong thời gian tới, thì việc quan trắc vẫn chưa đảm bảo các thông số theo Nghị định 40/2019/NĐ-CP của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường. Đối chiếu theo quy định này, trạm quan trắc nước thải ở CCN Nam Sơn vẫn còn thiếu 2 thông số rất quan trọng là quan trắc lưu lượng (đầu vào, đầu ra) và amonia.

Vận chuyển, bảo quản tôm tại Công ty CP Thủy sản BNA Ba Chẽ.

Việc không có thông số quan trắc lưu lượng sẽ không thể kiểm soát được lưu lượng đầu vào để so sánh với lưu lượng đầu ra và như vậy sẽ không thể biết doanh nghiệp có xả thải đi đâu không. Đồng thời, amonia là chỉ tiêu đặc trưng của nước thải công nghiệp để kiểm soát các kim loại nặng. Bên cạnh đó trạm cũng không có thiết bị lấy mẫu tự động, trong trường hợp các chỉ tiêu vượt ngưỡng cho phép, hệ thống sẽ không tự động bơm nước thải vào bình chứa mẫu để phục vụ cho công tác xét nghiệm, so sánh của các cơ quan chức năng.

Với vị trí gần sông Ba Chẽ, rõ ràng việc đảm bảo môi trường ở CCN Nam Sơn phải được đặt lên hàng đầu, vì nếu không xử lý tốt nguồn thải sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống trong khu vực và các vùng hạ lưu của các xã lân cận. Do đó, huyện Ba Chẽ và các cơ quan chức năng cần vào cuộc quyết liệt, yêu cầu chủ đầu tư và các doanh nghiệp thứ cấp phải đảm bảo đúng các quy định của Nhà nước trong lĩnh vực này.

Duy Hoàng

[links()]