Khu kinh tế Quảng Yên - Hạt nhân mới của tuyến phía Tây Quảng Ninh

Thủ tướng Chính phủ vừa có văn bản số 604/TTg-CN về việc bổ sung khu kinh tế Quảng Yên, Quảng Ninh vào Quy hoạch phát triển các khu kinh tế ven biển Việt Nam đến năm 2020 với quy mô 13.303ha. Đây chính là một cơ hội vàng cho sự phát triển của TX Quảng Yên nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung.

Hình thành vùng kinh tế động lực cho Quảng Ninh và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ

Việc thành lập KKT Quảng Yên được Quảng Ninh đề xuất với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc tại cuộc làm việc của Thủ tướng với tỉnh vào ngày 22/6/2016. Theo đề xuất, khu vực lựa chọn nghiên cứu hình thành KKT Quảng Yên nằm ở phía Tây Nam tỉnh Quảng Ninh, trên vành đai ven biển, là địa bàn kết nổi tỉnh Quảng Ninh với thành phố Hải Phòng và chiếm phần lớn diện tích thị xã Quảng Yên. Khu kinh tế ven biển Quảng Yên được hình thành trên cơ sở 2 khu: Khu phức hợp đô thị, công nghiệp, công nghệ cao tại thành phố Uông Bí và thị xã Quảng Yên AMATA và Khu dịch vụ cảng biển, cảng biển, công nghiệp và đô thị Đầm Nhà Mạc.

Đề xuất này đã được Thủ tướng đồng ý tại thông báo Kết luận số 65/TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ. Cụ thể, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đồng ý chủ trương thành lập KKT (KKT) tại thị xã Quảng Yên (bao gồm Khu công nghiệp - dịch vụ Đầm Nhà Mạc và Khu đô thị công nghiệp công nghệ cao Sông Khoai). Thủ tướng đã yêu cầu các bộ ngành liên quan có trách nhiệm hướng dẫn tỉnh Quảng Ninh xây dựng Đề án thành lập KKT. Khi xây dựng đề án, Thủ tướng yêu cầu phải nghiên cứu việc áp dụng các cơ chế, chính sách của KKT Đình Vũ - Cát Hải (Hải Phòng) cho KKT này và báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Ngay sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Quảng Ninh đã bắt tay vào xây dựng và đề xuất Trung ương sớm phê duyệt Đề án thành lập KKT ven biến Quảng Yên để tạo điều kiện cho địa phương thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành 3 văn bản đề nghị các bộ, ngành của Trung ương về việc bổ sung KKT ven biến Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh vào Quy hoạch phát triển các KKT ven biến của Việt Nam. Cụ thể là Tờ trình số 209/TTr-UBND ngày 12/01/2018 về việc bổ sung KKT ven biển Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh vào Quy hoạch phát triến các KKT ven biển của Việt Nam; Công văn số 1858/UBND-XD2 ngày 29/3/2018 về điều chỉnh nội dung hồ sơ bổ sung quy hoạch và Đề án thành lập KKT ven biển Quảng Yên gửi các bộ, ngành Trung ương có liên quan; Công văn số 8921/UBND-XD1 ngày 09/12/2019 về bổ sung KKT ven biển Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh vào Quy hoạch phát triển các KKT ven biển Việt Nam gửi đồng chí Nguyễn Chí Dũng, Bộ Trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Từ đề xuất của Quảng Ninh và ý kiến của các bộ, ngành liên quan, Thủ tướng đã ban hành  văn bản số 604/TTg-CN về việc bổ sung KKT Quảng Yên, Quảng Ninh vào Quy hoạch phát triển các KKT ven biển Việt Nam đến năm 2020. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tỉnh tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành liên quan trong quá trình thực hiện quy hoạch KKT; việc thành lập KKT Quảng Yên phải được thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành; bảo đảm phát triển KKT mà không ảnh hưởng đến môi trường, quốc phòng - an ninh, bảo tồn diện tích rừng, di tích lịch sử, văn hóa và không làm ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống nhân dân.

Đồng thời, tỉnh cần thực hiện phân kỳ đầu tư phù hợp, lựa chọn lĩnh vực và nhà đầu tư để thu hút đầu tư hợp lý cho các khu chức năng trong KKT, trên nguyên tắc tận dụng và phát huy lợi thế, đảm bảo sự tương hỗ của từng khu; phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng trong và ngoài KKT để đảm bảo tính liên kết giữa KKT Quảng Yên và các khu vực phát triển kinh tế khác nhằm hình thành vùng kinh tế động lực cho Quảng Ninh và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Đón đầu những “cơ hội vàng”

Hình thành và phát triển các KKT là một chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà Nước trong quá trình đẩy mạnh sự nghiệp CNH-HĐH đất nước theo hướng hiện đại và trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay. Việc hình thành KKT ven biển Quảng Yên sẽ tạo động lực mới thúc đẩy và phát triển khu vực ven biển tỉnh Quảng Ninh nói riêng, vùng Đồng bằng sông Hồng nói chung.

Việc hình thành KKT ven biển Quảng Yên được hội tụ bởi nhiều yếu tố. Khu kinh tế nằm trong vùng Kinh tế trọng điểm Bắc bộ, tại địa phương có biên giới với Trung Quốc, nền kinh tế số 2 và phát triển với tốc độ hàng đầu thế giới. KKT ven biển Quảng Yên là điểm ra biển và kết nối gần nhất với khu vực Hải Phòng, một địa điểm đang có nhu cầu phát triển rộng hơn về đầu tư và công nghệ; tạo thành một cửa vào ra thuận lợi cho phát triển vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, Vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước nói chung.

Thị xã Quảng Yên nhìn từ trên cao. Ảnh: Khánh Giang

Việc thành lập KKT cũng là một bước đi đón đầu làn sóng đầu tư mới vào Việt Nam khi kết thúc lộ trình cắt giảm thuế quan AFTA, WTO và gần 20 Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương bắt đầu có hiệu lực. KKT ven biển Quảng Yên trở thành điểm phát triển sôi động gắn kết với thị trường hàng hoá, nguyên, nhiên liệu và dịch vụ các nước trong khu vực Đông –Bắc Á thông qua những Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương như Việt Nam – Hàn Quốc, Việt Nam – Nhật Bản, Việt Nam – Liên minh kinh tế Á - Âu và ASEAN - Trung Quốc. Đồng thời, tạo động lực để thúc đẩy quá trình CNH-HĐH Quảng Ninh theo hướng hiện đại, hình thành và phát triển những ngành sản phẩm có chất lượng và khả năng cạnh tranh cao trên thị trường trong nước và khu vực.

Việc thành lập KKT cũng góp phần nâng cao mức sống của nhân dân, đặc biệt là nhân dân ở các khu vực khó khăn bằng cách chuyển dịch cơ cấu ngành nghề, tạo ra các việc làm có mức thu nhập khá, đảm bảo ổn định đời sống.

Với chính sách thông thoáng, các cơ chế phù hợp nhằm tạo ra một môi trường đầu tư thuận lợi, kinh doanh bình đẳng, phù hợp với thông lệ quốc tế khu vực có khả năng thu hút các dự án đầu tư quy mô lớn là tiền đề thu hút các loại hình đầu tư sản xuất kinh doanh trên địa bàn KKT.

Việc hình thành và phát triển KKT Quảng Yên là bước đi phù hợp khai thác những điều kiện, tiềm năng của khu vực ven biển Quảng Ninh, phát huy những thành tựu đạt được thời gian qua. Đồng thời, góp phần xây dựng Quảng Ninh, cùng với các thành phố lớn Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, trở thành trung tâm giao lưu quốc tế, điểm đến cho các nhà đầu tư, du khách, hàng hóa và những ý tưởng sang tạo đột phá; giữ vai trò dẫn dắt sự phát triển của vùng kinh tế trọng điểm; thực hiện vai trò cực tăng trưởng, động lực phát triển của vùng đồng bằng Sông Hồng và cả nước trong điều kiện hội nhập, tạo bước ngoặt mới trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Quảng Ninh thời gian tới.

Chính vì thế, trong cuộc làm việc với TX Quảng Yên hồi tháng 3/2020, đồng chí Nguyễn Xuân Ký, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã yêu cầu TX Quảng Yên trên cơ sở nhận diện phát triển 5 năm tới để có tư duy mới. Đó là thực hiện chủ trương đưa Quảng Yên trở thành KKT ven biển giữ vai trò hạt nhân mới của tuyến phía Tây, một trong những động lực tăng trưởng mới của tỉnh Quảng Ninh cùng với TP Hạ Long. Quảng Yên sẽ trở thành đô thị thông minh theo mô hình phát triển kinh tế công nghiệp sạch, công nghệ cao kết hợp với phát triển dịch vụ, đặc biệt là khai thác hiệu quả hạ tầng động lực của cả tỉnh Quảng Ninh.

Bảo Bình